Dit is een samenvatting van het vak doelgroepen 3. Dit is een vak dat gegeven wordt in de 4e periode van het 1e jaar in de richting orthopedagogie aan de KDG. Ik was erdoor met deze samenvatting.
Deel 1. Kinderen en jongeren met gedrags- en emotionele problemen P. 1
1. Omschrijving P. 1
2. Epidemiologie P. 4
3. Etiologie P. 5
4. Begeleiding P. 9
5. Tendensen P. 13
Deel 2. Kinderen en jongeren met psychosociale problemen P. 16
1. Inleiding P. 16
Part 1. Kindermishandeling P. 18
1. Omschrijving P. 18
2. Epidemiologie P. 19
3. Etiologie P. 21
5. Tendensen P. 22
Part 2. Multiprobleemgezinnen P. 24
1. Omschrijving P. 24
2. Epidemiologie P. 25
3. Etiologie P. 26
4. Begeleiding P. 27
5. Tendensen P. 29
Part 3. Kinderen van ouders met psychiatrische problemen P. 30
1. Omschrijving P. 30
2. Epidemiologie P. 31
3. Etiologie P. 31
4. Begeleiding P. 32
5. Tendensen P. 32
Deel 3. Personen met een autismespectrumstoornis P. 33
1. Omschrijving P. 33
2. Epidemiologie P. 34
3. Etiologie P. 34
4. Begeleiding P. 40
5. Tendensen P. 42
,Deel 1. Kinderen en jongeren met gedrags- en emotionele problemen
1 Omschrijving
Omschrijving van gedrags- en emotionele problemen
De meeste kinderen zijn wel eens brutaal wanneer ze hun zin niet krijgen => prikkelbaar,
driftbuien, anderen slaan, te laat komen of tegenspreken
Gedrags- en emotionele problemen
Kinderen met gedrags- en emotionele problemen worden door anderen als moeilijk of lastig
ervaren
Ouders en leerkrachten zijn ongerust over het gedrag en worden er soms onzeker van
Opvoeders weten niet meer hoe ze met deze kinderen moeten omgaan => weinig begrip
Scholte: gaat ervan uit dat we over probleemgedrag kunnen spreken wanneer anderen dit
gedrag beschouwen als strijdig met de door hen en de samenleving gehanteerde normen en
regels en/of wanneer deskundigen dit gedrag als problematisch beoordelen
De term ‘gedragsproblemen’ wordt vooral gebruikt bij kinderen
o Continuüm van druk, opstandig, agressief, prikkelbaar, uitdagend, driftig, vijandig,
antisociaal tot delinquent gedrag
Ook kinderen met lichamelijke klachten die onvoldoende verklaard kunnen worden door
lichamelijke ziekte kunnen onder deze noemer geplaats worden (= somatoforme
stoornissen) -> overkoepelde beschrijvende term
o Kinderen met storend gedrag en emotionele problemen vertonen externaliserend of
dominant probleemgedrag
o Kinderen met somatoforme stoornissen vertonen internaliserend of submissief
probleemgedrag
Er kan onderscheid gemaakt worden tussen
o Lichte en tijdelijke problemen
o Gedragingen die slecht in bepaalde situaties of bij bepaalde personen voorkomen
o Gedragingen die leeftijds- of fasegebonden zijn
o Ernstige problemen
Gedragsproblemen is een symptoom, geen diagnose
Onderscheid tussen gedrags-en emotionele problemen en gedragsstoornissen
Lichte, tijdelijke problemen vertonen zich vaak als reactie op nieuwe situatie. Ze komen
slecht voor in bepaalde situaties of bij bepaalde personen en zijn leeftijds- of fasegebonden
De ernst van een probleem wordt bepaald doordat het gaat over langdurige of blijvende
problemen of over het samen voorkomen van meerdere problemen
Gedragsstoornis wordt gebruikt bij ernstige gedragsproblemen of probleemgedragingen
o Minder situatiegebonden
Gedrags- en emotionele gedragsstoornissen zijn geen ontwikkelingsstoornissen
o Kinderen met een ontwikkelingsstoornis vertonen vaak wel gedragsproblemen
Behoren tot het domein van de kinderpsychiatrie
1
,Antisociale gedragsstoornis of een oppositioneel opstandige gedragsstoornis
Er zijn verschillende typen probleemgedrag die deel uitmaken van het spectrum
gedragsstoornis
Oppositioneel gedrag = wanneer kinderen zich verzetten tegen hun ouders
o Kan actief of passief
Actief: opdrachten weigeren uit te voeren, brutaal zijn
