THEMA’S UIT DE
ORTHOPEDAGOGIEK
Gedrags- en opvoedingsproblemen
HANNE BOONS
2021-2022
,Inhoud
1 Antistigma-interventies.......................................................................................................................7
1.1 Het probleem................................................................................................................................7
1.1.1 Stigma in de klas....................................................................................................................7
1.1.2 Omvang van het probleem....................................................................................................8
1.1.3 Gevolgen van stigma..............................................................................................................8
1.1.4 Vormen van stigma................................................................................................................8
1.1.5 Stigma bestaat uit …..............................................................................................................9
1.2 Illustratie – stigma in de pers (structureel stigma).......................................................................9
1.2.1 Structureel stigma..................................................................................................................9
1.2.2 Selectie van artikels...............................................................................................................9
1.2.3 Coderen van artikels..............................................................................................................9
1.2.4 Resultaten: algemene vergelijking.......................................................................................10
1.2.5 Resultaten: vergelijking op domeinniveau...........................................................................10
1.2.6 Discussie..............................................................................................................................10
1.3 Hoe met stigma omgaan?..........................................................................................................10
1.3.1 Handicapcreatietheorie (Fougeyrollas, 1995)......................................................................11
1.3.2 Vergroten van coping skills..................................................................................................11
1.3.3 Kennis vergroten (stereotypen
en discriminatie).................................................................11
1.3.4 Ervaring vergroten (vooringenomenheid
en discriminatie) .................................................12
1.4 Illustratie inleefmomenten.........................................................................................................13
1.4.1 Antistigma-interventies.......................................................................................................13
1.5 Afsluitende opmerkingen...........................................................................................................16
2 Verstoorde hechting..........................................................................................................................17
2.1 Historische situering...................................................................................................................17
2.1.1 Jaren 1950-1960..................................................................................................................17
2.1.2 Jaren 1970...........................................................................................................................18
2.1.3 Jaren 1980-1990..................................................................................................................18
2.1.4 Jaren 1990 tot heden...........................................................................................................19
2.2 Hechting......................................................................................................................................19
2.2.1 Kant van het kind.................................................................................................................19
2.2.2 Kant van de volwassene.......................................................................................................20
2.2.3 Koppeling tussen beide........................................................................................................20
2.3 Verstoorde hechting...................................................................................................................20
2.3.1 Invloed op alle ontwikkelingsdomeinen..............................................................................20
1
, 2.3.2 Enkele misvattingen in het werken met deze kinderen.......................................................22
2.3.3 Centrale moeilijkheden in het werken met deze kinderen..................................................22
2.4 Diagnostiek van verstoorde hechting.........................................................................................22
2.4.1 Stappenplan.........................................................................................................................22
2.5 Hechtings- bevorderend werken................................................................................................25
2.5.1 Centrale moeilijkheden bij therapeutisch handelen............................................................25
2.5.2 Aanknopingspunten voor preventie en interventie.............................................................25
2.5.3 Kern van het handelen.........................................................................................................25
2.5.4 Signalen van positieve vooruitgang.....................................................................................27
3 Als spanning en stress de overhand neemt.......................................................................................28
3.1 Situering......................................................................................................................................28
3.1.1 Spanning en stress in gezinnen............................................................................................28
3.2 Werking van het brein................................................................................................................31
3.2.1 Spanning en stress in gezinnen............................................................................................31
3.3 Belang van kalm brein.................................................................................................................33
3.3.1 Downregulatie.....................................................................................................................33
3.4 Omgaan met spanning en stress in een residentiële context.....................................................34
3.4.1 Vorming en opleiding...........................................................................................................34
3.4.2 Veiligheidsbevord. cultuur en interventies..........................................................................34
3.4.3 Agressiebeleid......................................................................................................................34
3.4.4 Basishouding en -structuur ter preventie............................................................................34
3.4.5 Crisisontwikkelingsmodel....................................................................................................36
3.4.6 Vrijheidsbeperkende maatregelen......................................................................................36
3.4.7 Algemene principes (Hoge Gezondheidsraad 2016)............................................................37
4 ADHD en geassocieerde stoornissen: diagnostiek en behandeling...................................................38
4.1 Casus Jef.....................................................................................................................................38
4.1.1 Doelstelling casus Jef...........................................................................................................42
4.2 DSM-criteria ADHD.....................................................................................................................43
4.2.1 Onoplettendheid en/of hyperactiviteit/impulsiviteit...........................................................43
4.2.2 < 12 jaar...............................................................................................................................45
4.2.3 Thuis, op school en op het werk..........................................................................................45
4.2.4 Lijdensdruk..........................................................................................................................45
4.2.5 Niet beter te verklaren door andere problematiek..............................................................46
4.3 Onderkennende diagnostiek van ADHD......................................................................................47
4.4 Persisterende ADHD?.................................................................................................................47
4.5 Diagnostische richtlijnen ADHD..................................................................................................48
2
, 4.5.1 Kleuters................................................................................................................................48
4.5.2 Volwassenen........................................................................................................................49
4.6 ADHD zorgtrajecten....................................................................................................................50
4.6.1 6-12 jaar...............................................................................................................................51
4.6.2 13-18 jaar.............................................................................................................................51
4.6.3 Kleuters................................................................................................................................52
4.6.4 Volwassenen........................................................................................................................52
4.6.5 ADHD zorgpad: wat werkt (voorlopig) niet?........................................................................52
4.7 ADHD: neuropsychologische onderzoek?...................................................................................53
4.7.1 BADS-C.................................................................................................................................53
4.7.2 Oorzaken van ADHD............................................................................................................55
4.7.3 Neuropsychologische onderzoek – andere..........................................................................58
4.8 Behandeling ADHD in de klas......................................................................................................58
5 Leerkracht-LeerlingInteractiestrategieën als motor voor de (cognitieve) ontwikkeling van kinderen
..............................................................................................................................................................59
5.1 Conceptualisatie EF.....................................................................................................................59
5.1.1 Kern EF.................................................................................................................................59
5.1.2 Hogere orde EF....................................................................................................................59
5.1.3 Cool versus hot....................................................................................................................60
5.1.4 Impact..................................................................................................................................60
6 Groeien in executieve functies..........................................................................................................63
6.1 EF en zelfsturing..........................................................................................................................63
6.2 Wat is een EF-focus?...................................................................................................................63
6.2.1 Groeien in EF. Hoe?.............................................................................................................63
6.3 Aan de slag..................................................................................................................................64
6.3.1 EF-focus 1: Sta stil bij en verwoord jouw denken en gedrag................................................65
6.3.2 EF-focus 2: maak onbewust gedrag bewust.........................................................................65
6.3.3 Basis.....................................................................................................................................69
6.3.4 EF-focus 3: leer de leerlingen stilstaan bij hun denken en gedrag.......................................69
6.3.5 EF-groeiactiviteiten binnen de EF-focussen.........................................................................70
6.3.6 Tip bij de EF-activiteiten.......................................................................................................71
6.4 Keuze uit drie EF-focussen..........................................................................................................71
6.4.1 Gezelschapsspelen en smartgames.....................................................................................71
6.4.2 Hoe zou jij spel begeleiden?................................................................................................71
6.5 Samen afronden.........................................................................................................................72
6.5.1 Eye-opener..........................................................................................................................72
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hanneboons1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.