NEURO EN PEDAGOGEN…
We gebruiken maar 10% van onze hersenen
o Niet waar, als dit zo zou zijn zouden we allemaal hersendood zijn
o We gebruiken onze hersenen 100%, alleen niet altijd alles actief
Het regelmatig inoefenen van bepaalde cognitieve vaardigheden verandert de structuur van
de hersenen
o Waar
o Er zijn wel grenzen, je kan niet eindeloos je brein aanpassen
Verschillen in de dominante hersenhelft (links vs. rechts denken) kunnen prestaties in leren
verklaren
o Niet waar
o Dit is een idee dat je wel erg vaak in de praktijk kan tegen komen
Leerproblemen die het gevolg zijn van een verstoorde hersenontwikkeling kunnen niet
geremedieerd worden in onderwijs
o Niet waar
o Leerproblemen hebben wel te maken met een afwijking in de hersenen, maar dat
betekent niet dat we er niks meer aan kunnen doen – hersenen zijn plastisch
De hersenen zijn volledig ontwikkeld zodra leerlingen naar de middelbare school gaan
o De hersenen ontwikkelen ongeveer tot 25 jaar
Neuro-mytische uitspraken:
o Verkeerd interpreteren van onderzoek wat leid tot foute uitspraken
o Er zit een kern van waarheid in, ze worden op wetenschappelijk onderzoek
gebaseerd
o Het probleem is dat dit onderzoek verkeerd geïnterpreteerd wordt
Er worden conclusies uit getrokken die verder zijn dan wat het onderzoek
eigenlijk zegt
Er is een stuk waarheid, en een stuk over interpretatie
1
, Notities Neuropedagogiek
WAAROM NEUROPEDAGOGIEK???
Neurologische verklaringen voor ontwikkelingsstoornissen zijn niet nieuw
o Biologische speelt een rol voor ontwikkeling en opvoeding = oud idee
o Maar er werd al vroeg verwezen naar de hersenen:
Minimal Brain Dysfunction
o Een aandachtsprobleem
Dyslexie
o Oorzaak van problemen ligt vermoedelijk in de hersenen
Dyscalculia
o Oorzaak van het probleem ligt in het deel van de hersenen dat belangrijk is voor het
uitvoeren van wiskundige functies
Als gevolg van letsel kon er iets niet, men ging kijken naar plaats letsel en wat dit kan zeggen
over de hersenen
Problemen zijn aanhankelijk van de plaats waar het hersenletsel zich voordoet
We vormen onze theorie op basis van personen met een hersenletsel
De oorzaak van het probleem wordt in de hersenen gelegd
o Namelijk dat stuk van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de
functies waarop zich een probleem voordoet (bv lezen, schrijven, rekenen, …)
Het probleem met deze tijd is dat men weinig onderzoek kon doen naar de hersenen
Men was hierbij vooral afhankelijk van patiënten met een hersentrauma, een letsel
o Hierbij zag men dat deze mensen na het oplopen van het letsel een bepaalde functie
niet meer kunnen uitvoeren
o Dat letsel heeft een bepaalde plaats in de hersenen geraakt, dit stuk in de hersenen
is dus belangrijk voor het uitvoeren van die bepaalde functie
Na een bepaald type van letsel verliest men dus een bepaalde functie
o Waaruit men afleid dat dat stuk van de hersenen belangrijk was voor het uitvoeren
van die functie
Andere mensen die problemen hebben met een bepaalde functie, hebben dus volgens deze
logica ook een afwijking in dat specifiek stukje hersenen
o Men kon dit niet rechtstreeks onderzoeken
o Dit waren hypotheses gesteld op basis van de patiënten met letsels, wat
voornamelijk volwassenen waren
Op deze manier kon men theorieën vormen over de hersenfuncties die uitvallen
Doorbraak: niet invasieve methode (nieuwe kijk naar patiënten met een hersenletsel)
o We kunnen in de hersenen kijken van personen zonder hersenletsel om dan te kijken
welke hersendelen actief zijn tijdens het uitvoeren van bepaalde taken
o Hiervoor werden vaak radioactieve stoffen gebruikt om dan te kijken hoe de stof zich
verplaatst door de hersenen terwijl de patiënt een taak uit voert
Deze soort van studies gebeuren nu ook minder vaak, omdat er veel gevaren
aan gebonden zijn
2
, Notities Neuropedagogiek
Kennisexplosie op basis van cognitieve neurowetenschappen
o Magnetic Resonance Imaging (MRI)
Men kan in real time kijken wat er gebeurt in de hersenen op het moment
dat iemand een bepaalde taak uitvoert
We zien welke gebieden meer activiteit hebben tijdens het uitvoeren van
een bepaalde taak
Dit is een zeer nieuwe techniek (25 jaar)
Zowel functie als structuur van de hersenen in kaart brengen
o Dit heeft gezorgd voor een grote doorbraak omdat men niet langer afhankelijk was
van mensen met een letsel om iets te kunnen zeggen over de hersenen
Deze techniek is ook veel toegankelijker om te gebruiken
o Er wordt geen gebruik gemaakt van radio actieve stoffen en kan deze techniek ook
makkelijker gebruiken bij kinderen en erg jonge kinderen
o Dankzij deze techniek is er veel onderzoek gebeurt naar de werking van de hersenen
bij het uitvoeren van een bepaalde taak
Dit worden de Cognitieve neurowetenschappen genoemd
o Het is dankzij deze explosie van kennis dat men dingen te weten is gekomen over
hoe de hersenen werken bij het leren van dingen
o Pedagogen zijn ook bezig met het leren, hoe ze dit kunnen beïnvloeden en te
optimaliseren
Door deze samen te brengen is het domein van de neuropedagogie ontstaan
Ontstaan van een nieuw wetenschapsdomein
o Educational neuroscience
Nadruk op neurologie
o Mind Brain Education
Nadruk op neurologie en opvoeding
o Neuroeducation
Nadruk op opvoeding
Publieke en maatschappelijke interesse in het “brein”
o De media
Er is veel interesse naar hoe de hersenen werken in het brede publiek
Er verschijnt dat ook veel van neuro onderzoek in de krant
Wanneer er iets van de hersenen bij komt, wordt dit erg snel opgepikt door
de media
Het pedagogische veld wordt op deze manier vaak gekoppeld aan het brein
in de media
o Boeken, websites
Er zijn in boekenwinkels ook erg veel boeken over het brein te vinden onder
de sectie van de pedagogiek
Dit is echter niet altijd wetenschappelijk onderbouwd
Het brein is een hype en wordt steeds meer gebruikt in de literatuur in de
media
3
, Notities Neuropedagogiek
o Inrichting maatschappelijke beleidsdomeinen
De nieuwste inzichten uit de neurowetenschappen hebben potentieel grote
gevolgen voor de manier waarop we kijken naar rechtspraak, onderwijs,
geestelijke gezondheidszorg, …
Bv liegen in de rechtbank
Belang van goede achtergrond en basis zodat je op een verantwoorde
manier mee kan anticiperen in debatten
Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen wat goede en
wetenschappelijke info is en wat niet
o Pedagogisch debat: Organisatie van het secundair onderwijs
Ook in beleidsdocumenten sluipt het brein steeds meer binnen
In pedagogische beleids- of wetsvoorstellen
Bijvoorbeeld in de nota voor de hervorming van secundair onderwijs.
(Is reeds lang weggeworpen, maar is een goed voorbeeld van hoe
het brein gebruikt wordt in de pedagogische context)
Oriëntatienota hervorming secundair onderwijs
Zijn leerlingen in de pubertijd instaat om een goede beslissing te
maken over het verder verloop van hun leven, hun beroepskeuzen
Wat zijn de argumenten voor en tegen
Er wordt hersenonderzoek gebruikt om te kijken hoe adolescenten
keuzes maken en hoe dit samen gaat met veranderingen in de
hersenen
Zo weten we dat keuzenprocessen aangestuurd worden door de
frontale cortex, en we weten dat dit stuk van de hersenen het laatst
ontwikkeld en in de adolescentie nog erg veel veranderingen
ondergaat
Dit argument wordt gebruikt om de studiekeuzen zo lang mogelijk
uit te stellen
Jongeren worden omschreven als een goede ontwikkelde cognitieve
eigenschapen, maar nog geen volledig ontwikkelde emotionele
eigenschappen
Men maakt de vergelijking met een ‘goede paardenkracht maar met
een beperkte sturing’
Er wordt dus een hersenargument gebruikt om een bepaald beleid te
vormen
Of dit een goede fundering is laat de prof in het midden
Hij zegt dat het een juist argument is, maar hij weet niet of het
gebruikt moet worden om het onderwijs beleid aan te passen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper indyoostrom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.