HOORCOLLEGE 1 BUITENLANDJOURNALISTIEK
We stellen ons land en onze cultuur vaak centraal maar dat is helemaal niet zo vanzelfsprekend. Het
gaat in de buitenlandjournalistiek (foreign correspondence) dus niet enkel om de geografische
afstand tussen het land waar je vandaan komt en het land waar je verslag van doet, het gaat ook om
de culturele afstand! Daarbij moet je erop letten hoe je nieuws uit een andere cultuur begrijpelijk
maakt voor de cultuur waar jij zelf deel van uitmaakt.
Nieuwscriteria
Conflict – Actualiteit – Belang – Afstand – bekendheid – entertainment – negativiteit – elite –
afwijking – uitzondering
Afwijking en Uitzondering zijn belangrijk voor de buitenlandjournalistiek. Vaak is nieuws uit het
buitenland pas nieuws als het afwijkt of een uitzondering is op het dagelijks leven.
Artikel ‘reporting reality’
Buitenlandjournalistiek heeft invloed op hoe wij de wereld zien.
Nieuwsselectie: in de media wordt bepaald wat wij wel en niet te zien krijgen over ‘het buitenland’.
Ook worden stereotypes vaak bevestigd, omdat zij met een nationale bril kijken naar het andere
land.
In plaats van nationale berichtgeving in het buitenland, moeten we streven naar een meer globale
vorm van berichtgeving. Zo schep je een realistischer beeld van de wereld. Het gaat daarbij niet
alleen om hoe je verhalen maakt, maar ook waar.
Orientalisme
Edward Said developed the term orientalism to describe how europeans portay the orient as
inferior, uncivilised and weird. It was also about defining Europe as the orients opposite, superior
civilised and wonderful. You can think of Orientalism as Eastern-ism of stereotyping of the East.
Orientalism works as glasses that distort your vision and exaggerate cultural/religious differences.
With these glasses everyone seems strange and highly exotic or even dangerous. Many arabs,
muslims and asians embrace the term to describe the unique form of racism they experience. It is
often stereotyped. Therefore it causes their humanity to be overlooked and culture to be
misunderstood.
The trickiest thing about orientalism is that is not based on a lack of knowledge or ignorance. It is
the opposite. It has been produced as knowlegde in history by people of power like government
officials, religious figures or the media.
Orientalism remains powerful because it not only shapes how people in the West view the East, but
also how they look at thereselfs.
, “What happens when you present exception after exception to an audience that has no picture of
what ‘the rule’ in Middle Eastern societies may be?” (p. 11)
Journalistiek kan nooit objectief of neutraal zijn framing is altijd aanwezig
“When representing that clash, media can never do justice to all these narratives. Worse yet, it
cannot even be neutral about more than one.” (p. 13)
Denk bijvoorbeeld aan het voorbeeld dat Luyendijk gebruikt: Israëlische politici die aan de
vredestafel willen plaatsnemen worden vaak neergezet als vredesduiven terwijl Palestijnen die
hetzelfde doen vaal ‘gematigde Palestijnen’/’gematigde moslims’ genoemd. Eigenlijk is dat best gek.
Want wat je dan in feite zegt is dat alle Palestijnen gek of radicaal zijn maar dat deze goddank een
beetje rustig doen. Zonder dat we het doorhebben gebruiken we dus vaak termen die een bepaalde
lading hebben. Zie p. 10 van Luyendijk’s Beyond Orientalism.
Journalistieke standaarden in niet-democratische landen
“If you apply the demands of check and double check, stories about corruption die, or are relegated
to the ‘background section’, where they lose much of their urgency and power.” (p. 12)
Dit is bijvoorbeeld waarom er nauwelijks nieuws komt over het feit dat veel Arabische dictators
werden/worden gesteund door Westerse machten of dat corruptie vaak de reden is waarom mensen
genoegen moeten nemen met het leven in een dictatuur. Daar kun je als Westerse journalist geen
verhalen over maken omdat je dan wordt opgesloten, aldus Luyendijk.
Etnocentrisme/ideologie
Oplossingen Luyendijk (2010)
1. Benadruk dat mensen de (negatieve) uitzondering zien als ze naar het nieuws kijken.
Negatieve zaken en datgene wat afwijkt komt in het nieuws dus maak jouw publiek daar
bewust van. Bijvoorbeeld zoals Erdbrink doet: door duidelijk nadruk te leggen op het feit dat
het Iraanse leven – ondanks alle (vanuit ons Westerse perspectief) vreemde beperkingen –
gewoon doorgaat.
2. Erken de tekortkomingen van de journalistiek: ‘structural ambiguity’
- geen ‘one-methodology-fits-all-system’
- sommige zaken kun je als journalist niet achterhalen
Erken de tekortkomingen van de journalistiek. Zorg dat het publiek bekend raakt met wat
Luyendijk ‘structurele ambiguiteit’ noemt. Ambiguiteit is een net woord voor
dubbelzinnigheid/ondoorzichtigheid. Het is het tegenovergestelde van eenduidigheid. Een
dictatuur is in tegenstelling tot een democratie fundamenteel ondoorzichtig. Dat moet zijn
weerslag krijgen in de nieuwsberichtgeving. Bv woedende Egytenaren die de Deense vlag in
de brand steken, het zou kunnen dat ze representatief zijn voor de publieke opinie, maar je
kan dat in een dergelijke samenleving simpelweg niet weten. Die ambiguïteit moet
benoemd worden.
3. Vergroot de transparantie over nieuwswaarden en selectiecriteria: omarm subjectiviteit!
Omarm de subjectiviteit en verschuil je niet achter de valse beloftes van objectiviteit.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pienvandevenx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.