Vragen per HC blok 1B3
Week 11
HC.2: Pathogenese van longfibrose
Vragen:
1. Wat zijn de belangrijkste aanleidingen tot longfibrose?
2. Welke factoren spelen mee in de pathogenese van pulmonaire fibrose?
3. Hoe ziet een reticulaire afwijking eruit?
4. Wat doen de type I en II pneumocyten en wat gebeurt er bij mutaties?
5. Hoe kan er schade ontstaan aan weefsel wat tot fibrose kan leiden?
6. Hoe ontstaat fibrose na beschadiging?
7. Wat gebeurt er als je trekt aan fibroseweefsel?
8. Hoe ziet de pathogenese er dus uit?
Antwoorden:
1. IPF (idiopathis pulmonary fibrosis, prevalentie is 3 – .000), chronic
hypersensitivity pneumonitis, CTD-ILD (connective tissue disease-associated
interstitial lung disease), sarcoidosis, pneumoconiosis en andere ILDs.
2. Mechanismen die meespelen zijn cell senescence, repair mechanisms, broncho-
alveolar epithelial function en host defense. Hier spelen ook nog etiologische
factoren mee zoals omgevingsfactoren, genetische predispositie en auto-immuniteit.
3. Dit is subpleurale fibrose. Op de CT-scan zie je dan allemaal witte lijntjes in de longen.
4. Type II pneumocyt produceert surfactant (verlaagd opp. spanning), kan prolifereren
(regenereren) en kan door epitheliale regeneratie type I cel worden. Dit is een
plattere cel, die 97% van het oppervlakte inneemt. Bij een SP-C & SP-A2 mutatie is er
een mutatie in het surfactant proteine. Hierdoor ontstaat er ER-stress, omdat er
tijdens de vouwing een probleem optreedt. De cel komt dan in een soort slaapstand
en kan niet meer prolifereren. Als er dan een beschadiging komt kan dit niet worden
hersteld en ontstaat er littekenvorming fibrose.
Er kan ook een mutatie komen in de telomeren, die normaal gesproken het DNA
beschermen bij deling. Telomerase zorgt ervoor dat deze telomeren aangevuld
blijven, zodat er geen beschadiging optreedt. Als telomerase niet goed werkt kunnen
de cellen niet meer goed delen. De uiteindes raken dan progressief verkort,
waardoor de cellen niet goed kunnen delen en er verlittekening plaatsvindt.
5. Door roken, werkgerelateerd / milieu, viraal, reflux, microbioom, inflammatie,
medicatie en mechanisch.
6. Er ontstaat eerst inflammatie na acute beschadiging: er vindt vasodilatatie plaats
permeabiliteit gaat omhoog chemotaxis cellen cel influx. Hierna vindt er
proliferatie plaats: collageen depositie door fibroblasten granulatie weefsel
nieuw epitheel contractie door myofibroblasten om het weefsel bij elkaar te
trekken. Als laatste vindt er remodeling plaats: fibroblast accumulatie en collageen
depositie. Bij gezond weefsel is er dan een STOP-signaal, zodat het lichaam stopt met
littekenweefsel maken. Bij longfibrose ontbreekt echter dit STOP-signaal.
7. Fibroblasten blijven dus maar collageen maken, waardoor het weefsel steeds stijver
wordt. Als je dan trekt aan dit weefsel dan komen er TGF-b cytokines vrij. Hierdoor
wordt het weefsel nog meer gestimuleerd om fibrotisch weefsel te maken. Omdat bij
fibrotisch weefsel de elasticiteit veel minder wordt, gebeurd dit dus steeds
makkelijker.
, 8. Dus:
a. Type II cellen “slapen”, verkeerde genen en schade (door bijv. roken).
b. Fibroblasten collageen matrix.
c. Eenmaal fibrose: door tractie op weefsel nog meer fibrose.
HC.3: Longfunctie en interstitiële afwijkingen
Vragen:
1. Wat is kenmerkend aan een restrictieve longfunctie?
2. Welke klinische oorzaken zijn er voor het restrictief syndroom?
3. Hoe zien de waarden in een flow-volume curve eruit bij een restrictieve longfunctie-
stoornis?
