Samenvatting van het vak intellectuele rechten gedoceerd aan de Ugent door Prof. Vanhees
In tweede bachelor wordt dit gegeven onder de naam intellectuele eigendomsrechten
Samenvatting intellectuele eigendomsrechten AJ 21/22
SAMENVATTING INTELLECTUELE
EIGENDOMSRECHTEN
H OOFDSTUK 1. A LGEMENE INLEIDING TOT HET RECHT VAN DE
INTELLECTUELE EIGENDOM
1. Wat zijn intellectuele rechten ?
Er bestaat het onderscheid tussen private subjectieve rechten en publieke subjectieve rechten
→ Publiek = rechten die men uitoefent ten opzichte van de overheid
→ Privaat = rechten die men heeft om de doelstellingen van het leven te realiseren en bestaat
uit 2 categorieën
Extrapatrimoniale rechten = maken geen deel uit van het vermogen, de rechten
verdwijnen bij overlijden of ze worden niet vererfd. De inbreuk van zo een recht kan
wel aanleiding geven tot een schadevergoeding maar in essentie zijn ze niet in geld
waardeerbaar
o Familierechten = hebben betrekking op het familiaal statuut
o Persoonlijkheidsrechten = rechten die aspecten van onze persoonlijkheid
beschermen zoals het recht van integriteit, het recht op naam. Het is te vinden
binnen het auteursrecht maar het kan ook gecreëerd worden door rechtspraak
op basis van art. 1382 BW zoals het recht op stemgeluid
Vb.: Brantano als schoenenverkoper wou zich bekend maken door
publiciteitscampagnes. Deze campagnes waren inbreuken op de intellectuele
rechten want ze gebruiken ook merken van anderen om bekendheid te krijgen. Ze
gebruikten de namen van bekende personen om eigen faam te krijgen
Vb.: recht op naam, recht op afbeelding, recht op eer, recht op fysieke integriteit
Rechtspraak omtrent het recht op stemgeluid = Rocco Granata heeft een typisch
stemgeluid en een bedrijf wou zijn stem voor een bepaalde radioreclame. De
onderhandelingen met Rocco liepen op niets uit en ze hebben een stemmenimitator
gezocht om zijn stem na te doen. Dit is volgens de rechtbank een inbreuk op de
persoonlijkheidsrechten van Rocco
Patrimoniale rechten = het zijn vermogensrechten die wel deel uitmaken van het
vermogen. Als men overlijdt, dan zullen de erfgenamen deze rechten krijgen maar
men kan dus ook over deze rechten contracteren. Deze rechten zijn in geld
waardeerbaar. Er bestaan 3 categorieën van rechten die een bepaalde heerschappij
geven
1
,Samenvatting intellectuele eigendomsrechten AJ 21/22
o Zakelijke rechten = geven een heerschappij op een zaak zoals het
eigendomsrecht
o Vorderingsrechten = geven heerschappij omdat men een gedraging kan
verlangen van een ander zoals een schuldvordering
o Intellectuele rechten = geven een heerschappij op een creatie van de geest
en trachten deze te beschermen
2. De indeling van de intellectuele-eigendomsrechten
Dit is eerder een verzamelbegrip waaronder verschillende rechten vallen en het wordt
grotendeels opgedeeld in 2 categorieën
1. Auteursrecht sensu lato = bevat verschillende intellectuele rechte
→ auteursrecht sensu strictu = bescherming van kunst en cultuur
→ naburige rechten = rechten die naburig zijn aan het auteursrecht, nl. de bescherming van
prestaties die niet auteursrechtelijk beschermd worden maar het houdt wel nauw verband met
het auteursrecht
→ bescherming van computerprogramma’s = men heeft dit in de jaren 70 geplaatst binnen
het auteursrecht omdat men het toen kon vergelijken met een geschreven tekst. Momenteel
kan men echter ook octrooien krijgen voor computerprogramma’s die het ook beschermen
→ het recht betreffende de bescherming van databanken = verzamelingen van gegevens en
vraagt veel investeringen, het is gemakkelijk om dit te kopiëren en men wil dit beschermen.
Het is een bescherming tegen het leeghalen van databanken
2. Industriële eigendomsrechten = vooral bedoeld voor ondernemingen. Het geheel van
regels dat de bescherming van voor de industrie dienstbare producten van de
menselijke geest, en de ordening van de concurrentiestrijd in het bedrijfsleven tot doel
heeft
→ merkenrecht = gaat niet enkel over de naam van zaken want ook vormen of slogans kunnen
deel uitmaken van een merk
→ tekeningen- en modellenrecht
→ octrooirecht = bescherming van uitvindingen waaraan beschermingsvoorwaarden
gekoppeld zijn want men kan dit niet zomaar krijgen
→ kwekersrecht
→ chipsrecht = elektronische schakelingen die een beschermingssysteem kennen, momenteel
zijn er tekorten
→ benamingen oorsprong/ geografische aanduidingen/ herkomstaanduidingen = de naam
Champagne of de specifieke naam van een kaas zijn beschermd
2
,Samenvatting intellectuele eigendomsrechten AJ 21/22
→ handelsnaam = de naam waaronder men de handelsactiviteit ontplooit
>< merk wat men gebruikt voor waren en diensten maar dit kan samenvallen
→ gebruiksmodellen = in België bestaat dit niet. Technische creaties die bruikbaar zijn maar
die niet kunnen genieten van de bescherming zoals een octrooi omdat ze niet voldoen aan
de voorwaarden. In sommige landen bestaat er een apart systeem om ze te beschermen
Pas op ! Dit zijn geen intellectuele eigendomsrechten maar worden deels toch beschermd
Bedrijfsgeheimen/ know how = men zal niet altijd een octrooi nemen als men een
nieuwe uitvinding heeft omdat men dan steeds een hele procedure moet doorlopen
en het kost geld om deze procedure in alle landen te doorlopen waar men
bescherming wilt. Vaak zal men slechts voor enkele zaken een octrooi aanvragen en
de rest geheim houden. Er bestaat hieromtrent regelgeving maar dit kent wel geen
exclusieve rechten. Men kan wel optreden tegen iemand die onrechtmatig het
bedrijfsgeheim openbaar heeft gemaakt maar als hierdoor het geheim in handen
komen van derden, kan men ze niet verbieden deze informatie te hanteren
Domeinnamen = wetgeving omtrent domeinnamen beschermd houders van
intellectuele rechten opdat de naam niet gehanteerd wordt in een domeinnaam, nl.
het onrechtmatig deponeren van de creatie als domeinnaam
=> de groep van intellectuele rechten varieert soms en wordt regelmatig uitgebreid omdat er
nieuwe rechten worden gecreëerd. Dit gebeurt vaak op vraag van mensen die een prestatie
willen beschermen maar niet onder één of andere categorie vallen
Vb.: parfumindustrie wil bescherming maar de Europese Commissie houdt de boot af
Vb.: de uitgevers van nieuwsberichten krijgen binnenkort ook bescherming dat valt onder de
naburige rechten want perspublicaties worden soms door anderen gebruikt zoals Google
News zonder toestemming. Men heeft een recht waardoor digitale exploitatie van
nieuwsberichten niet mag zonder de toestemming
3. De kenmerken van de intellectuele-eigendomsrechten
1. Monopolierechten = intellectuele rechten geven een exclusiviteit
>< verbodsrechten = diegene die geen intellectueel recht heeft, kent een
verbodsrecht
2. Aan éénieder tegenstelbaar = iedereen moet het respecteren ook al wist men het niet
3. Begrensde rechten = de basisregel is de vrijheid van mededinging samen met de vrijheid
van kopie. Er moet een vrijheid zijn van kopie maar dit staat haaks op de intellectuele rechten.
Echter kan deze vrijheid niet ongelimiteerd gehandhaafd worden want dit zou niet leiden tot
innovatie. Vrijheid van kopie wordt beperkt door intellectuele rechten in te voeren
3
, Samenvatting intellectuele eigendomsrechten AJ 21/22
→ territorialiteitsbeginsel = enkel in de landen waar men de rechten heeft gevraagd,
geldt er een bescherming
→ duur = een octrooi krijgt men voor 20 jaar wat zeer kort is, het auteursrecht geldt tot
70 jaar na het overlijden
→ beschermingsvoorwaarden = hieraan moet men voldoen om een bescherming te
kunnen inroepen
4. Voorwerp = bescherming van een creatie van de geest
5. Grote economische waarde
Vb.: UCB is een Belgisch farmaceutisch bedrijf die beursgenoteerd zijn. De waarde van
hun aandeel wordt deels bepaald door de octrooien die men heeft. Ze zijn
gespecialiseerd in allergieën maar hun octrooien zullen binnenkort vervallen. Daarom
is het noodzakelijk om steeds opnieuw op zoek te gaan naar nieuwe medicatie opdat
men nieuwe octrooien kan aanvragen. Momenteel hebben ze er nieuwe en vanaf ze
meer octrooien hebben , stijgt de waarde van hun aandelen
6. Grondrechten = geen absolute bescherming. HvJ stelt dat intellectuele rechten afgewogen
dienen te worden tegen andere grondrechten (art. 17, lid 2 Handvest van de Grondrechten
van de EU)
Pas op !
Bestaan via het optreden van een wetgever = enkel de wetgever kan een
beschermingsregime creëren want er bestaan geen ongeschreven intellectuele
rechten
Geen begrensde categorie = er kunnen steeds nieuwe intellectuele rechten in het
leven worden geroepen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lexspecialis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,87. Je zit daarna nergens aan vast.
