Hoofdstuk 1
Hoofdvraag: Waarom hebben wij een verzorgingsstaat nodig?
Nederland is een verzorgingsstaat dat betekent dat de overheid zich actief bemoeit en bezig
houdt met het welzijn en de welvaart van de burgers.
Bij onze verzorgingsstaat hoort een solidariteitsgedachte. Van de overheid wordt verwacht
dat hij maatregelen uitvoert om deze gedachte te behouden.
Bij een verzorgingsstaat heb je een collectief algemeen belang. Hierbij horen collectieve
goederen. Als je iets overkomt ben je verzekerd, maar deze collectieve goederen kunnen
leiden tot passief gedrag: ‘free riders’.
De verzorgingsstaat heeft 4 functies:
- Verheffen
- Verbinden
- Verzorgen
- Verzekeren
Hiervoor is een sociale zekerheidsstelsel.
Nederland is een sociale rechtstaat hiervoor heeft het bepaalde rechten en plichten:
- Voldoende werkgelegenheid
- Huisvesting
- Onderwijs
- Bestaanszekerheid
- Volksgezondheid
Maar voor deze rechten zijn er ook plichten: sollicitatieplicht, belasting en premies en
leerplicht.
Er zijn 3 soorten verzorgingsstaten:
- Liberale verzorgingsstaat (Angelsaksisch model)
- Sociaaldemocratische verzorgingsstaat (Scandinavisch model)
- Corporatische verzorgingsstaat
1. Beperkte sociale zekerheid, een goed ondernemingsklimaat, lage collectieve lasten,
meer eigen verantwoordelijkheid en liberale waarden
2. Een flexibele arbeidsmarkt, hoge uitkeringen, uitgebreide verlofregelingen en hoge
collectieve lasten
3. Mengeling van twee modellen, goede samenwerking tussen werknemers en
werkgevers, sociale zekerheid, werknemers worden goed beschermd en gezinnen
worden goed beschermd
Nederland: was tot 1960 een Corporatische verzorgingsstaat. Maar door de hoge kosten
krompen de voorzieningen. De collectieve voorzieningen werden meer geprivatiseerd.
, Hoofdstuk 2
Hoofdvraag: moet iedereen in een verzorgingsstaat recht hebben op dezelfde
voorzieningen?
In de 19e eeuw was Nederland gebaseerd op het vrijemarkt principe (liberale grondslag)
Zwakkeren, armen en ouderen werden niet door de overheid geholpen, maar door kerkelijke
liefdadigheid. Zo’n staat heet ook wel een nachtwakersstaat.
Maar vrije markteconomie heeft ook keerzijden:
- De lonen waren laag
- Er moest 16 uur per dag gewerkt worden
- Er werd op zaterdag gewerkt
- Kinderen werkten al jong mee
Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw kwamen er de eerste sociale wetten:
- De armenwet
- Het kinderwetje van Houten
- De veiligheidswet
- De leerplicht, ongevallen en woningwet
- Invaliditeitswet
- Arbeidswet
Op een gegeven moment was er noodzaak tot verandering:
Christenen wilden de zwakkeren beter beschermen, sociaaldemocraten streefden naar een
sterkere machtspositie van arbeiders en liberalen wilden minder criminaliteit als gevolg van
armoede.
We noemen een aantal belangrijke ontwikkelingen:
1956: De invoering van de AOW (Algemene Ouderdomswet).
1957: De invoering van vaccinaties bij baby’s waardoor het aantal ziekten afnam.
1962: De invoering van de anticonceptiepil.
1965: De invoering van de Bijstandswet.
1947-1985: De stijging van het aantal huurwoningen en de invoering van de huursubsidie.
1950-1970: Een spectaculaire groei van het aantal mensen dat na de middelbare school
verder studeerde.
De invoering van deze regelingen leidde ook tot maatschappelijk veranderingen:
- Kinderen uit lagere sociale klassen konden makkelijker stijgen op de
maatschappelijke ladder.
- Het denkbeeld over levensstijl, politiek en maatschappij veranderde.
- Vrouwen werden onafhankelijker.
- De godsdienstbeleving nam af.
- De individualisering nam toe.
Visie van de liberalen: ze zijn voor een vrijemarkteconomie. De collectieve goederen voor
gezondheidszorg en sociale zekerheid moeten worden beperkt, zodat eigen
verantwoordelijkheid wordt gestimuleerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JonnaTijdeman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.