4. Hoe meet je de diffusiecapaciteit en wat zeggen de waardes?
5. Wat is de TLCO?
6. Hoe zien de TLCO en de KCO eruit in verschillende omstandigheden?
7. Welke testen kun je doen voor de longfunctie?
8. Wat gebeurt er met de compliantie bij fibrose?
9. Wat gebeurt er met de arbeid bij fibrose?
10. Wat is het verschil in longfunctie tussen restrictie van de meest ILDs en restrictie bij
een extrinsieke oorzaak of NMA?
Antwoorden:
1. Bij een restrictieve longfunctie is er een verminderd longvolume. Hierbij is er dus een
kleiner TLC.
2. Intrinsieke oorzaken:
a. Interstitiële fibrose, hartfalen met longoedeem, pneumonie, tuberculose,
longfibrose door stralings- of chemotherapie of een pneumothorax.
Extrinsieke oorzaken:
b. Kyphoscoliose, extreem overgewicht, zwangerschap, ruimte-innemend proces
in abdomen of pijn bij inspiratie.
Neuromusculaire ziekte:
c. Diafragma-paralyse, spierdystrofie, poliomyelitis, algemene spierzwakte door
bijv. ondervoeding.
3. Verlaagde TLC, verlaagde VC, verlaagde FEV1, FEV1/VC meestal normaal of zelfs licht
verhoogd (door harder inademen). FRC is ook omlaag. Normaal gesproken wordt
deze in balans gehouden door de tegengestelde krachten van de long en de thorax.
Die van de longen is nu echter groter omdat deze stugger is. Een verlaagde VC
betekent niet altijd een restrictie, want het kan dan ook een grote obstructie zijn.
4. Door een longfunctietest. Er wordt daarbij 750 ml weggegooid (want dit is van de
dode ruimte) en bij de rest wordt er dan gekeken hoeveel CO er wordt uitgeblazen,
om het verschil te bekijken met hoeveel er in de ingeademde lucht zat. De helium
laat dan zien hoeveel lucht iemand exact heeft ingeademd. Bij een ILD is er door de
restrictie een verlaagd oppervlak (A) en een verdikte lucht-bloed barrière (T).
5. Dit zegt iets over het oppervlak A en dikte membraan T en kan gemeten worden
d.m.v. de single breath methode. Het oppervlak is gekoppeld aan het volume waarop
gemeten is. Hierbij is de Krogh factor (of transfer coëfficiënt) KCO = TLCO / Va. De
KCO geeft meer informatie over de dikte van de membraan.
, 6. Verlaging alveolair volume en normale wanddikte: verlaagde TLCO en normale of
verhoogde KCO.
Verlaging alveolair volume en verhoogde wanddikte: verlaagde TLCO en KCO.
7. De borgscore (over kortademigheid en vermoeidheid), een 6 – minuten wandeltest
(je meet de afstand in meters, zuurstofsaturatie, ook weer borgscore en BD en HF) en
een maximale inspanningstest.
8. Die gaat omlaag.
9. Totale arbeid = stromingsarbeid + elastische arbeid. De elastische gaat omhoog
omdat het weefsel stug is, de stroming blijft normaal. Als gevolg gaat het teugvolume
omlaag en om het AMV gelijk te houden, gaat de AF omhoog. De Raw gaat niet
omhoog dus is er niet veel extra stromingsarbeid.
10. Dit ziet er als volgt uit:
HC.5: Extrinsieke beschadigingen van de longen
Vragen:
1. Waar is het schadelijke effect op de longen van stofjes van afhankelijk?
2. Hoe wordt de grootte van deeltjes geclassificeerd?
3. Wat zijn bekende effecten van het lang inademen van ongezonde lucht?
4. Wat zijn nano-partikels en wat voor effect hebben ze?
5. Wat zijn pneumoconiosen?
6. Wat voor soorten pneumoconiosen kunnen worden veroorzaakt door de
verschillende beroepen?
