College aantekeningen

Volledige hoorcollege A+B week 1 t/m 7 Encyclopedie II 2022

9 keer verkocht

Instelling
Vrije Universiteit Amsterdam (VU)

Dit document bevat de volledig uitgetypte hoorcolleges A + B van het vak Encyclopedie der rechtswetenschap II uit het jaar van de studie Rechtsgeleerdheid aan de Vrije Universiteit.

[Meer zien]

Voorbeeld 3 van de 100 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 23 mei 2022
Aantal pagina's 100
Geschreven in 2021/2022
Type College aantekeningen
Docent(en) Veraart en corrias
Bevat Alle colleges

Volgen

rechtenaandevu Lid sinds 3 jaar 31 documenten verkocht

€6,90

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Hoorcollege 1A
Wat is recht

De cursus in schema
1. De aard van het recht
2. Het rechtsbegrip
3. Rechtsvinding en politiek
4. Liberalisme
5. Communitarisme
6. Democratische rechtsstaat
7. Ethiek voor juristen

Het rechtsbegrip
• Waarom is er recht?
– Wat is de bedoeling van normen?
• Wat is recht?
– Hoe identificeer je normen?
• Hoe vinden we recht (hoe kan de rechter erachter komen wat het geldende recht is en hoe
moet hij het toepassen)
– Hoe interpreteer je normen?

Waarom is er recht?
• Rechtszekerheid: het geeft stabiliteit aan georganiseerd menselijk samenleven
– Bevorderen van bestendige relaties tussen burgers en overheid en burgers.
• Rechtvaardigheid: eerlijke verdeling van rechten en lusten
– Bevorderen van vrijheid en gelijkheid in de samenleving.
• Doelmatigheid
– Bevorderen van maatschappelijke welvaart (in ruime zin)
– Maatregelen die de overheid neemt om de samenleving beter te make

Radbruchs Rechtsidee

De drie functies van recht zijn hier in een model gezet. De drie waarden die genoemd zijn komen van
de filosoof Radbruch. Die waarden spelen altijd een rol in het recht en die drie waarden versterken
elkaar deels maar stoten elkaar ook af: ze staan ook in spanningsverhouding tot elkaar. Soms kan een
maatregel heel goed voor de doelmatigheid maar afdoen aan de rechtszekerheid. Je zou kunnen
zeggen dat die waarden alle drie naar een anders soort tijdsdimensie verwijzen. Bij gerechtigheid ben

,je vooral bezig met het verleden: je wil het onrecht uit het verleden herstellen etc. Doelmatigheid:
hoe kan ik het recht nou gebruiken als een kader zodat mensen geprikkeld worden om bepaald
gedrag te vertonen, dus dan ben je bezig met de toekomst. In feite heb je al die drie elementen nodig
als je naar de menselijke rechtsorde toe wilt: het moet met het verleden, de toekomst en het heden
bezighouden. Je moet niet de hele tijd in 1 benadering blijven hangen maar als je geen oplossing kan
vinden moet je het even anders proberen.

Basisfuncties kunnen botsen
Voorbeelden
o Maatregelen i.v.m. bestrijding corona-virus
 Artikel: ‘Grondrechten aantasten om corona keurt de rechter meestal goed’
 Zijn die inperkingen van het grondrecht gerechtvaardigd in het licht van het doel dat
die maatregelen probeerden te dienen.
 De rechter heeft met een enkele uitzondering na al die processen die werden
aangespannen tegen de overheid dat de maatregelen gerechtvaardigd waren.
Afgezien met dat moment met de avondklok, toen daarna een spoedwet werd
gemaakt, heeft de rechter het niet afgekeurd.
 Hierbij botst de doelmatigheid aan de ene kant (verspreiding van het virus stoppen)
en de rechtszekerheid en rechtvaardigheid aan de andere kant. In dit geval wint die
doelmatigheid in de rechtszaal. Gezien de ernst en bijzonderheid van de crisis situatie.
Het moet wel bij wet zijn voorzien.
o Toeslagenaffaire
 Het rapport dat werd uitgebracht door een commissie in de tweede kamer heette
ongekend onrecht.
 Hierbij botste doelmatigheid (het doel van het beleid was erop gericht om fraude te
minimaliseren) met rechtvaardigheid (mensen die dit is overkomen werd
disproportioneel zwaar getroffen door de sanctie die de wet oplegde ook op hele
kleine overtredingen). Die rechtszekerheid daar is ook iets mee aan de hand: door de
regelgeving zo streng te maken gebeurt er ook iets met je gevoel voor
rechtszekerheid. De sanctie is zo disproportioneel dat het ingaat tegen de
verwachting die je hebt in een rechtssysteem.


