Samenvatting
Minor Oncologie basiskennis - volledige samenvatting week 6
- Vak
- Minor Oncologie
- Instelling
- Haagse Hogeschool (HHS)
Samenvatting van het hoorcollege + de video's van juf Daniëlle en de bijkomende literatuur.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
LiteratuurLinden, R. van der e.a.(2016). Onodig om de arm te ontzien na okselklierdissectie. Nederlands
Tijdschrift voor Geneeskunde33(1):8-47
Okselklierdissectie werd tot eind jaren 90 gedaan na mamacarcinoom om lymfeklierstatus van axilla
te bepalen. Bracht veel complicaties mee: lymfeoedeem.
Momenteel wordt dit niet meer bij alle vrouwen gedaan dankzij de schildwachtklierprocedure. Wel
worden de vrouwen (mogelijk onterecht) geadviseerd om de behandelde arm te ontzien van
bloeddrukmeting, inbrengen van infuus, venapunctie etc. om complicaties zoals lymfeoedeem te
voorkomen. Dit is niet wetenschappelijk onderbouwd.
Na jaren 90 is vinden er meer borst besparende operatie plaats. Daarnaast wordt schildklierdissectie
anders uitgevoerd dan vroeger en dus minder kans op complicaties. Advies om arm te ontzien vervalt
bij patiënten die na een okselklierdissectie ongecompliceerd bleven.
Toch blijft men dit advies krijgen wat leidt tot onnodige onrust en verwarring bij patiënten en
medewerkers in de zorg.
Okselklierdissectie = verwijderen van alle lymfeklieren in de oksel naast de borst.
Lymfeoedeem = vocht en eiwitophoping in de lymfe
Schildwachtklierprocedure = een chirurgische ingreep waarbij de schildwachtklier wordt verwijderd
om te onderzoeken of er uitzaaiingen in de lymfeklieren zitten.
De schildwachtklier is de lymfeklier die als eerst het lymfevocht uit de tumor in de borst opvangt.
Kankercellen kunnen zich verspreiden via lymfevocht. Bij uitzaaiingen komen de kankercellen als
eerste de schildwachtklier terecht. Als daar geen uitzaaiingen worden gevonden is er 95% kans dat er
nergens in het lichaam uitzaaiingen zitten.
Video: mammacarcinoom – Juf Daniëlle
Meest voorkomende maligniteit bij Nederlandse vrouwen.
5% is < 40 jaar, 95% >40 jaar.
Per jaar 17.000 vrouw diagnose borstkanker.
De borst bestaat uit: melkklieren (lobuli), afvoeringen (ductus
lactiferus, melkgangen), bindweefsel en vetweefsel, tepel,
areola (tepelhof, die bultjes op je tepel), ligament van Cooper
(dat je borst op zijn plek houdt), lymfevaten en m. pectoralis
(borstspier).
,Meest voorkomende malignes:
1. Het zit nog binnen het basale membraan = CIS = carcinoma in situ. Dit is een voorstadium van
kanker.
Kan in lobule of ductus plaatsvinden.
- In de lobule (lobulair) = LCIS
- In de ductus (ductaal) = DCIS
2. De cellen breken door het basale membraan. Dit is een invasief ductaal of invasief lobulair
carcinoom.
De cellen uit de melkklier reageren op hormonen (oestrogeen, progesteron en prolactine). Als die
hormonen er niet meer zijn gaan de cellen in apoptose (geprogrammeerde celdood).
Tijdens elke menstruatie stijgt en daalt je hormoonlevel wat betekent dat elke cyclus cellen gaan
delen en daarna weer in apoptose gaan.
Celdeling kans op mutatie kans op typfoutje in DNA kans op kankercellen.
Hoe meer menstruaties een vrouw heeft gehad = hoe meer kans op mammacarcinoom.
Risicofactoren
- Vroege menarge (vroege menstruatie) < 11 jaar
- Late menopauze > 54 jaar
- Nullipariteit (vrouw die nooit is bevallen)
- Oudere leeftijd waarop het 1e kind geboren is
- Te veel oestrogeen (obesitas/overgewicht/medicatie/geslacht/familie/radiotherapie in dat
gebied/ BRCA mutatie dragen/geografisch (westerse wereld is kans hoger/alcohol gebruik
Minder kans op borstkanker wanneer:
- Zwanger op jonge leeftijd
- Vaak zwanger geweest
- Veel borstvoeding gegeven
BRCA 1 en 2
Een mutatie die je autosomaal-dominant overerft (grote kans op overdracht). Hierdoor is de kans op
borst- en eierstokkanker vergroot.
Mannen met borstkanker hebben vaak het BRCA-gen.
P53 mutaties
Tumor suppressor genen = onderdrukken (normaal voorkomen deze kanker). Door de mutatie is dit
uitgeschakeld.
, Her 2/neu mutatie
Proto-oncogen = Dit jaagt de tumor aan
Stadium tumor wordt bepaald door:
- CIS (voorstadium) of kanker
- Als het doorbreekt = lokaal invasief
- Wanneer het structuren in de regio aantast = regionaal invasief
- Metastasen (in bloed en lymfen)
o Vaak naar wervelkolom, hersenen of botten
Bij de diagnostiek wordt er ook altijd gekeken naar hormoonreceptoren op de tumorcellen. Omdat
de kankercellen uit borstweefsel komen is er een kans dat ze reageren op hormonen.
Er wordt dan gekeken naar de Her 2/neu status en de oestrogeen receptor.
Her 2/neu Oestrogeen Progesteron
- + ?
+ +/- ?
- + -
2 x negatief betekent vaak ook dat progesteron negatief is. Dit betekent dan triple negatief = de
cellen reageren helemaal niet meer op hormonen.
Symptomen
- In het begin: GEEN
- Harde pijnloze zwelling
- Borst beweegt anders, omdat het anders vastzit aan de borstspier
- Dimpling of bobbel
- Sinaasappelhuid
o Door zwelling, omdat de lymfeafvloed geblokkeerd is
o Mastits carcinomatose (borstontsteking door kanker)
- Tepelverandering (binnengetrokken tepel of ziekte van Paget (roodheid, jeuk, korstvorming,
tepelafscheiding))
- Soms worden symptomen van metastasen als eerste gevonden: botpijn, hoofdpijn,
benauwdheid.
Diagnostiek
1. Zelf voelen en iets onbekends vinden zoals een bobbeltje.
2. Huisarts controleert
3. Mammografie (wordt ook gedaan bij bevolkingsonderzoek, 50 – 75 jaar, elke 2 jaar)
4. Echo/MRI
5. Biopt
6. Diagnose TNM-classificatie
7:1000 vrouwen krijgt na bevolkingsonderzoek de diagnose borstkanker (CIS of kanker).
Behandeling hangt af van:
- Type tumor
- Stadium
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esthervanoverdam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen