Dit is een complete samenvatting over heel de eerste wereldoorlog. In deze samenvatting gaat het over het ontstaan van de eerste wereldoorlog en hoe dat afliep voor de betrokken landen. Ook staan er achter iedere paragraaf nog een aantal oefenvragen.
Antwoord: De moord in Bosnië waarbij de Oostenrijk-Hongaarse kroonprins werd vermoord.
2.
Wat is militarisme?
Antwoord: Trots zijn op alles wat met het leger te maken heeft: soldaten, wapens, medailles.
3.
Wat is een machtsevenwicht?
Antwoord: De macht tussen landen is zo verdeeld dat geen enkel land ontevreden is.
4.
Wanneer was de machtsevenwicht?
Antwoord: Rond 1815 tot ongeveer 1870.
5.
Wat is een wapenwedloop?
Antwoord: Strijd tussen landen om wie de meeste en krachtigste wapens heeft.
6.
Tussen welke landen ontstond er een wapenwedloop?
Antwoord: Tussen Duitsland en Engeland.
7.
Wat waren de twee grote bondgenootschappen rond 1914?
Antwoord: Rusland, Groot-Brittannië en Frankrijk, en de andere Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië.
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting geschiedenis H4
4.1 een land om trots op te zijn
Rond het jaar 1900 waren veel mensen in Europa nationalistisch. Ze waren trots
op hun land, volk en cultuur. Soldaten vonden het een eer om voor hun land te
vechten. Er waren militaire parades zodat het volk kon zien hoe mooi en sterk
hun leger is. Door de militarisme (Trots zijn op alles wat met het leger te maken
heeft: soldaten, wapens, medailles) vonden mensen oorlog helemaal niet zo erg.
Ondanks het militarisme werden er in Europa na 1815 weinig oorlogen gevoerd.
Er was een machtsevenwicht ( De macht tussen landen is zo verdeeld dat geen
enkel land ontevreden is). in 1871 veranderde dit allemaal toen tientallen Duitse
landjes zich samenvoegden tot één groot nieuwe land: Duitsland. Duitsland was
imperialistisch en wilde een machtig wereldrijk worden, (net als Engeland en
Frankrijk). Dat kon alleen door koloniën te veroveren of die van andere landen af
te pakken. Met dat doel begon Duitsland met de opbouw van een groot en sterk
leger en een oorlogsvloot. Engeland heerste op zee en had een enorme vloot. Al
gauw ontstond er tussen Duitsland en Engeland een wapenwedloop (Strijd
tussen landen om wie de meeste en krachtigste wapens heeft): elk land kocht en
bouwde zo veel mogelijk oorlogsschepen. Engeland won deze wapenwedloop en
bleef dus op zee het machtigst. Op land was minder duidelijk wie het sterkste
was. De spanning in Europa nam toe. Om tijdens een oorlog niet alleen te staan,
sloten landen bondgenootschappen (Twee of meer landen die hebben
afgesproken om elkaar militair te helpen bij oorlog). Sommige landen bleven
neutraal (Geen partij kiezen bij een ruzie of oorlog). Aan het begin van 1914
waren er in Europa twee grote bondgenootschappen. Het ene bestond uit
Rusland, Groot-Brittannië en Frankrijk. Het andere uit Duitsland, Oostenrijk-
Hongarije en Italië. Duitsland lag ingesloten tussen twee vijandige bondgenoten:
Frankrijk in het westen en Rusland in het oosten. Als er oorlog kwam, kon
Duitsland dus van twee kanten worden aangevallen. Duitse generaals bedachten
een plan om dit te voorkomen. Rusland is een enorm land en het zou lang duren
voordat de Russen hun leger bij de Duitse grens hadden. Die tijd moesten ze
benutten. Als er oorlog dreigde zou Duitsland niet afwachten, maar als eerste
Frankrijk aanvallen. Het Duitse leger moest dan binnen zes weken dat land
verslaan en daarna snel naar het oosten reizen, om daar tegen de Russen te
vechten. De aanleiding tot de oorlog was een moord in Bosnië. Dit land was jaren
in handen geweest van het Osmaanse (Turkse) Rijk. Toen de Turken er de macht
verloren, werd Bosnië onafhankelijk. Maar niet voor lang: het land werd vrijwel
direct ingenomen door Oostenrijk-Hongarije. Servië is een buurland van Bosnië.
In Bosnië wonen veel Serviërs. Nationalistische Serviërs wilden dat Bosnië zich bij
Servië aansloot: alle Serviërs in één land! Deze nationalisten moesten niets
hebben van Oostenrijk- Hongarije. Toen de Oostenrijk-Hongaarse kroonprins
Bosnië bezocht, besloten enkele Servische nationalisten hem te vermoorden. In
Oostenrijk-Hongarije waren veel mensen woedend. Servië moest worden gestraft,
vonden ze. Rusland beloofde Servië te helpen als er oorlog kwam. En die kwam
er. Ruim een maand na de moord begon de oorlog die veel mensen al jaren
verwachtten: de Grote Oorlog. We noemen die nu de Eerste Wereldoorlog.
Deelvraag: Welke oorzaken had de Eerste Wereldoorlog?
, 4.2 de grote oorlog
Op 1 augustus 1914 gaven de Duitse keizer en zijn generaals het bevel:
aanvallen! De Eerste Wereldoorlog was begonnen. De Duitsers moesten Frankrijk
in zes weken verslaan. Frankrijk had de grens met Duitsland zwaar verdedigd.
Het zou veel tijd kosten om door die verdediging heen te breken. Duitsland trok
er daarom omheen via neutraal gebied: België en Luxemburg. Dat Duitsland
neutrale landen aanviel, vonden veel mensen schandalig.
De Duitsers wilden België snel veroveren om daarna via Noord-Frankrijk naar
Parijs op te trekken. Maar de doortocht door België kostte meer tijd dan gedacht.
Terwijl de Duitsers in België vochten, trok het Franse leger naar het noorden om
daar de Duitse aanval op te vangen. Bondgenoot Engeland stuurde
tienduizenden soldaten om te helpen. De Duitse aanval werd gestopt. De legers
lagen tegenover elkaar op een smalle strook land die vanaf de Belgische kust via
Noord-Frankrijk naar Zwitserland liep. Dat zou vier verschrikkelijke oorlogsjaren
zo blijven. De soldaten beschermde zich voor mitrailleurs en granaten door lange
gangen te graven: loopgraven tussen de loopgraven van de twee legers lag een
niemandsland. Soms kwamen de soldaten uit hun loopgraaf en renden het
niemands- land in, om de loopgraaf van de vijand te veroveren. De soldaten aan
de overkant begonnen dan massaal te schieten. Met als gevolg: duizenden doden
en gewonden. Als het regende, veranderden loopgraven in modder- poelen en
stonden de soldaten tot aan hun enkels in het water. Duurde dat lang, dan rotten
hun voeten weg. Iemand met ‘loopgraafvoeten’ bleef levenslang gehandicapt.
Andere soldaten leden aan shellshock: ze waren letterlijk gek van de spanning en
van het lawaai van de granaatexplosies geworden. Soldaten moesten hun
behoefte in een hoek van de loopgraaf doen. Dat stonk en trok ongedierte aan. In
de winter was het ijskoud en als er tijdens een gevecht geen voedsel naar de
loopgraaf gebracht kon worden, leden de soldaten honger. In het westen van
Rusland vochten de Russen tegen Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. Het
Russische leger was zwakker dan verwacht en vooral Duitsland veroverde er
grote gebieden. Oostenrijk-Hongarije vocht ook tegen Italië. in het Osmaanse Rijk
en zelfs in de koloniën in Afrika en Azië. Raakte een Europees land in oorlog (door
koloniën van een Europees land). Sommige landen hadden in hun koloniën
inheemse soldaten opgeleid. Deze vochten in de kolonie zelf en in Europa.
Tienduizenden soldaten uit Senegal, Congo, Algerije, India, Vietnam en vele
andere landen zijn naar Europa gekomen om daar te vechten in de loopgraven.
De Grote Oorlog was een wereldoorlog (Grote oorlog die in verschillende
werelddelen wordt uitgevochten en waarin soldaten uit meerdere werelddelen
vechten) geworden. In 1917 raakte een Duitse torpedo een Amerikaans schip.
Het was al het achtste schip van het neutrale Amerika dat naar de zeebodem
zonk. Amerika moest nu wel terugvechten en bracht tienduizenden frisse
soldaten en heel veel nieuwe wapens naar Europa. Hier konden de uitgeputte
Duitse soldaten niet tegenop. In 1918 werden de Duitse loopgraven doorbroken.
In het oosten van Europa was de oorlog toen al voorbij. Voor Rusland verliep de
oorlog zo slecht dat het volk in opstand was gekomen. De Russische tsaar
(keizer) was afgezet en de nieuwe machthebbers hadden een wapenstilstand
gesloten met Duitsland. In november 1918 was de oorlog ook in West-Europa
voorbij. Duitsland kreeg de schuld van de oorlog en zou zwaar worden gestraft.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IlseAerts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,29. Je zit daarna nergens aan vast.