7. Wat is sarcoïdose?
8. Wat is extrinsieke allergische alveolitis?
9. Hoe ziet de pathofysiologie van EAA eruit?
10. Hoe ziet het klinisch gedrag, de HRCT en de PA eruit bij acute en chronische EAA?
11. Hoe ziet de epidemiologie van EAA eruit?
12. Hoe ziet de anamnese en het lichamelijk onderzoek van acute en chronische EAA
eruit?
13. Hoe ziet de longfunctie, het labaratorium, de BAL en HRCT eruit bij EAA?
14. Wat is dus belangrijk bij verdenking op EAA en hoe ziet de therapie eruit?
, Antwoorden:
1. Het effect op de longen is afhankelijk van de anatomie van de longen/luchtwegen, de
grootte van de ingeademde deeltjes en daarmee samenhangede depositie, de
eigenschappen van de ingeademde deeltjes en de reactie van het lichaam op de
ingeademde deeltjes.
2. Drie soorten:
a. Coarse: 2 tot 10 micrometer.
b. Fine: 0,1 tot 1,2 micrometer.
c. Nano: kleiner dan 0,1 micrometer.
3. Een verlaagde longfunctie (FVC<, FEV1<), COPD (op korte termijn ook meer
exacerbaties), longkanker en allergische aandoeningen (waarbij verhoging
sensibilisatie en verhoging exacerbaties).
4. Ze zijn kleiner dan 100 nanometer, veranderen de chemische reactiviteit, zijn pro-
inflammatoir, kunnen membranen passeren en het effect is afhankelijk van de
samenstelling. Door fijnstof neemt de levensverwachting af. Hierdoor ontstaat ook
antracosis: zwarte lijntjes in de longen van het roet.
5. Dit is een longaandoening door inademen (hoge dosis) anorganische stoffen. Het zijn
meestal beroepsziekten en acute reacties zijn zeldzaam. Er zijn twee vormen van
chronische pneumoconiosen:
a. Fijn nodulaire afwijkingen bovenvelden.
b. Uitgebreide fibrose (minderheid): progressive massive fibrosis.
6. Dit zijn:
a. Mijnwerkers: kolengruis ‘stoflong’/anthracose. Mijnwerkers-
pneumoconiose.
b. Steenhouwers: kiezelstof (silica) silicose.
c. Scheepvaart: asbest asbestose. Asbest kan ook plaques (op X-thorax witte
randen langs de longen te zien), benigne pleurale effusie, een mesothelioom
of longkanker veroorzaken. Asbestose is de fibrose vorm.
d. Electrotechniek, tandartsen: beryllium (metaal) berylliose. Dit is geen
gewone pneumoconiose. Er ontstaat een type IV overgevoeligheidsreactie en
veroorzaakt granulomen in de long.
7. Dit is een systeemziekte, wat zich uit in allerlei ontstekingen in de aangedane
organen. Het is echter niet duidelijk of het wordt veroorzaakt door iets wat je
inademt. De pathogenese lijkt nu te zijn: overmatige granulomateuse reactie op een
piepkleine (nano) antogeen. Dit wordt gepresenteerd door een genetisch variant
antigeen presenterend molecuul lock and key bepaald antigeen + bepaald
antigeen presenterende molecuul = sarcoïdose. Dit kan uiteindelijk leiden tot fibrose.
8. Dit is een allergische reactie op bepaalde deeltjes die je inademt. Het is een een
ziekte door herhaalde inhalatie van een allergeen, zoals dierlijke eiwitten, bacteriën
en schimmels of chemicaliën. De ziekte is afhankelijk van het antigeen, exposure en
de gastheerfactoren. De eerst bekende vorm was de boerenlong.
9. Partikels kleiner dan 5 micrometer reiken diep genoeg in de luchtwegen, waarop een
spij specifiek ontstekingsbeeld ontstaat: cellulaire ontsteking (veel lymfocyten),
ontsteking van de kleine luchtwegen en granuloom vorming zonder necrose. Dit zorgt
uiteindelijk voor fibrose, vaak compatibel met een UIP (usual interstitial pneunomia).
Dus: granulomateuze ontsteking alveolitis longfibrose.
10. Acuut:
