Algemene psychologie
H1) wat is psychologie?
1) definitie
= de wetenschap waarbij het gedrag wordt bestudeerd en gebruikt wordt om de interne
processen te begrijpen die aan de basis liggen van gedrag.
Korte voorgeschiedenis
- Heeft lang geduurd
o Door complexiteit
o Door ‘ziel is niet aards’
- Filosofen dachten er reeds over na
o Op intuïtieve manier denkers (weinig/geen observatie)
2) Ontwikkelingen die de psychologie mogelijk maakte
2.1 ) rede intuïtie en geloof
Filosofie in het oude griekenland
Eerste invloedrijke geschriften: (vragen over het universum en de plaats van de mens daarin)
- Plato
o Onderscheid ware, onzichtbare wereld van onveranderlijken ideale vormen
Menselijke ziel
o Zichtbare, veranderlijke wereld rondom ons, die een onvolmaakte afspeigeling
is van de ware wereld.
Lichaam
o observatie minder belangrijk
- Aristotoles
o Meer belang observatie
o Echte kennis onwrikbare uitgangspunten (axioma’s)
o Uitgangspunten herkennen door intuïtie = demonstratie
bv: demonstratie dat aarde en water spontaan naar centrum van de
wereld wilde
o demonstraies + menselijke rede kennis
de kerk
Val romeinse rijk kerk = enige instantie die onderwijs stimuleert ‘ziel is niet aards’
reformatie 16E eeuw + wetenschappelijke revolutie belang systematische observatie ⇧
2.2) De wetenschappelijke revolutie
= nieuwe, andere vorm van kennisvergaring
= de overtuiging dat ware kennis gebaseerd is op systematische observatie en actief
ingrijpen in de wereld
Factoren voor ontstaan wetenschappelijk revolutie in europa
- Verminderde macht rooms-katholieke kerk
o Werd geconfronteerd met reformatie
1
, - Herwaardering van handel en arbeid
o Voordien waren geleerde personen die enkel lazen, schreven en bidde
- Uitvinding boekdrukkunst
o Informatie vlugger verspreid
- Ontdekkingsreizen
- De confrontatie van de westerse wereld met de islamitische en Chinese beschaving
- Oprichting universiteiten
- Periode welvaart
Copernicaanse revolutie
= inzicht dat de aarde niet het centrum van het heelal is
Juliaanse kalender (Julius Caesar) gregoriaanse kalender
axioma ter discussie: de aarde staat stil in midden van universum
Nicolaus Copernicus
- Aarde draait rond de zon (hypothetisch)
- Geocentrisme heliocentrisme
- Belang systematische observatie!
Galileo Galilei
- Boek: verdediging copernicaanse model + reeks nieuwe observaties
2.3) de groeiende macht van de wetenschappen en het ontstaan van twee culturen
Wetenschap en macht
Wetenschappelijke benadering sluit beter aan bij minder dogmatisch protestantisme
ontwikkeling groter in landen met minder invloed van rooms-katholieke kerk (Duitslang, GB,
Nederland)
invloed groeide nieuwe ontdekkingen voordelen prestige wetenschappen
groeide
Twee culturen : Snow
- De klassieke, humanistische cultuur
- De nieuwe, natuurwetenschappelijke cultuur
2.4) de toepassing van de wetenschappelijke methode op menselijk functioneren
vragen over mogelijkheden en beperkingen van menselijke waarnemingen eerste
natuurwetenschappelijke studies over menselijk functioneren
Persoonlijke fout
= de ene persoon heeft meer tijd nodig om info te verwerken dan de andere.
werken met persoonlijke fout voor elke sterrenkundige + ontwikkeling apparatuur om
metingen accurater te maken
2
,Onderzoek van Donders
Mentale chronometrie
- = techniek waarbij men de psychologische processen in informatieverwerking
probeert te achetrhalen door te kijken naar de tijd die mensen nodig hebben om
allerhande taken uit te voeren.
- Hoeveel tijd hebben mensen nodig om eenvoudige taken op te lossen?
o Mentale handelingen hebben verwerkingstijd = fysiologische tijd
o hoe meten?
Bv: stimulus aanbieden + vragen te herhalen
Altijd zelfde woord + herhalen
Verschillende klanken + herhalen
Verschillende klanken, slechts 1 bepaalde herhalen
tijd meten
2.5) de evolutietheorie
Darwin en evolutietheorie
= theorie waarin levende wezens het resultaat zijn van een aanpassingsproces aan
veranderde omstandigheden.
- Genetische variatie
o = binnen elke soort bestaan aangeboren individuele verschillen, waarbij niet
elke eigenschap van deze soort in gelijke mate aanwezig is
- Natuurlijke selectie/survival of the fittest
o = soorten die zich best aanpassen hebben meer succes
dieren en planten veranderen continu onder invloed van de lokale omgeving
o mens = ontstaan uit dieren
o mens = onderhevig aan natuurwetten
= start comparatieve psychologie
- In beeld door onderzoek van Grant:
Droogte veel kleinere vinken stierven (hebben dunne snavels) moeilijker zaden eten
10 jaar droogte… vochtiger planten met kleine zaden gegroeid uit grote zaden kleine
vinken overleefde makkelijker
3) het ontstaan van de psychologie
3.1) Ontwikkeling in filosofie
Inleiding
Eerste filosofen = natuurfilosofen
Descartes
- Één van eersten om onafhankelijke denken weer op de voorgrond te plaatsen
- Drie principes
o Dualisme
=lichaam en geest zijn gescheiden
o Rationalisme
= de waarheid kan afgeleid worden via de rede, door na te denken
Observatie = niet nodig
3
, o Nativisme
= sommige kennis is aangeboren
Lichaam niet langer slaaf van geest Lichaam en geest werken nu
samen
o Universum is machine die wiskundig beschreven kan worden
Empirisme (Hobbes)
= tegen rationalisme
- Observatie = noodzakelijk
- Geest komt tot stand door sensorische processen
≄ aangeboren (decartes)
Geest kan bestudeerd worden
- Verspreid door Locke
Associationisme: Locke (17de eeuw)
= hogere orde kennis komt tot stand via associaties (en dus zintuigelijke waarnemingen)
=twee dingen tegelijk ervaren associatie in hersenen
- Lichaam en geest = machine volgen natuurwetten
- Bv: hond en beet, ziekenhuis en spuit
3.2) psychologie als nieuwe wetenschap: de beginjaren van de psychologie
Structuralisme: Wundt (18e eeuw)
=onderzoek naar elementen van het bewustzijn
=Elk complex proces kan gereduceerd worden tot combinatie van elementaire elementen
- Eerste pyschologisch laboratorium
o Amerika: Titchener (later in 18e eeuw)
- Methode:
o Analytische introspectie
= kijken naar het eigen bewustzijn van binnenuit.
o Drie basisvragen
Wat zijn de basiselementen/structuren?
Hoe worden ze gecombineerd?
Wanneer worden ze gecombineerd?
- Kritiek:
o Saai + niet zo praktisch
o Onbetrouwbaar: subjectief
1920: theorie naar achtergrond
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lyseooms. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.