Psychopathologie ziektebeelden
Dwang- en verwante stoornissen
Dwang is verwant aan angst
= De angst zorgt ervoor dat je denkt dat er iets ergs gaat gebeuren als je de dwanghandeling niet gaat uitvoeren
Bv. smetvrees
= bang voor bacteriën (=angst/ vrees) – dus alles dwangmatig opkuisen (=dwanghandeling)
WAT?
Pathologische dwang
= wanneer je je dwang niet kan uitvoeren (zoals lopen od witte streppen van een zebrapad/ dezelfde stylo gebruiken voor al je
examens), dan blokkeer je & ga je niet meer verder doen
Bij normale dwang kan je normaal functioneren wanneer je je rituelen niet kan uitvoeren
Obsessief compulsieve stoornis
Dwanggedachten (obsessie)
Kenmerken Dwanghandelingen (compulsie)
= het “moet”- het is een terreur in je hoofd die zegt dat je dit “moet doen
Vrees voor besmetting en wasdwang
o Bv. poets- en schoonmaakrituelen
Subtypes Vrees voor een gevaarlijke gebeurtenis en controledwang
Agressieve, seksuele en religieuze obsessies
o Thought action fusion- alleen al door iets te denken, zal het ook gebeuren
Symmetrieobsessies, tellen, ordenen en verzamelen
0,9%
Mannen- vrouwen gelijk
Voorkomen en verloop Gemiddeld rond 20 jaar
Meestal chronisch
1
, Psychotherapie
Behandeling Vooral cognitieve gedragstherapie
Antidepressiva
Trauma- en stressgerelateerde stoornissen
Post-traumatische stresstoornis (PTSS)
= het rechtstreeks gevolg van ernstige stresserende en traumatische situaties (branden, rampen, ongevallen, …)
o Bij mannen vooral agressieve of gewelddadige gebeurtenissen (oorlog, gevecht, …)
o Bij vrouwen vooral seksueel geweld
Herinneringen en intrusieve gedachten dringen zich op, herbelevingen worden opgeroepen, flashbacks, nachtmerries,…
o Opgejaagd, gespannen, prikkelbaar
¼ ontwikkelt PTSS na een intense gebeurtenis
Over-activering van de stress-as (HHB-as)
Behandeling: psychotherapie & antidepressiva
Aanpassingsstoornissen
Overspanning, psychische decompensatie, surmenage en burn-out
De patiënt is de greep, controle over de situatie kwijt – hij raakt overspannen
De aanpassing aan de stressor faalt -> balans draagkracht en draaglast heeft de last, het draagvermogen overschreden
Aanpassingsstoornissen zijn van korte duur (minder dan 6 maanden)
De voorkeursbehandeling is activerend, gericht op herstel van het psychisch evenwicht en de eigen controle
o Coping aanleren
o Geen psychofarmaca- enkel kalmeer of slaapmiddelen
2
, Schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen
= een person met een psychotische realiteit (psychose) ervaren de prikkels die binnenkomen helemaal anders
o Beelden, gedachten, zintuigelijke waarnemingen komen overweldigend binnen – krijgen een andere invulling omdat deze persoon zijn
realiteitsgebondenheid helemaal kwijt is en alles daarom anders interpreteert
Als de persoon zonder psychose kan je je denken snel aanpassen ad realiteit- iemand in een psychose kan dit niet
Recidiverend beloop: herval- psychotische opstuwingen
Positieve symptomen: kenmerken die boven op het normale functioneren komen (vallen het meeste op- is gedrag dat je niet verwacht)
o Wanen
= vervorming van je denken- ideeën/ gedachten die niet werkelijk zijn
-> kan je bij deze persoon niet weerleggen door tegenstrijdige informatie
o = hoogst individuele denkbeelden, die niet kunnen worden gecorrigeerd door andere
Bizarre wanen: kunnen niet werkelijk zijn met de realiteit
Afkomstwanen: heeft wel potentieel om mogelijk te kunnen zijn
- achtervolgingswaan: denken dat iemand je achtervolgt
- paranoïdewaan: jezelf dingen wijs maken
- beïnvloedingswaan: overtuiging dat je een invloed kan hebben op iemand/ iets
- afkomstwaan: ‘bv. “ik ben de halfzus van Justin Bieber”
o Hallucinaties
= dingen horen die er niet zijn
= zintuigelijke ervaringen met een werkelijkheidskarakter zonder externe bron
Visuele hallucinaties: dingen zien die er niet zijn
Auditieve hallucinaties: dingen horen die er niet zijn
Bevelshallucinaties: stemmen horen die je bevelen wat jij moet doen
Tactiele hallucinaties: dingen voelen die er niet zijn
Gustatore hallucinaties: dingen proeven die er niet zijn
Olfactorische hallucinaties: dingen ruiken die er niet zijn
Wanen en hallucinaties komen heel vaak samen voor
Positieve symptomen zijn vaak opvallender dan negatieve
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fiensabbe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.