Boek: Hoofdlijnen Nederlands Recht
ISBN nummer: 978-90-01-83399-2
Druk: 11
De volgende hoofdstukken zijn samengevat: 1,2,3,4,5,8 en 9
Hierin zijn ook alle belangrijke begrippen verwerkt die belangrijk zijn voor het tentamen.
Binnen het recht hebben wij vier verschillende functies:
Normatieve functie; hieronder verstaan gedragsregels (normen)
waarvan nagenoeg iedereen in de samenleving vindt, dat zij
moeten worden nageleefd en opgevolgd dienen te worden. Indien
een van deze gedragsregels wordt overtreden staat hier een sanctie
tegenover.
Moord, diefstal, verkrachting, discriminatie etc zijn voorbeelden van
dergelijke rechtsnormen.
Geschiloplossende functie; Hier oordeelt de rechtelijke macht of
iemand moet worden gestraft en zo ja, op welke wijze en met
behulp van welke procedure.
Additionele (aanvullende) functie; Kort gezegd het biedt een
rechtsregel als partijen vergeten zijn op een bepaald punt afspraken
te maken. ‘’Welke regels gelden er als zich een situatie voordoet
waarmee de betrokkenen geen rekening hebben gehouden’’
Instrumentele functie; De functie die het recht heeft om
bepaalde doelen te bereiken. Dit heeft niets te maken met een
bepaald normbesef ook is volstrekt niet toereikend als mensen daar
zelf afspraken over maken.
Het recht heeft veel met het maatschappelijke leven te maken dan is
het ook van groot belang om te weten waar we het recht kunnen
vinden. Er zijn in totaal vier rechtsbronnen:
1. De wet
2. Het verdrag
3. De jurisprudentie
4. De gewoonte
Er zijn een aantal wetten op het terrein van privaatrecht, ook wel civiele
recht of burgerlijk recht genoemd. Het privaatrecht valt uiteen in de
volgende deelgebieden:
Personen- en familierecht; Het personen- en familierecht regelt
zaken als geboorte, huwelijk, geregistreerd partnerschap,
echtscheiding, adoptie, ondercuratelestelling en de regeling van het
vermogen tussen echtgenoten.
Vermogensrecht; hieronder vallen alle geld waardeerbare
handelingen tussen burgers en rechtspersonen onderling waaraan
juridische gevolgen verbonden zijn.
Ondernemingsrecht; Dit rechtsgebied regelt alles wat
ondernemingen en bedrijven betreft.
Burgerlijk procesrecht; De regels die op het voeren van
juridische procedures op het terrein van het privaatrecht van
toepassing zijn, worden tot het burgerlijk procesrecht gerekend en
zijn voor een groet deel in het Wetboek voor burgerlijke
rechtsvorderingen aan te treffen.
, Het publiekrecht is onderverdeeld in:
Strafrecht
Staatsrecht
Bestuursrecht
Bij het strafrecht bezit de staat een monopoliepositie. Alleen
het OM kan tot vervolging van strafbare feiten overgaan, zo luidt de
hoofdregel.
De wettelijke bepalingen op het terrein van strafrecht treft men aan
in het Wetboek van Strafrecht, het Wetboek van strafvorderingen en
een groot aantal andere losse wetten, zoals de opiumwet, de Wet
op economische delicten en de Wet wapens en munitie.
Wetten met betrekking tot het staatsrecht
Het staatrecht regelt ruwweg gesproken de wijze waarop het
Nederlandse staatsbestel wordt vormgegeven en de invloed die de
burgers daarop kunnen uitoefenen. Op het terrein van staatrecht
komen de Eerste en Tweede kamer, de regering, verkiezingen en de
totstandkoming van wetten aan de orde.
Een belangrijke wet op dit gebied is de Grondwet, waarin de
basisregels van ons staatsbestel staan opgesomd. In de Grondwet
staat regelmatig dat de wetgever een bepaalde materie nader moet
regelen bij de wet. De wetten die op de grond van een dergelijke
opdracht tot stand komen noemt men Organieke wetten.
Voorbeelden daarvan zijn de Wet op Raad van State, de Kieswet en
de Wet op de rechterlijke organisatie.
Het bestuursrecht heeft betrekking op de mogelijkheden die de
overheid heeft om regulerend op te treden ten aanzien van de
maatschappij. deze regels zijn er voor om bepaalde doelen te bereiken,
simpel gezegd om geen chaos te veroorzaken) bijvoorbeeld je dient een
vergunning aan te vragen als je bijvoorbeeld je tuin zou willen uitbouwen.
Wie zijn wetgever?!
Wetgever op centraal niveau is met name de nationale wetgever, die is
samengesteld uit enerzijds de regering en anderzijds de Staten-Generaal (
die uit de tweede en eerste kamer bestaat). De wetten van de nationale
wetgever vormen tezamen de hiervoor genoemde regelgeving uit Den
Haag ( het binnenhof)
De decentrale wetgever treffen we onder meer aan op provinciaal en
gemeentelijk niveau. Door hen uitgevaardigde regels dragen echter niet
de naam ‘’wet’’ maar ‘’verordening’’
Naast centrale en decentrale wetgevers zijn ook nog andere instanties in
Nederland bevoegd wetten uit te vaardigen. Men kan in dit verband
bijvoorbeeld denken aan de Sociaal Economische Raad.
Regelgeving
, Op centraal niveau (WET) Op decentraal
niveau
- Regering en Staten-Generaal - Provinciale
Staten
- Gemeenteraad
(Verordeningen)
Rangorde tussen wetgevende organen
1. Hoog boven laag
2. Bijzonder boven algemeen
3. Jong boven oud
Zie blz 25 voor meer info.
Wet in formele zin is een wet die tot stand is gekomen door de regering
en Staten- Generaal gezamenlijk. ( door wie gemaakt)
Wet in materiele zin is iedere regeling van een wetgever die bestemd is
voor een onbepaald aantal en dus niet bij name noemde personen te
gelden. ( voor een onbepaald aantal mensen)
Verdrag is een afspraak tussen twee landen heet een bilateraal verdrag;
zijn er meer dan twee staten bij een verdrag betrokken dan noemen we dit
een multilateraal verdrag.
Jurisprudentie betekent rechtspraak. Hun beslissingen worden
vonnissen , arresten of uitspraken genoemd. een vonnis wordt
gegeven door de rechtbank en een arrest wordt gewezen door een
gerechtshof en de hoge raad. Voorwaarde is dat de procedure die
uitmondt in een vonnis of arrest in de meeste gevallen door middel van
een dagvaarding is gestart. Vangt een juridische procedure bij de
rechtbank met een verzoekschrift aan, dan noemt men de beslissing een
beschikking.
De hulpmiddelen die de rechter gebruikt bij het specificeren van de
betekenis van een woord of zinsnede worden Interpretatiemethoden
genoemd.
Grammaticale interpretatiemethode
Bij de uitleg van een woord knoopt de rechter aan bij de betekeneis die
het heeft in het alledaagse spraakgebruik.
Wetshistorische interpretatiemethode
De rechter beroept zich bij dit hulpmiddel op een passage uit de
parlementaire geschiedenis van de betreffende wet. Over iedere wet
wordt in de Eerste en Tweede kamer beraadslaagd. Deze beraadslagingen
worden in letterlijke bewoordingen op papier gezet en in de zogenoemde
Handelingen der Staten-Generaal opgenomen.
Anticiperende interpretatiemethode
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julissashurenda. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