o Reparaties voor koloniaal onrecht
 Het gaat dus om de reparatie van onrecht uit het verleden. Dit gaat over de erfenis
van het apartheidsbewind in zuid Afrika. Onder de apartheid was er in zuid Afrika een
staat waarin de witte bovenlaag al de grond had en de grote meerderheid, de zwarte
en gekleurde bevolking, was ondergebracht in 13% niet erg vruchtbaar van het land,
de kleine witte minderheid had de rest (80%). Aan die apartheid is een einde gekomen
en toen kwam meteen de vraag op er is veel onrecht begaan in de zin van geweld
daar moet iets mee, daar kreeg je de waarheid en verzoeningscommissie. Maar er

, was ook een onrecht van verdrijvingen, van landroof, van hele bevolkingsgroepen die
in thuislanden werden samengebracht (moet je niet dat land teruggeven etc.).
 In 3 decennia is er veel geprobeerd om iets aan die teruggave van land te doen. Dat is
heel moeilijk gebleken. Het is vrij minimaal als je ziet hoe de verhoudingen nu zijn.
 Hoe komt het dat het zo moeilijk is voor zo’n land als Zuid-Afrika om het ongedaan te
maken; waarom is die landhervorming zo ingewikkeld vanuit die drie basisfuncties van
het recht?
 Hierbij botst de doelmatigheid (het uitkopen van die boeren dat is vanuit een oogpunt
van doelmatigheid heel lastig. Er zit ook nog een economisch belang onder: de grond
wordt nu goed bewerkt en levert veel geld op en dat is voor de hele zuid Afrikaanse
economie goed. Als je ze allemaal gaat verdrijven en je zet er mensen neer die geen
ervaring hebben dan kan het leiden tot een economische crisis. Dat is voor de
welvaart ook problematisch). Je kan niet alleen naar het verleden kijken maar je moet
ook naar de toekomst kijken. Je moet ook kijken naar het heden waar die
eigendomsrechten heel goed gecompenseerd zijn. We mogen niet zomaar iemand
onteigenen zonder compensatie.

Wat is recht?
Antwoord 1: rechtspositivisme accent op rechtszekerheid
• Recht is wat in de rechtsbronnen staat.
• Het rechtspositivisme is een benadering van recht die een zekere
wetenschappelijkheid pretendeert.
• Rechtspositivisme willen bezig zijn met het recht zoals het ergens geld. Met het recht
zoals het door mensen gemaakt is, dus tot het beperken van het recht zoals we dat
ergens aantreffen. Een belangrijke vraag is hoe kunnen we dat recht identificeren. Je
moet dan weten wat de rechtsbronnen zijn.
• Wet, rechtspraak (jurisprudentie), gewoonterecht en verdragen. Rechtsbeginselen
zijn geldig recht als ze gecodificeerd zijn volgens rechtspositivisme. Als die daar niet
toe is terug te voeren dan is het geen geldig recht. Als de rechter het dan wel gebruik
dan is hij buiten de rechtsorde aan het winkelen om zijn beslissing te vinden. Dat is
meestal niet toegestaan bij rechtspositivisten. Dus recht is wat in de rechtsbronnen
staan. Elke rechtsregel moet terug te leiden zijn naar een bekende rechtsbron
• Met behulp van (een beperkt aantal erkende) rechtsbronnen kunnen we identificeren wat
geldend recht is.
• Ze willen zich beperken tot wat ze echt kunnen waarnemen als geldig recht. alles
moet te herleiden zijn tot een rechtsbron
• Lagere regels ontlenen hun gelding aan hogere regels
• Uiteindelijk kom je in de moeilijkheid dat je niet meer verder kunt. Kelsen heeft toen
gezegd je moet ervan uitgaan dat er een ongeschreven grondnorm bestaat want
anders kom je niet rond.
• Kan geldend recht onwenselijk of immoreel zijn? Ja.
• Als je echt zegt van zulk recht mag niet gelden en zal ik niet accepteren als geldig
recht dan ben je het rechtspositivisme aan het verlaten. Stel je bent een
rechtspositivist en je vindt dat dat racistische recht van Afrika geldig recht is, maar je
wil die wetten helemaal ongedaan maken hoe doe je dat dan. Dat doe je door een
nieuwe wet te maken waarin je zegt die en die wet worden geacht nooit te hebben
gegolden. Dan heb je een nieuwe wet die voorgaat op een oude wet.
• Er is een conceptuele scheiding tussen recht en moraal.
• Voor hen is er geen verband tussen de vraag geld een bepaalde regel of is een
bepaalde regel rechtvaardig. Een rechtspositivist maakt een conceptueel
onderscheid tussen het gelden van de regel en de vraag of die regel wel of niet

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtenaandevu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,90. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 67479 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

College aantekeningen

Volledige hoorcollege A+B week 1 t/m 7 Encyclopedie II 2022

Document informatie

Onderwerpen

Geschreven voor

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud