Aardrijkskunde samenvatting H1
Par. 1
Globalisering is het proces waarbij de verwevenheid
tussen gebieden en samenleving toeneemt. Een voorbeeld
hiervan is de toename van de gemiddelde afstand waarover
goederen, mensen en kapitaal zich verplaatsen, maar ook
het leven van mensen beïnvloedt wordt door
gebeurtenissen ver weg. Globalisering speelt op een aantal
terreinen, namelijk op economisch, sociaal, politiek en
cultureel vlak.
Door de toenemende vervlechting van gebieden wordt de
wereld ook wel de global village genoemd. Dit komt doordat de relatieve afstand
tussen gebieden afneemt als gevolg van het steeds sneller worden van vervoer
(kijk bron 7). We spreken van tijd-ruimtecompressie. De tijd en afstand worden
als het ware in elkaar gedrukt. Drie processen spelen daarbij een rol, namelijk:
1. Ligging: De absolute ligging verandert niet, maar wel de relatieve
ligging. Zo zijn gebieden steeds beter bereikbaar. De relatieve ligging kan
snel opbloeien, maar ook snel afbreken. Dit komt doordat mno’s
verplaatsen en het komen of gaan van mainports.
2. Afstand: De relatieve afstand daalt en wordt uitgedrukt in tijd, geld en
moeite die het kost om er te komen. Echter neemt het afstandsverval
wel toe. Nederland drijft bijvoorbeeld veel meer handel met zijn
buurlanden rond de Middellandse Zee, remmende factor zijn de
vervoerskosten, oftewel de absolute afstand, maar het afstandsverval
neemt wel toe, want kan ook in Nederland i.p.v. bij de Middellandse Zee.
3. Grenzen: Minder strenge tot geen controle bij grenzen. Denk bijvoorbeeld
aan Europa. Als je eenmaal binnen bent, kan je naar alle landen in EU
reizen.
Begrippen:
Globalisering = Het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en samenleving toeneemt.
Tijd-ruimtecompressie = Proces waarbij de tijd en afstand worden als het ware in elkaar worden
gedrukt.
Absolute ligging = De unieke ligging van een plaats in het graadnet.
Relatieve ligging = De ligging van een gebied ten opzichte van andere gebieden vooral gelet op
de bereikbaarheid.
Mainport = Intercontinentaal knooppunt in een transportnetwerk, denk aan Schiphol en de haven
van R’dam.
Relatieve afstand = De afstand uitgedrukt in tijd, geld en moeite die het kost om er te komen.
Afstandsverval = Het verschijnsel dat de interactie tussen gebieden afneemt naarmate de afstand
toeneemt.
Absolute afstand = De afstand hemelsbreed uitgedrukt in kilometers.
Par. 2
, Een van de belangrijkste factoren achter het proces van globalisering is de
ontwikkeling van de transporttechnologie. Zo heeft het goederentransport
ontwikkelingen doorgemaakt, namelijk:
1. Reistijd afgenomen
2. Transport goedkoper
3. Infrastructuur verbeterd
4. Transportcapaciteit toegenomen
Volgens de interactietheorie moet aan drie basisvoorwaarden voldaan worden
voordat er uitwisseling van goederen tussen gebieden tot stand komt, namelijk:
1. Complementariteit: Het ene gebied moet iets kunnen aanbieden waar
het andere gebied vraag naar heeft. Het grondstofarme Japan importeert
daarom olie vanuit Indonesië (kijk bron 13).
2. Transporteerbaarheid: Er moet een goede mix zijn tussen geld en tijd.
Hoogwaardige goederen daarentegen kunnen voor duurder
getransporteerd worden, maar bulkgoederen niet.
3. Geen tussenliggende mogelijkheden: Wanneer er tussen twee
gebieden nieuwe mogelijkheden ontstaan verlegt de vervoersstroom zich,
bijvoorbeeld als er een nieuw olieveld dichterbij gevonden wordt (kijk bron
13).
Of goederen van het ene gebied naar het andere te vervoeren zijn, kan in de loop
van de tijd veranderen door verschillende dingen, namelijk:
- Verbetering infrastructuur: Hierdoor neemt de bereikbaarheid toe. Zo
heeft China in Afrika spoorwegen en wegen aangelegd. Hierdoor kunnen
gebieden die altijd afgesloten waren nu aangesloten worden aan de
wereld.
- Verdwijnen van politieke barrières: Grenzen gaan open, waardoor
handel nu makkelijk naar een ander land kan worden getransporteerd.
- Innovaties op transportgebied: Een voorbeeld is de uitvinding van
containers. Het heeft het vervoer efficiënter gemaakt. Want je kan nu erg
veel tegelijk vervoeren, waardoor je het nu kan transporteren vanaf de
plek waar het product het goedkoopste is.
Het transportnetwerk zijn alle grote mainports verbonden in een groot
netwerk met daartussen goede wegen, spoorlijnen en vaarwegen.
Begrippen:
Transporttechnologie = Technische voorzieningen die samenhangen met het vervoer van
goederen en mensen.
Interactietheorie = Theorie waarbij men denkt dat alleen handel kan plaatsvinden als er aan 3
basisvoorwaarden wordt voldaan
Transportnetwerk = Zijn alle grote mainports verbonden in een groot netwerk met daartussen
een goede infrastructuur.
Par. 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vandongenmats2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.