Samenvatting

Scheikunde samenvatting 1. 'Scheiden en reageren' HAVO 4

0 keer verkocht

Vak
Scheikunde

Niveau
HAVO

Dit is een goede scheikunde samenvatting van het hoofdstuk 1. 'Scheiden en reageren'. De informatie komt uit het boek 'Chemie Overal', 'Noordhoff Uitgevers'. Elke paragraaf wordt zo besproken dat je er niet teveel tijd mee kwijt bent, maar toch alles even snel heb gelezen. De paragrafen die zijn b...

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 6 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 24 mei 2022
Aantal pagina's 6
Geschreven in 2021/2022
Type Samenvatting

scheiden
reageren
zuivere stof
mengsel
scheidingsmethoden
chemische reacties
snelheid van een reactie
scheikunde
thema 1
havo 4
oplossing
emulsie
destillatie
zand
adsorptie
chromatografie
experiment
e

Instelling Middelbare school
Niveau HAVO
Vak Scheikunde
School jaar 4

€4,49

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Scheikunde Hoofdstuk 1 Samenvatting
1.1 Zuivere stof en mengsel
Als je naar stofeigenschappen kijkt, bestudeer je de stof op macroniveau, het niveau
waarop je met je zintuigen kunt waarnemen. Als je op het microniveau, het niveau van de
kleinste deeltjes, naar een stof kijkt, bestaan de meeste stoffen uit moleculen. Moleculen zijn
gevormd uit combinaties van twee of meer atomen.
Als een stof bestaat uit één soort bouwstenen, atomen of moleculen, dan is er sprake van
een zuivere stof. Als de bouwstenen van zo’n zuivere stof uit één soort atomen bestaan,
dan is de stof een element. Bestaan de bouwstenen uit twee of meer soorten atomen, dan is
de stof een verbinding.
Je komt de termen verbinding en element zowel of micro- als op macroniveau tegen. De
meeste stoffen die je in de natuur kunt vinden, zijn verbindingen.
Aan het uiterlijk van een stof kun je meestal niet zien of je hebt te maken met een zuivere
stof of een mengsel. Je laat die stof een faseovergang ondergaan, zoals smelten of koken
en je meet de temperatuur. Als het gaat om een zuivere stof, dan blijft de temperatuur tijdens
ze faseovergang hetzelfde. De stof heeft een smeltpunt en een kookpunt. Gaat het om een
mengsel, dan loopt de temperatuur langzaam op. Je spreekt dan van een smelttraject en
een kooktraject.
Er zijn 3 soorten mengsels die je moet kennen:
Een oplossing is een helder mengsel van vloeistoffen of van een vloeistof met een vaste tof
of een gas, die tot op kleinste deeltjes (microniveau) zijn gemengd.
Een suspensie is een troebel mengsel van een vaste stof en een vloeistof, waarbij de vaste
stof niet is opgelost. Die zweeft in de vorm van kleine korreltjes in de vloeistof. Door een
verschil in dichtheid zakt de vaste stof meestal naar de bodem.
Een emulsie is een troebel mengsel van twee vloeistoffen die niet goed mengbaar zijn.
Kleine druppeltjes van de ene vloeistof zweven in de andere. Een emulsie zal vrij snel weer
ontmengen. Een verschil in dichtheid zorgt ervoor dat de ene vloeistof naar beneden zakt, je
ziet dan twee vloeistoffen boven elkaar, een tweelagensysteem. Met een hulpstof, een
emulgator, kun je ervoor zorgen dat een emulsie niet ontmengd. De staart is hydrofobe en
de kop is hydrofiel, dus de staart mengt slecht of niet met water en de kop mengt goed met
water.

 Een mengsel bestaat uit twee of meer stoffen en heeft een smelt- en kooktraject. Een
zuivere stof is maar één stof en heeft een smeltpunt en een kookpunt.
 Een element bestaat uit één soort atomen. Een verbinding bestaat uit meer soorten
atomen.
 Een oplossing is een helder mengsel van een vaste stof of gas met een vloeistof of
een helder mengsel van twee vloeistoffen.
 Een suspensie is een troebel mengsel van een vaste stof en een vloeistof.
 Een emulsie is een troebel mengsel van twee vloeistoffen.
 Een emulgator is een hulpstof die voorkomt dat de emulsie ontmengt.
 Hydrofiele stoffen mengen goed met water en hydrofobe mengen niet of slecht met
water.

