Wat is radicalisering?
Wat is het risico van radicalisering?
⚫ Waarom is radicalisering een probleem?
⚫ Terreur
⚫ Aanslagen
⚫ Genocide
⚫ Maatschappelijke spanning
Four waves
1. Anarchisme en sociale revolutie
2. Dekolonisatie en Nationalisme
3. Linkse ideologieën
4. Religieus terrorisme
Aanslagen
Genocide
Maatschappelijke spanningen
Historische wortels
⚫ Ontstaan als term voor een beweging die pleitte voor sociale en politieke hervorming in de
18e en de 19e eeuw
⚫ Veel politieke partijen in de 19e eeuw noemden zich ‘Radicalen’
⚫ Radicaal-liberalisme wordt aan het einde van de negentiende eeuw de benaming van
progressieve liberalen die zich verzetten tegen het naar hun mening verouderde liberale
establishment. Bijvoorbeeld: Radicale Bond.
Suffragettes
⚫ Strijdster voor vrouwenkiesrecht.
⚫ Suffrage (Engels) = stemrecht
⚫ Nederland: Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht (1894-1920, opgericht door: Wilhelmina
Drucker, Annette Versluys-Poelman en Aletta Jacobs) en Nederlandsche Bond voor
Vrouwenkiesrecht (1907-1920)
⚫ 1919 algemeen kiesrecht
⚫ 1956 vrouwen handelingsbekwaam
⚫ In Nederland was alleen de SGP nog tot 2013 tegen het passief vrouwenkiesrecht
In het verleden waren radicalen vaak progressief, anti-klerikaal, pro-democratie, pro-vrouwenrechten en
pro-mensenrechten.
Vandaag de dag is dat in veel gevallen omgekeerd.
Definities
Radicalisering:
“Een proces waarbij een individu of groep steeds extremere politieke, sociale of religieuze ideeën en
aspiraties aanneemt die de ‘status quo’ afwijzen of ondermijnen.”
,Radicalisering volgens AIVD
"Het nastreven en/of ondersteunen van diep ingrijpende veranderingen in de samenleving, die een
gevaar kunnen opleveren voor de democratische rechtsorde (doel), eventueel met het hanteren van
ondemocratische methodes (middel), die afbreuk kunnen doen aan het functioneren van de
democratische rechtsorde (effect)."
Definities volgens andere veiligheidsdiensten
⚫ Danish Security and Intelligence Service (PET): ‘a process, by which a person to an increasing
extent accepts the use of undemocratic or violent means, including terrorism, in an attempt to
reach a specific political/ideological objective’
⚫ US Department of Homeland Security (DHS): ‘The process of adopting an extremist belief
system, including the willingness to use, support, or facilitate violence, as a method to effect
social change’(DHS ‘ Office of Intelligence and Analysis).;
⚫ Swedish Security Service (Säpo): ’Radicalization can be both: ‘a process that leads to
ideological or religious activism to introduce radical change to society’ and a ‘process that
leads to an individual or group using, promoting or advocating violence for political aims.’
Peter Neumann: ‘What happens before the bomb goes off’.
Relatief begrip
⚫ Context bepaalt wat radicaal is – De een zijn terrorist is de ander zijn vrijheidsstrijder
⚫ Gepolitiseerde term
⚫ Radicalisme is niet per definitie slecht
We zien radicalisering als een proces en een continuüm – er passeren meerdere stadia. Op dit
continuüm kan een individu vooruit en achteruit. Radicalisering is dus relatief, niet absoluut. Slootman
en Tillie (2006):
Hoe ontstaat / begint radicalisering
⚫ Niet iedereen is vatbaar voor radicalisering
⚫ Slootman en Tillie (2006) stellen bij vatbare individuen een religieuze en politieke dimensie
vast.
⚫ Daarnaast hebben vatbare individuen vaak wantrouwen jegens politieke instituten en een
dichotoom wereldbeeld.
⚫ Toch is moeilijk vast te stellen welk van deze personen zich actief in gaat zetten in de
maatschappij om verandering te bewerkstelligen, en welk van deze personen zich zal afkeren
van de maatschappij.
⚫ De wetenschappelijke dicussie rondom radicalisering is omvangrijk. Twee handvaten die we
hanteren:
⚫ Grondoorzaken / voedingsbodem – oorzaken die ten grondslag liggen aan radicalisering op
micro, meso en macroniveau
⚫ Bewegingsoorzaken / triggers – oorzaken die het proces van radicalisering in gang zetten op
micro, meso en macroniveau, ook wel triggers genoemd. Triggers vallen uiteen in keerpunten
(mensen komen open te staan) en katalysatoren (gebeurtenissen die het radicaliseringsproces
versnellen of verzwakken).
, Grondoorzaken / voedingsbodem
micro
⚫ Identiteitscrisis. Denk hierbij aan tweede of derde generatie migranten – voelen zich
ontheemd, laveren tussen het Westen en de geërfde etnische identiteit. Bijten zich vast in
religieuze orthodoxie en politieke onvrede.
⚫ Psychologie en pathologie. Syriegangers zouden vaker dan andere individuen psychische
problemen hebben. ZEER omstreden – blijkt niet waar. Past wel in een politiek narratief…
⚫ Relatieve deprivatie. Individuen vergelijken de eigen situatie met anderen en stellen een
achtergestelde positie vast.
Meso
⚫ Zelf-categorisering en sociale identiteit. Identificatie met het lijden van de groep. Soms treedt
er ‘frame alignment’ op.
⚫ Sociale interactie en groepsprocessen. Volgens Edwin Bakker vindt radicalisering in groepen
plaats en zijn leidersfiguren cruciaal.
⚫ Relatieve deprivatie. Individuen vergelijken de eigen situatie met anderen en stellen een
achtergestelde positie vast.
Macro
⚫ Problemen rondom integratie. Hierbij spelen media en politiek een grote rol voor de
beeldvorming rondom integratie
⚫ (Internationale) politiek. Hangt sterk samen met zelf-categorisatie. Zowel rechts als
jihadistische radicalen voelen sterk mee met groepen elders in de wereld
⚫ Armoede / sociale uitsluiting
⚫ Globalisering en modernisering. De opkomst van digitale communicatie en de mogelijkheid
tot het vormen van netwerken en delen van content blijkt van grote invloed
Triggerfactoren
Micro
⚫ confrontatie met de dood
⚫ problemen thuis
⚫ verlies van werk/schooluitval
⚫ directe ervaringen met discriminatie
⚫ racisme en uitsluiting
⚫ aanvaringen met autoriteiten
⚫ detentie
Meso
⚫ verbreken van sociale bindingen
⚫ ontmoeten van een radicaal persoon
⚫ toetreding tot een radicale groep
⚫ sluiten van een huwelijk
⚫ deelname aan een training
⚫ confrontatie met propaganda
Macro
⚫ oproepen tot actie
⚫ waargenomen aanvallen op de eigen groep
⚫ overheidsbeleid gericht op de eigen groep of radicalisering
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jayhouwaard. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.