In dit document vind je een samenvatting van het vak maatschappijleer. De samenvatting gaat over een Parlementaire democratie. Ik heb het boek Maatschappelijke thema's H3 samengevat. Paragraaf 1: wat is een democratie? Paragraaf 2: politieke stromingen. Paragraaf 3: politieke partijen. Paragraaf 4:...
maatschappijleer H3 paragraaf 1 wat is een democratie?
Algemeen belang
Politiek kun je het best beschrijven als het nemen van allerlei besluiten om het
land te besturen. Ze beslissen over zaken die algemeen belang hebben omdat
veel mensen er nu/later wat mee te maken krijgen. Dit kan op gebied zijn van:
- Welvaart, zoals de zorg voor voldoende banen voor jongeren.
- Volksgezondheid, zoals het wegwerken van wachtlijsten in het zh.
- Infrastructuur, zoals aanleg & onderhoud van brug, weg & dijk.
- Onderwijs, zoals het veranderen van de exameneisen.
- Buitenlandse betrekkingen, zoals het uitzenden van militairen.
Om deze zaken te regelen is er geld nodig, daarom betalen wij belasting. En we
profiteren van alle voorzieningen. We beslissen indirect mee over de besteding
van het belastinggeld omdat we de politici kiezen die hierover beslissen.
Directe en indirecte democratie
Een democratie is een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect
invloed uitoefent op de politieke besluitvorming. Het overblijfsel van deze
directe democratie is het referendum waarbij kiesgerechtigde burgers
rechtstreeks mogen stemmen over een politiek vraagstuk of wetsvoorstel.
Ondanks het referenda heeft Nederland net als de meeste andere landen geen
directe maar een indirecte democratie. Het volk neemt niet zelf beslissingen,
maar laat dit over aan gekozen vertegenwoordigers in het parlement.
Voordelen: met een klein groepje kom je sneller tot besluiten & ze kunnen zich
grondig verdiepen in allerlei ingewikkelde onderwerpen waar je als burger geen
tijd voor hebt. We spreken bij een indirecte democratie ook wel van een
parlementaire democratie omdat de gekozen vertegenwoordigers samen het
parlement vormen.
Kenmerken parlementaire democratie
De rechtsstaat met grondrechten vormt het fundament van onze democratie.
Dankzij de grondrechten kun je invloed uitoefenen, bijv. stemmen en
demonstreren (mening uiten). Parlement = 1e en 2e kamer.
, Belangrijkste kenmerken die in Nederland zijn vastgelegd in de grondwet:
• Burgers hebben politieke grondrechten:
- Alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben het recht om te kiezen en
verkozen te worden.
- Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
- Iedereen mag demonstreren of op een andere manier mening uiten.
• Over de politieke besluiten staan belangrijke regels in de grondwet:
- De regering & het parlement maken samen de wetten.
- Wetten gaan pas gelden als een meerderheid in het parlement daartoe
besluit.
• Ondanks het meerderheidsprincipe houdt een democratie rekening met
de rechten van minderheden. Hierdoor kunnen grondrechten niet
zomaar worden afgeschaft, ook niet als de meerderheid dat zou willen.
• Er is persvrijheid. Het idee hier achter is dat je als burger pas effectief
invloed kan uitoefenen op de politiek als je beschikt over betrouwbare &
onafhankelijke informatie.
Van dictatuur naar democratie
1848 – grondwetswijziging, de macht ligt niet meer bij de koning maar bij de
gekozen volksvertegenwoordigers.
1917- invoering kiesrecht mannen.
1919- invoering kiesrecht vrouwen.
Dictatuur
Bij een dictatuur ligt alle macht in handen van eén persoon of een kleine
groep mensen. Dictaturen kunnen erg van elkaar verschillen. Naast
alleenheerschappij van personen zijn er ook dictaturen die gebaseerd zijn
op een ideologie. Bij een religieuze dictatuur is de machtsuitoefening
volledig gebaseerd op de religieuze wetgeving. Bij militaire dictaturen heeft
het leger lange tijd de macht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janellevdg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.
