In dit document tref je een prachtig overzicht aan van alle filosofen die je moet kennen voor het vak. Daarbij is per filosoof zijn stroming/gedachtegoed uiteengezet, zijn belangrijkste punten en zijn eventuele kritiek op of overloop met andere filosofen. Dit overzicht is perfect om te gebruiken vo...
,Filosoof Gedachtegoed en kernpunten Kritiek vanuit andere filosofische gedachtengoeden
Thomas van Aquino Sterk natuurrechtelijk
’Over de Wet (2004/1265-
1274)’ Scholastiek à dialectische methode. Aquino geeft na een stelling argumenten voor de stelling (zijn eigen positie) en vervolgens gaat
hij de argumenten van zijn tegenstanders weerleggen.
‘Lex iniusta non est lex’ (een onrechtvaardige wet is geen wet)
Thomas begint met een conceptueel analyse: wat is een wet? Maar eindigt met een normatieve claim: we mogen onrechtvaardige
wetten ongehoorzaam zijn. Dit is een van de centrale punten van het natuurrecht.
Echte wetten zijn gericht op het gemeenschappelijke goede, en dus hebben we een algemene plicht om de wet te gehoorzamen
Thomas onderscheidt vier verschillende soorten wetten (q. 91):
1) De eeuwige wet;
2) De natuurlijke wet;
3) Menselijke wetten;
4) Goddelijke wet.
Een wet moet aan de volgende criteria voldoen om een geldige wet te zijn:
1) Afgekondigde;
2) Ordening van de rede;
3) M.b.t. het gemeenschappelijke goede;
4) Afkomstig van hem die de zorg voor de gemeenschap heeft;
5) Wetten hebben dwingende kracht.
Wetten kunnen op vier manieren onrechtvaardig zijn, want tegengesteld aan het gemeenschappelijke goede, zijn:
1) Onrechtvaardig doel;
2) Onbevoegde autoriteit;
3) Ongelijke lasten;
4) Tegengesteld aan het goddelijke goede.
… zijn geen wetten!
‘iedere wet [is] tot het gemeenschappelijke welzijn van de mensen geordend en in zoverre bezit zij de kracht en de aard van wet.
Voor zover zij hierin evenwel tekortschiet, heeft zij geen bindende kracht’ (q. 96 a. 6).
, Gustav Radbruch (1878- Radbruch is in beginsel een rechtspositivist, maar neigt na de oorlog naar het Radbruch’s formule is uiteindelijk
1949) natuurrecht. natuurrechtelijk. Er is een materiële
’Rechtsphilosophie’’ (1932) waarde, gelijkheid, die het positieve
recht opzij kan zetten als dat recht er
Voor oorlog: Rechtszekerheid #1 opzettelijk en overduidelijk niet aan
voldoet.
Radbruch onderscheidde drie notities die voor rechtvaardigheid, de idee van recht van
De natuurrechtelijke formule van
belang zijn: gelijkheid (justice), doelmatigheid (purposiveness) en rechtszekerheid (legal
Radbruch sluit aan bij het
certainty). gedachtegoed van Thomas van
Het concept van recht wordt niet uit juridische dingen afgeleid, maar uit de ‘idee van het Aquino, namelijk: ‘Lex iniusta non
recht’. Hiervoor is een rechtsfilosofische methode nodig. Die is niet inductief maar est lex’ (een onrechtvaardige wet is
deductief. Het concept van recht wordt niet uit juridische fenomenen afgeleid maar uit de geen wet)
idee van het recht.
Radbruch noemt zijn drie ideeën waaruit het recht ontstaat de 3 a priori’s. Dat betekent
dat deze dingen voorafgaand aan de idee van het recht. De drie priori’s (kenmerken) zijn:
1) Rechtvaardigheid als gelijkheid
2) Doelmatigheid
3) Rechtszekerheid
Na oorlog: Rechtvaardigheid #1
In zijn latere werk geeft Radbruch rechtszekerheid niet op: ‘That the law be certain and
sure… is also a requirement of justice’ (6). Maar, hij stelt wel grenzen aan de
rechtszekerheid. De bron van deze grenzen is bovenwettelijk van aard, namelijk de
moraliteit. De late Radbruch stelt dat niet rechtszekerheid, maar rechtvaardigheid de
belangrijkste waarde is.
Radbruch bedacht zijn formule als antwoord op de nazi-crimes. Muurschutters: als
geldend recht zo onrechtvaardig is à wettelijk onrecht (bijv. Nazi-recht)
Radbruch’s formule:
‘’In de regel geldt het positieve (afgekondigde) recht altijd, zelfs als het een
onrechtvaardige inhoud heeft, tenzij de kloof tussen gerechtigheid en rechtszekerheid
onverdraaglijk groot wordt, dan moet de rechtszekerheid wijken voor de gerechtigheid.’’
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LisannedeGraaf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,89. Je zit daarna nergens aan vast.
