Samengevat het boekje samenwerken en onderhandelen van economie pincode, ALLE BEGRIPPEN, UITLEG en FORMULES die je nodig hebt voor een goed cijfer voor economie! Ik heb zelf met deze samenvattingen altijd ruime voldoendes gehaald omdat ze ook zijn gecontroleerd door mijn docenten. De samenvattingen...
Economie samenwerken en onderhandelen
1.1
Speltheorie = je bestudeert de manier waarop mensen beslissingen nemen. Hierbij ga je er wel
vanuit dat de spelers rationeel beslissen en met verstand beslissingen maken (dat is in de praktijk
natuurlijk niet altijd zo)
Twee manieren:
1. Sequentieel = spelers nemen na elkaar een beslissing, zoals bij bordspellen
2. Simultaan = spelers nemen tegelijk een beslissing eenmalig
Gevangenendilemma = een situatie of spel waarin een evenwicht ontstaat waarbij de uitkomst
voor beiden niet optimaal is
Dominante strategie = de keuze die iemand maakt ongeacht de keuze die de ander maakt
Niet-optimale uitkomst = uitkomst van een gevangendilemma die mogelijk voor beide partijen
beter zou kunnen maar niet tot stand komt
Gevangenendilemma = een situatie of spel waarin een evenwicht ontstaat waarbij de uitkomst
voor beiden niet optimaal is
Dominante strategie = de keuze die iemand maakt ongeacht de keuze die de ander maakt
Niet-optimale uitkomst = uitkomst van een gevangendilemma die mogelijk voor beide partijen
beter zou kunnen maar niet tot stand komt
1.2
In de speltheorie zijn er 2 soorten te onderscheiden:
• nul-som-spel = 3 soorten uitkomsten, namelijk 1-0, 0-1 of half half
• niet nul-som-spel = een combinatie van strategieën, waarbij beide spelers winst of verlies
hadden kunnen maken (gevangenendilemma)
Prijzenoorlog = strijd tussen concurrenten op basis van prijsverlagingen
1.3
Bedrijven kiezen vaak voor de dominante strategie bij het maken van keuzes, soms kiezen
bedrijven er bewust voor om samen te werken met het andere bedrijf om zo een betere uitkomst
te krijgen
Er zijn 3 vormen waarbij partijen niet direct de dominante strategie kiezen:
• Sociale norm: het is gebruikelijk om bepaalde keuzes te maken, of de uitkomst nu gunstig is of
niet. (denk aan stageplaatsen)
• Contract: de partijen tekenen een contract waardoor ze kiezen voor het collectief belang i.p.v.
de dominante strategie. Soms hangt er een geldboete aan vast als je de afspraak niet nakomt.
(let wel, sommige afspraken mag je niet maken zoals prijsafspraken)
• Zelfbinding: Je houdt je sowieso aan de afspraak, ongeacht wat de ander doet. (CO2-uitstoot
verminderen)
Verzonken kosten = kosten die al zijn gemaakt en niet terug kunnen worden gedraaid vanwege
het speci eke karakter van de uitgave (vb: concertkaartje, kosten voor een samenwerking,
werknemers op cursus)
1.4
Externe e ecten = gevolgen van het produceren/consumeren die niet door de veroorzaker
worden betaald. Dit kan positief of negatief zijn:
• Positief: de buren zetten hun muziek hard en ik kan er gratis van meegenieten
• Negatief: milieuvervuiling bij produceren, geluidsoverlast van vliegtuigen
De kosten voor de negatieve externe e ecten worden maatschappelijke kosten genoemd
De overheid wil deze kosten zoveel mogelijk beperken en zullen door middel van collec eve dwang
bedrijven verplichten zich anders te gedragen om zo de externe e ecten te doen afnemen.
1
fiff ff ff ti
, Sommige zaken wilt de overheid zelf produceren (collectieve goederen) om meeliftgedrag te voorkomen
(Vb: Dijken beschermen iedereen. Maar als je er niet voor wil betalen, pro teer je er toch van
(meeliftgedrag).
Goederen die de overheid betaald, omdat ze niet gesplitst kunnen worden (dijken) > collectieve goederen
Individuele/particuliere goederen = goederen die door de markt geproduceerd worden en individueel
kunnen worden afgenomen
Quasi-collectieve goederen = goederen waarvan de lasten grotendeels door de overheid worden betaald,
maar individueel kunnen worden afgenomen
2.1
Zzp’er: zelfstandige zonder personeel is een aanbieder (van werk) die voor opdrachtgevers
werkzaamheden verricht zonder in dienst te zijn.
Arbeidsovereenkomst: de overeenkomst tussen werkgever en werknemer waarin alle
arbeidsvoorwaarden worden vastgelegd. (contract)
Primaire arbeidsvoorwaarden: de zaken waar werkgever en werknemer altijd een afspraak over
maken. Denk aan loon, werktijden, vakantiedagen.
Secundaire arbeidsvoorwaarden: overige voorwaarden, zoals reiskosten, scholing, pensioen,
vakantietoeslag etc.
Een bedrijf kan zijn eigen cao hebben, maar ook een branche kan een cao hebben die voor iedere
werknemer geldt. (denk aan onderwijs, waarin het loon van een leraar met bepaalde ervaring vast
ligt)
Centraal akkoord: Als vakbonden, werkgevers en de regering op landelijk niveau afspraken maken
over looneisen.
loonruimte: de onderhandelingsruimte voor het loon.
Dit is afhankelijk van de in atie en de
arbeidsproductiviteit.
Als de loonstijging binnen de loonruimte blijft, betekent
dit dat de loonkosten voor het bedrijf procentueel niet
meer wordt van de omzet. (het bedrijf blijft
bijvoorbeeld 15% van de omzet aan loon betalen).
Als er in atie is, stijgen de prijzen en dus de omzet van
het bedrijf, waardoor de lonen kunnen stijgen
Als de arbeidsproductiviteit toeneemt, nemen de
loonkosten per product af en kan het loon stijgen. De
vraag een aanbod van de arbeidsmarkt kan als volgt
worden weergegeven:
Het snijpunt is het evenwichtloon.
Blauwe driehoek: werkgeverssurplus (= verschil tussen de
betalingsbereidheid van de werkgevers en het evenwichtsloon
Oranje driehoek: werknemerssurplus (= verschil tussen
evenwichtsloon en minimale loon waarvoor iemand bereid is te
gaan werken)
2
fl fl fi
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lotjevb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.
