Dit document bevat de aantekeningen van het college zorgethiek en een samenvatting van hoofdstuk 4 van het Basisboek Zorgethiek.
Dit is de tentamenstof voor het vak Zorgethiek voor OLP 4
Het gaat bij zorgethiek om de ervaringen van mensen. Je treedt in de werkelijkheid van de
mensen; dat is kennis. Van elk verhaal leer je iets.
De context is bepalend voor wat ‘het goede’ is om te doen. Het gaat over relaties, emoties
en contexten, niet over universele regels!
“Zorgethiek neemt zorg als uitgangspunt van haar morele redeneren: het streven de wereld,
onszelf en de ander zo fatsoenlijk en liefdevol mogelijk in stand te houden, gegeven onze
kwetsbaarheid en afhankelijkheid. Dat zijn geheel andere ethische basistermen dan
autonomie, het universele recht, geluksmaximalisatie of de noodzaak van neutraliteit en
fairness.” (Baart, 2013, p. 16)
De oorsprong van de zorgethiek; het Heinz-dilemma
Welke keuze maak jij? En op basis waarvan maak jij deze keuze?
Vb;
- Universele principes/wetten/regels
- relationaliteit
- Emotie
- Context
Het is begonnen door een onderzoek, door Lawrence Kohlberg naar de morele ontwikkeling
van kinderen. De onderzoeker legde kinderen het Heinz-dilemma voor; mag je een medicijn
waarmee je je dierbare kunt genezen, stelen?
Hij ontdekte de stadia van de morele ontwikkeling;
- Pre-moreel /pre-conventioneel: straf mijden
- Conventioneel: volgen van regels (samenleving)
- Post-conventioneel/ principieel: volgen van (eigen) principes over goed, kwaad &
rechtvaardigheid
Jongens zijn volgens Kohlberg in hun morele ontwikkeling vroeger verder. Zijn assistente
Carol Gilligan wat het hier niet mee eens; ze gaf aan dat hij het onderzoek voornamelijk met
jongens had uitgevoerd. Daarnaast gebruikt hij een soort mannelijke lat om die morele
ontwikkeling te bepalen. Dit komt doordat meiden anders redeneren.
Zij geeft de fasen hierdoor een andere vorm;
- Pre-conventioneel: focus op het zelf (zelfzorg)
- Conventioneel: focus op anderen (zelfopoffering, zorg voor anderen)
- Post-conventioneel: relationaliteit, interdependentie. Onderlinge afhankelijkheid.
Visie op zorg Homo Economicus versus Homines Curans
Homo Economicus; (‘mannelijke’ denken)
- Self-made man
- Rationele keuzes
- Autonoom en onafhankelijk
- Iedereen is vrij
, - Persoonlijk falen als je zorg nodig hebt
- Consequentie; vanuit dat mensbeeld heb je pas zorg nodig als er iets niet goed gaat
in je leven.
Homines Curans (‘vrouwelijke’ denken)
- Relationele wezens
- Ook emotioneel
- Onderling afhankelijk en kwetsbaar
- Zorg is er altijd; als fundament van de samenleving. Het is vanzelfsprekend.
- Niet iedereen is vrij/ heeft een keuze
Verschil gender-sekse
Gender: hoe men kenmerken aan een geslacht verbindt.
In de samenleving worden mensen zo beïnvloedt dat ze zich op een bepaalde manier gaan
gedragen.
In de zorgethiek wordt er bij mannen/vrouwen gesproken over gender i.p.v. sekse.
Sekse: biologisch aspect
Zorgen is een menselijke activiteit die alles omvat wat wij doen om onze 'wereld' zo in stand
te houden, te continueren en te herstellen dat we daarin zo goed mogelijk kunnen leven. Die
wereld omvat onze lichamen, ons persoon zijn ('our selves') en onze omgeving die we
trachten samen te weven tot een complex, het leven ondersteunend web (Tronto, 1993,
p.103). (vertaling: Van Nistelrooy, 2012, p. 56)
5 fasen die samenvatten wat goede zorg is;
Waarom een analyse over "zorgen"?
- Als instrument om te kijken naar de vraag: Is dit goede zorg
- Als instrument om te kijken naar de vraag: Hoe is zorg georganiseerd in de
samenleving?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FemkeMoonen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,19. Je zit daarna nergens aan vast.