, 1.2 Scheidingsmethoden
Bij een volledige scheiding heb je na afloop de zuivere stoffen in handen waaruit het
mengsel was samengesteld. Op macroniveau maak je gebruik van verschil in
stofeigenschappen om een mengsel te scheiden. Bij een scheiding veranderen stoffen niet.
Bij het scheiden van een mengsel ben je bezig met het sorteren van de moleculen.
Bij het scheiden van een suspensie maak je gebruik van het verschil in deeltjesgrootte. De
methode die je toepast heet filtreren. De vloeistof is het filtraat, de vaste stof is het residu.
Als de dichtheid van de vaste stof groter is dan die van de vloeistof kun je bij suspensies de
vaste stof laten bezinken. Soms kun je dat proces versnellen door te centrifugeren. Het
mengsel draait daarbij met zeer grote snelheid rond n een centrifugebuis. De stof in het
mengsel met de grootste dichtheid wordt naar de onderkant van de buis geslingerd. De
lichtste stof komt boven drijven.
Een oplosmiddel kookt bij een veel lagere temperatuur dan de vaste stof die erin is
opgelost. Bij een oplossing kun je gebruik maken van het verschil in kookpunt. Deze
scheidingsmethode heet indampen. Je kunt een oplossing ook scheiden door middel van
destillatie. De vloeistof die verdampt wordt opgevangen. Het deel van het mengsel dat bij
destillatie niet verdampt is het residu. De opgevangen vloeistof heet het destillaat.
Mengsels van twee of meer vloeistoffen kun je alleen door destilleren scheiden als de
verschillende vloeistoffen kookpunten hebben die vrij ver uit elkaar liggen. Als dat niet zo is,
komt er geen zuivere stof, maar een mengsel uit de koeler.
Bij een mengsel van vaste stoffen kun je het verschil in oplosbaarheid gebruikmaken. Aan
het mengsel van vaste stoffen voeg je oplosmiddel toe, waar sommige stoffen uit het
mengsel wel in oplossen en andere niet. Deze scheidingsmethode heet extraheren. Het
oplosmiddelen heet extractiemiddel. Behalve bij vaste stoffen kun je ook een oplossing van
twee vloeistoffen scheiden door extractie. Bij deze methode voeg je aan de oorspronkelijke
oplossing een tweede vloeistof toe die niet mengt met het eerste oplosmiddel. Sommige
opgeloste stoffen lossen beter op in deze tweede vloeistof, dan in de oorspronkelijke
oplossing.
Kleur-, geur- en smaakstoffen kun je uit een oplossing verwijderen door een behandeling met
fijn verdeelde koolstof. De korrels van deze actieve koolstof hebben een heel groot oppervlak
omdat er veel holtes in de korrels zitten. De moleculen van de opgeloste kleur-, geur- en
smaakstoffen hechten zich aan het oppervlak. Deze scheidingsmethode heet adsorbtie. De
koolstof is het adsorbtiemiddel.
Een scheidingsmethode die gebruik maakt in verschil van aanhechtingsvermogen en
oplosbaarheid heet chromatografie. Een voorbeeld van chromatografie is
papierchromatografie. Als e kleine hoeveelheden van een mengsel hebt, kun je met deze
methode uitzoeken uit hoeveel stoffen het mengsel bestaat. Sommigen stoffen lossen beter
op in de loopvloeistof dan andere. Sommige stoffen hechten sterker aan het papieroppervlak
dan de andere. Hierdoor komt een scheiding tot stand. Bij deze scheidingsmethode is het
ook mogelijk om de stoffen in het mengsel te herkennen. Elke stof legt namelijk, bij een
bepaalde temperatuur en een bepaalde loopvloeistof, een bepaalde afstand op het papier
af.
 Suspensies kun je scheiden door filtreren, bezinken en door centrifugeren.
 Een mengsel van een opgeloste vaste stof en een vloeistof kun je scheiden door
indampen of door destilleren. Een mengsel van vloeistoffen kun je scheiden door
destilleren.
 Een mengsel van twee vaste stoffen kun je scheiden door extraheren.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.