H15: lymfestelsel
- opgebouwd rond eigen vaatstelsel of lymfevatenstelsel
- doel: overtollig weefselvocht (ontstaan door uitsijpeling van bloedvaten) terug naar
de bloedcirculatie af te voeren
- opgebouwd uit fijn netwerk dat star bij een blind lymfecapillair die samenvloeit in
grotere lymfevaten
- lympha (lymfe): vocht dat deze vaten afvoert
→chylus: thv de darm kan het vocht melkachtig wit kleuren door
hoge
concentratie van vetten bij de spijsvertering
- met de lymfe worden allerlei stoffen meegevoerd (afspiegeling van wat er
in de weefsels afspeelt)
→ ongebruikte voedingsstoffen, afvalstoffen, afbraakstoffen,
ziekteverwekkers, tumorale cellen, …
- analyse van lymfevocht geef informatie van wat er stroomopwaarts in de weefsels
gebeurt
- het lymfestelsel is de thuis van de leukocyten (witte bloedcellen)
(afweercellen van het lichaam)
→ zij zoeken signalen die aantonen dat er iets fout is om in actie te
kunnen
treden
⇒ lymfestelsel is dus belangrijk in het immuunsysteem
- de lymfocyten (type witte bloedcel) clusteren zich in meerdere
lymfefollikels die zich organiseren in lymfeknopen (checkpoint)
→ lymfocyten worden er voortdurend in contact gebracht met
stoffen die
vanuit weefsels aangevoerd worden
→ worden geactiveerd als de stoffen bedreigend zijn
→ activatie wordt herkend door zwelling van lymfeknopen
- de lymfeknopen horen tot de secundaire lymfoïde organen (plaats waar mature
lymfocyten op activatie wachten)
- primaire lymfoïde organen: plaatsen waar immature lymfocyten getraind en
geselecteerd worden op het herkennen van lichaamsvreemde stoffen
A) lymfevaten
- enkel de grootste lymfevaten krijgen een eigen naam
- lymfecapillairen zijn klein en omlijnd door endotheel
- lymfecapillairen bevinden zich in het subepitheliale bindweefsel van huid
en slijmvliezen en in bindweefsel van de parenchymateuze organen
→ afwezig in epitheel en parenchym van grote klieren, beenweefsel,
, hyalien kraakbeen, cornea en zenuwweefsel
- ze beginnen blind dus vaste bestanddelen kunnen door de intercellulaire spleten van
het endotheel binnendringen
- lymfevaten hebben een dunne wand en vertonen veel 1- of 2-slippige kleppen
- lymfestroom ontstaat onder uitwendige druk, veroorzaakt door spiercontracties,
darmperistaltiek, polsslag en ademhalingsbewegingen
- lymfevaten nabij hart: lymfe wordt afgezogen door zuigkracht veroorzaakt
door bloedvloei in grote venen
→ cor lymphaticum: lymfe hart → kunnen ook lymfe vooruit stuwen
(niet bij
zoogdieren)
zie specifieke lymfevaten: tekeningen goodnotes
B) lymfeknopen = lymphonodus
1) algemeen
- omkapseld en georganiseerd lymfoïd orgaan
- de vasa afferentia (=aanvoerende lymfevaten) bereiken de lymfeknoop via convexe
zijde en doorboren bindweefselkapsel op verschillende plaatsen
- in de lymfeknoop vloeit de lymfe in de ruime sinussen waartussen lymfefollikels
gelegen zijn (massa's van lymfoïd weefsel)
- de vasa efferentia (=afvoerende lymfevaten) verlaten de hilus van de
lymfeknoop
→ bij varken: lymfe stroomt binnen in omgekeere richting
- de meeste lymfeknopen zijn grijsgrauw en hebben spekkig uitzicht
- bij herkauwers en varken: komen bloedrode lymfeknopen voor langs de
grootste bloedvaten
⇒ lymphonodi hemales/ splenoide lymfeknopen (bloedlymfeknopen)
→ hun sinussen zijn met bloed doorstroomt
→ geen afferente en efferente lymfevaten (zoals bij milt)
- bij varken en rund: lymfeknopen vaak groot
→ kunnen verkleinen door ouderdom (involutie
→ worden groter bij ontsteking
- bij paard: veel clusters van kleine lymfeknopen
- bij carnivoren en evenhoevigen: lymfeknopen liggen solitair of met beperkt aantal bij
elkaar
- bij vogels: geringe aantellen (komen enkel bij anseriformes voor)
- bij reptielen: geen lymfeknopen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noagoyvaerts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.