Passief: doen alsof ze het niet gehoord hebben
o Diagnose kan enkel gesteld worden bij kinderen die zich bijna nooit aan de regels
houden en zich vaak verzetten tegen de vragen tegen de vragen en opdrachten
o Gaat vaak gepaard met prikkelbaar en opvliegend gedrag
o Hun incasseringsvermogen is klein, raken snel gefrustreerd en zoeken de schuld bij
anderen
o Lopen later risico op antisociaal gedrag en angst- of stemmingsstoornissen
Antisociaal/normoverschrijdend gedrag = wanneer normen en rechten worden overtreden
vb. liegen
o Onbeheerst gedrag dat zich blijft herhalen
o Zorgt vaak voor ernstige schade op materieel, lichamelijk of psychisch vlak =>
onveilig gevoel
o Gaat vaak gepaard met een problematisch functioneren op verschillende domeinen,
middelenmisbruik, en risicovol seksueel gedrag
o Verhoogd risico op crimineel gedrag
o Behandeling: combinatie van oudertraining, cognitieve gedragstherapie,
systematische behandeling en/of farmacotherapie
Om een diagnose te stellen moet het gedrag beantwoorden aan diagnostische criteria in de
DSM 5
Vroege diagnose is belangrijk om het ontwikkelen van andere stoornissen te voorkomen
DSM 5: er is een onderscheid in ernst van de stoornis naargelang het voorkomen in
verschillende situaties
o Milde symptomen: 1 situatie
o Matige symptomen: minstens 2 situaties
o Ernstige symptomen: 3 of meer situaties
Jeugdigen met delinquent gedrag
Jongeren tussen 12 en 18 jaar die een jeugddelict plegen kunnen voor de jeugdrechtbank
komen
Jongeren uit een PLS, VOS of die een jeugddelict hebben gepleegd kunnen in dezelfde
organisaties terecht komen
Jeugddelinquentierecht vertrekt vanuit een herstelgerichte visie. De jongere die een delict
heeft gepleegd wordt gewezen of hun verantwoordelijkheid
o De maximumleeftijd voor aangepaste ondersteuning en begeleiding is 23 jaar
o Gesloten behandeling/begeleiding wordt vermeden
Delinquent gedrag = een continuüm van gedragingen waarbij een inbreuk gepleegd wordt op
regels, normen en wetten en/of schade berokkend wordt aan individuen of de maatschappij
2
, Strafbare feiten of delicten
Verschillende typen delinquent gedrag
o Gewelds-en zedendelicten
o Eigendoms- en vermogensdelicten
o Vernieling en openbare orde delicten
o Verkeersdelicten
o Drugsdelicten
o Statusdelicten
Ernstig delict = wanneer er schade toegebracht wordt aan personen of wanneer er veel
materiële schade is
Onderscheid tussen
1) Groepsdelicten
2) Geïsoleerde delicten
Bijkomende aandachtspunten bij het omschrijven van gedrags- en emotionele
problemen
Gedrags- en emotionele problemen uiten zich op verschillende manieren
Dit gedrag kan door de omgeving als storend, ongewenst of ongewoon ervaren worden
McClelland: ijsbergtheorie = gedrag is het topje van de ijsberg, maar het belangrijkste en
grootste deel van de ijsberg zit onder water en is onzichtbaar
Helinckx en Grietens: 4 elementen kunnen helpen bij het beoordelen van gedrag
1) Ontwikkelingsperspectief
Het is belangrijk kennis te hebben van de normale ontwikkeling van kinderen om
probleemgedrag te kunnen beoordelen
Gedurende de peutertijd (2-5 jaar) is het normaal om opstandig en
ongehoorzaam gedrag te vertonen
2) Continuümgedachte
Alle kinderen vertonen wel eens moeilijk gedrag, wanneer dit dagelijks voorkomt
moet het extra in de gaten gehouden worden
3) Context
Context observeren waarin het gedrag zich voordoet
4) Informant
Belangrijk wie aangeeft dat het kind probleemgedrag vertoont
Wanneer ouders problemen hebben met het gedrag kan het gaan om
opvoedingsproblemen
Van der Ploeg: 4 criteria om probleemgedrag te taxeren
a) Frequentie
b) Duur
c) Gevolgen
d) Beïnvloedbaarheid
Gedrag zo objectief mogelijk in kaart brengen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chloepeeters1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
