Geschiedenis Samenvatting
Duitsland (1918 – 1991)
Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen
had dit voor Duitsland en Europa (1918 – 1945)
Op 9 november 1918 werd in het Duitse Keizerrijk de Weimarrepubliek uitgeroepen. In juni
1919 werd het Verdrag van Versailles ondertekent hierin stond:
- Duitsland moest zijn koloniën en een deel grondgebied afstaan aan Frankrijk en Polen
- Duitsland mocht een leger van max. 100.000 man hebben.
- Duitsland mocht geen vloot en luchtmacht hebben.
- Duitsland moest schadevergoeding en herstelbetalingen betalen.
- Duitsland mocht geen militairen plaatsen in het Rijnland.
Het verliezen van W.O. 1 en het verdrag zorgde voor veel onvrede en verdriet, veel mensen
legden de schuld bij de politici. Sommigen geloofden dat zij het land hadden verraden (De
Dolkstootlegende). Deze theorie werd vooral door soldaten ondersteund. Er was hierdoor
weinig vertrouwen in de Weimarrepubliek.
Daarnaast raakte de republiek in een economische crisis door de herstelbetalingen en het
verlies aan grondstofrijke gebieden. In 1923 ontstond een hyperinflatie. Dit kwam deels
omdat Duitsland niet genoeg herstelbetalingen aan Frankrijk en België kon doen, waarop zij
het Ruhrgebied bezetten. De Duitse regering bleef de arbeiders uitbetalen zonder dat zij
werk deden voor de buitenlanders. Amerika leende via het Dawesplan geld uit aan Duitsland
in 1924, vanwege de gunstige Duitse afzetmarkt. De Rijksmark werd als nieuwe munt
ingevoerd. De Duitse economie herstelde door de hulp en ging een verzoeningspolitiek aan
met Frankrijk. In 1926 trad Duitsland toe tot de Volkenbond.
De Amerikaanse beurskracht van 1929 trof Duitsland hard omdat de hulp stopte. Door de
chaos in Duitsland ontstonden extreemrechte bewegingen met de vraag naar een sterke
leider. In Duitsland kwam het nationaalsocialisme op met Adolf Hitler en zijn NSDAP als
voorvechters. Zij konden groeien onder de politieke instabiliteit omdat zij herstel, eenheid,
een einde aan het verdrag en leiderschap garandeerden. Vooral arbeiders steunden dit door
slechte leefomstandigheden. De democraten kregen de schuld van de omstandigheden en
het NSDAP kon groeien tot een massapartij. Hitler werd in januari 1933 Rijkskanselier. In
februari 1933 werd De Rijksdag in brand gestoken, Hitler verbood hierop o.a. de
communistische partij. Hierna waren in maart 1933 de verkiezingen waarbij Hitler geen
meerderheid kreeg, waardoor hij op 23 maart 1933 een machtigingswet liet aannemen
waarmee hij buiten de Rijksdag kon besturen, zijn machtsovername. De nazificatie begon
met terreur, censuur, indoctrinatie en propaganda (door Joseph Goebbels). Dit om een
gemeenschapsgevoel te krijgen: Het Volksgemeinschaft. Vanaf 1943 kwam de
Jodenvervolging op volle gang, de Holocaust. Hitler herstelde de economische crisis in
Duitsland en bracht industrialisatie. Daarnaast hield hij zich niet aan het Verdrag, dit zorgde
voor veel steun. Verder vond Hitler dat het Arische ras Lebensraum verdiende. Daarom
annexeerde Duitsland in 1938 Oostenrijk, de Anschluss. Engeland en Frankrijk sloten op de
Conferentie van München in 1938 het verdrag dat Hitler alleen nog het Sudetenland mocht
innemen en dan zou stoppen. Hitler nam echter heel Tsjecho-Slowakije in. Toen Hitler op 1
september 1939 Polen aanviel, verklaarden Engeland en Frankrijk de oorlog aan Duitsland.
Hitler startte een Blitzkrieg, in een hoog tempo veroverde hij grote delen. Hier werden
tegenstanders, joden en anderen gedeporteerd en burgers moesten in arbeidsdienst.
, Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de
geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945 – 1961)?
Bij de Slag om Stalingrad in 1943 stopte Hitlers succes. Berlijn werd uiteindelijk ingenomen
en Hitler pleegde zelfmoord op 30 april 1945. Duitslag lag sociaal, economisch en politiek
overhoop. Er kwam een grote vluchtelingenstroom die terugkeerden en Hemaitvertriebenen
(Duitsers in gebieden die nu weer los waren van Duitsland en daar niet welkom waren).
Overal was sprake van denazificatie, deze stopte in 1948.
Duitsland werd in vier bezettingszones opgedeeld, net als de hoofdstad Berlijn, en verdeeld
tussen Engeland, Frankrijk, Amerika en de SU. De hoofdstad lag in het deel van de SU maar
had dus ook andere bezettingszones in zich. Engeland, Frankrijk en Amerika hadden vooral
kapitalistische ideeën, terwijl de SU met Stalin het communisme wilde. Stalin vestigde in zijn
gebieden communistische regimes wat voor angst en spanningen zorgde tussen de SU en de
VS. Deze spanningsperiode heet de Koude Oorlog.
Om de verspreiding van het communisme tegen te gaan, voerde de VS een
containmentpolitiek uit onder Harry Truman. Dit deden ze aan de hand van de
Trumandoctrine, het Marshallplan en het stimuleren van de Europese eenwording.
De Trumandoctrine werd in 1947 ingesteld en hield in dat de VS alle democratieën die door
het communisme bedreigd werden zou helpen, dit kon financieel, politiek of militair.
Het Marshallplan startte in 1948 en was een financieel (geld, goederen, grondstoffen)
hulpprogramma voor de wederopbouw en het herstel van Europa na W.O. 2. Het idee
hierachter was, als een land welvarend was, zou het communisme minder aantrekkelijk zijn.
Daarnaast was welvaart goed voor de VS zelf, Europa was een afzetmarkt. Landen in Europa
gingen na de 2e W.O. weer samenwerken, deze samenwerkingen groeide uit tot de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal. Landen raakte zo economisch afhankelijk van elkaar, wat
dreiging voor elkaar verlaagde.
De drie zones in Duitsland besloten in 1948 de Duitse Mark als betaalmiddel in te voeren. De
SU zag dit als een bedreiging en sloot als reactie hierop in juni 1948 alle wegen naar West-
Berlijn af. Dit was de Blokkade van Berlijn. De geallieerden gebruikten vliegtuigen om West-
Berlijn te bereiken. Daardoor werd hongersnood voorkomen en werk de blokkade
opgeheven in mei 1949.
Veel landen in Europa zagen de SU steeds meer als bedreiging en wilde internationale
samenwerking. In 1949 werd de NAVO opgericht, een militair verdrag. Een aanval op een
van de leden werd gezien als een aanval op allen.
In 1949 werden de geallieerde bezettingszones samengevoegd tot de Bondsrepubliek
Duitsland. Als reactie hierop werd de bezettingszone van de SU de Duitse Democratische
Republiek. De BRD kreeg een parlement en bondskanselier. Het kon uitgroeien tot een
stabiele democratie doordat het beleid van Adenauer (bondskanselier) gericht was op
westerse integratie. Daarnaast kreeg de BRD financiële hulp en kon hierdoor samen met de
invoering van de mark snel economisch herstellen (Wirtschaftswunder). Adenauer wilde de
DDR niet erkennen en het kapitalisme prijzen. De BDR dacht weinig aan het verleden, en
wilde herstellen en opbouwen. Zo kon het gebeuren dat ex-nazi’s op topfuncties kwamen.
De DDR werd communistisch, de communisten die volgens de SU na de 1e W.O. door Hitler
met het kapitalisme onderdrukt werden. Onder Walter Ulbricht groeide de DDR uit tot een
totalitaire dictatuur.
In 1949 richtte de SU Comecon op, een economisch samenwerkingsverband tussen Oost-
Europese communistische landen. Doordat de BRD in 1955 zich aansloot bij de Navo, richtte
