Boek: ‘het systematisch onderzoek van de menselijke samenleving’
Het sociologisch perspectief (de bril)
- In het algemene het bijzondere zien
- In het bekende het ongewone gaan zien
- Persoonlijk keuzes in hun sociale context
- Kijken als een socioloog: het buitenstaanderperspectief
Zien van de wisselwerking tussen:
- Mens en de samenleving
- Levensloop en historie
- Individu en de omgeving
Dit is het sociologisch voorstellingsvermogen.
De samenleving is van invloed op denken, voelen en handelen van mensen. Type invloed
verschilt sterk per categorie mensen.
Voorbeelden van gebieden waarop mensen kunnen verschillen, en dus naar in te delen zijn,
zijn:
- Inkomen
- Opleidingsniveau
- Geografische locatie (land, plaats)
- Gehuwd, alleenstaand
- Religie
- Leeftijd
- Afkomst
Stappenplan om te kijken als socioloog:
1. Bewust van jouw sociale gedrag
2. Neem hiervan even afstand
3. Observeer sociaal gedrag bij meerdere mensen
4. Verwonder je over dat wat je normaal vindt
5. Wees nieuwsgierig over dat wat je opvalt
6. Onderzoek de patronen en categorieën
Mondiale visie: het bestuderen van de wereld in zijn geheel en de plaats die onze
samenleving daarin inneemt.
Logisch verlengstuk van het sociologisch perspectief
Mondiale visie:
- Het leven dat we leiden wordt gevormd door het land waarin we leven
- De contacten tussen samenlevingen zijn sterk toegenomen
- Veel sociale problemen waarmee de westerse wereld geconfronteerd wordt zijn
elders veel ernstiger
- Globaal denken helpt ons om meer inzicht in onszelf te krijgen
,De functies van sociologie
1. overheidsbeleid: opstellen van voorzieningen en regels die categorieën mensen in de
samenleving helpen, beschermen, evenwicht brengen en stimuleren (sportpas voor mensen
met minder geld).
2. persoonlijke groei & effectiviteit: mythekraker, inzicht in mogelijkheden en hindernissen,
deelname aan de samenleving, positionering bij diversiteit in samenleving.
3. succes in je werk: inzicht in groepen mensen over overtuigingen, opvoeden, opgroeien,
ontwikkelen > effectievere en efficiënte pedagogen.
De functie van sociologie voor pedagogiek
- inzicht sociale patronen per categorie mensen
- begrip voor diversiteit bij mensen in samenleven en opvoeden
- antenne voor mogelijke of niet zichtbare problemen
- oplossingsrichtingen voor complexe problemen
Het ontstaan van sociologie (1838)
Om de sociologische vragen te begrijpen, gaan we terug naar een grote maatschappelijke
verandering: de modernisering. Vanuit daar is het makkelijker de sociologische vragen te
begrijpen.
- Industrialisering (verbeteringen in de landbouw bijv.)
- Explosie groei van steden
- Nieuwe opvattingen over democratie en politieke rechten
Voor de modernisering:
Gemeinschaft (Tonnies) / mechanische solidariteit (Durkheim)
- Hechte gemeenschappen
- Gedeelde morele waarden
- Solidariteit
- Rituelen en tradities
- Sterke geloofsovertuiging
- Zingeving en betekenis
Gevolgen modernisering
Deze maatschappelijke veranderingen heeft geleid tot grote sociale veranderingen
1. Kleine gemeenschappen verdwenen
2. Persoonlijke rationele keuzemogelijkheden vergroot
3. Grotere sociale diversiteit & diverse waarden en gedragspatroon
4. Toekomst en tijdsgericht
Sociologische vragen
3 hoofdvragen:
Lijden maatschappelijke of technologische veranderingen, zoals de modernisering, tot
sociale verandering:
- In de sociale orde in de samenleving (Durkheim)
- In de onttovering en rationalisering in de samenleving (Weber)
- In (on)gelijkheid tussen groepen mensen (Marx)
,Sociologische vragen: hoe is sociale (wan) orde in de samenleving mogelijk?
(Emile Durkheim)
- Arbeidsdeling
- Specialisatie
- Wederzijdse economische afhankelijkheid
- Sociale cohesie (samenhang, verbondenheid in de samenleving)
- Functies van onderdelen
- Onderlinge afhankelijkheid
Hoe werkt het proces van rationalisering in de samenleving? (Max Weber)
onttovering is het verdwijnen van:
- Tradities
- Rituelen
- Geloof
Rationalisering is de toename van:
- Doelrationaliteit
- Standaardisering
- Regels en procedures
Hoe is sociale ongelijkheid tussen groepen mensen mogelijk? (Karl Marx)
- Markstelsel
- Efficiënte productie
- Kapitaalbezitters
- Arbeidersproletariaat
- Klasse samenleving
- Bewustwording
- Sociale revolutie
, Hoorcollege 2
Verschillende sociologische perspectieven
Wat is een theoretisch perspectief?
- Sociologie vs. filosofie, psychologie, economie, etc.
- Verschillende manieren van kijken binnen de sociologie
- Dat noemen we ook wel theoretische benaderingen of paradigma’s: ‘een
fundamenteel beeld van de samenleving dat als richtsnoer dient voor theorie
en onderzoek.’
Vier sociologische perspectieven
Structureel functionalisme
(Hoe wordt de samenleving bijeengehouden?)
- Perspectief waarin de samenleving wordt gezien als een complex systeem:
- Waarin sprake is van onderlinge samenwerking tussen verschillende delen;
- Met als doel sociale stabiliteit en eenheid/ solidariteit.
- Perspectief op macroniveau
Structureel functionalisten brengen de verschillende structuren van de
samenleving in kaart en onderzoeken hun functies
- Sociale structuren: relatief stabiele gedragspatronen
- Sociale functies: de gevolgen van een sociaal patroon voor het functioneren
van de totale samenleving.
Manifeste functies: de gevolgen die je verwacht
Latente functies: gevolgen die je niet per se verwacht. (Vriendschappen
opdoen in coronatijd door onderwijs)
(Merton)Sociale disfunctie:
Conflictsociologie
- De samenleving als een arena van ongelijkheid samenleving (geld, macht
etc.), die conflicten en veranderingen veroorzaakt
- Sociologen in deze stroming willen vaak niet alleen deze ongelijkheden leren
begrijpen, maar ook veranderen.
- Perspectief op macroniveau, samenleving als geheel. Wat zijn de verschillen
binnen de groepen in de samenleving? Hoe verdeelt de samenleving haar
leden? Hoe beschermen bevoorrechte mensen hun privileges?
(Karl Marx)
Symbolisch interactionisme
- Kritiek op vorige twee perspectieven: weinig oog voor concrete dagelijkse
ervaringen van mensen. Perspectieven op microniveau
- De samenleving wordt opgevat als het resultaat van interacties tussen
individuen
- Het begrijpen van de situaties door ze te bekijken vanuit het standpunt van de
mensen die zich in de situatie bevinden kijken naar de ervaring van mensen,
niet kijken naar alleen groepen.
- Perspectief op microniveau. Individuen zelf staan centraal.
- (Hoe ervaren mensen de samenleving? Hoe construeren mensen de
samenleving die ze ervaren?)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper indeyvt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,19. Je zit daarna nergens aan vast.