1.1: de atmosfeer: een omhulsel van gas
Hoe is het mogelijk dat de temperatuur op aarde altijd binnen een
bepaalde bandbreedte blijft?
Golfstroom en winden warme en kouden wind verdeeld
Evenaar veel warmte binnen polen niet aarde gaat temperatuur beetje
verdelen
Krijg je meer ijs meer reflectie (wit opp) kaatst zonlicht terug (temperatuur
niet opgenomen in aarde) nog kouder (positieve terugkoppeling)
Negatieve terugkoppeling (iets verstoort systeem even maar het systeem
wordt hersteld) vb: wrm wordt oceaan nooit warmer dan 31 graden oceaan
wordt warmer door zon verdamping condensatie meer wolkjes zonlicht
bereikt oceaan niet oceaan koelt af want wordt geblokkeerd door wolken.
Dit boek over: veranderingen klimaat in verleden en toekomst:
Systeem aarde dit systeem bestaat uit vier sferen: de atmosfeer
(weer&klimaat) de hydrosfeer (water), de lithosfeer (gesteente) en de
biosfeer (leven) sferen in verband met elkaar! Een verandering in de
ene sfeer werkt door in een andere.
Ontstaan atmosfeer: toen aarde na ontstaan (4,6 miljard)
afkoelen gasvormig omhulsul dat aarde bedekt (als deken)
Zwaartekracht gassen niet in ruimte verdwijnen (=grootste
concentratie gassen dicht bij aarde!)
Samenstelling en opbouw atmosfeer: opgebouwd uit 4
lagen wordt gescheiden door ‘pauzes’ (temperatuur
verschillen overgang)
(4) Troposfeer (elke 100m stijging temperatuur daalt 0.6 C)
vanaf tropopauze omhoog = tempr 10km constant dan
warmer 0C in stratopauze (3) stratosfeer (veel
ozongas=filtert schadelijke UV straling zon)
Mesosfeer (2) (meteorieten die op aarde afkomen beginnen
te verbranden en op 25 km hoogte vallen uiteen) en
thermosfeer (weinig gassen) (1)
Energiebalans: zon (tempr oplopen tot 6000C)
Zon= belangrijkste energiebron voor leven op aarde & motor
achter weerverschijnselen& aarde ontvangt klein deel straling
Problemen als geen Zonne energie was!
Aarde niet voortdurend warmer/kouder moet evenwicht
bestaan tussen hoeveelheid straling die aarde bereikt en die
atmosfeer verlaat = energiebalans
, Energie van zon die atmosfeer bereikt 20% door wolken
weerkaatst & 4% door aardopp.
Samen met de 6% die wordt verstrooid door gasdeeltjes
30% energie teruggekaatst
in troposfeer 23% energie door wolken/waterdamp
opgenomen
totaal= 47% van de kortgolvige zonnestraling bereikt aardopp
omgezet in warmte en door de aarde als langgolvige
straling uitgestraald
Dankzij broeikasgassen (wolken, CO2, waterdamp) meeste
warmte opgenomen en naar aarde terug gestraald
Variaties in de energiebalans:
Hoeveelheid straling dat gebied krijgt op aarde hangt af van
albedo, gesteldheid aardopp en breedteligging.
Energietekort door bolling aarde
Dicht bij evenaar (op lage breedte) zonenstralen loodrecht
hoeveelheid straling per opp-eenheid groter dan op hoge
breedte zonnestralen leggen kortere weg af door dampkring
minder energie door lucht opgenomen
Bos (donker opp) neemt meer energie op & verwarmt lucht
erboven meer.
Poolgebied (wit opp) reflecteert energie
Water langzaam warm en koud dan land
Oorzaken:
-zonlicht dringt dieper door in water dan in land (dezelfde
hoeveelheid energie moet dus over een grotere opp water
worden verdeeld)
-water in beweging warmte beter verdeeld
-kost meer energie om water een graad in tempr te laten
stijgen dan land
-bij verdamping van water energie uit het water naar
dampkring (boven land is verdamping lager)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BenteVWO. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.