1e jaar Vroedkunde Fysiologie van postpartum Fien Stinkens
Vroedkundige aspecten
Fysiologie van het postpartum
Vroedkundige aspecten
Postpartum = de periode die begint na de geboorte van het kind en de placenta,
waarin het vrouwelijke organisme en vooral de vrouwelijke genitaliën die
gedurende de zs vele veranderingen ondergingen, terugkeren naar een niet-
zwangere toestand (nooit nog hetzelfde als voor zs)
Verschijnselen zijn 6w tot 3 à 4 maanden aanwezig
Baarmoederinvolutie
o De uterus krimpt van ongeveer 1000g naar 100g in 6w
o Eerste week 50% krimpen
o Spiersamentrekkingen is er een hemostase 1 van het placentabed
(endometrium)
o Van abdominaal orgaan bekkenorgaan
LIGAMENTEN
Zijn na de bevalling slap door de extreme uitrekking (vooral de brede en ronde
banden)
Cave bandenpijn
Hierdoor kan bm makkelijk postpartaal worden verplaatst door blaas
Op het einde van pp hebben de brede en de ronde banden hun niet-zwangere
lengte en tonus herwonnen
ENDOMETRIUM/BAARMOEDERSLIJMVLIES
Baarmoederinvolutie
o Placentabed van 16 cm 2-3 cm in 8w
Onmiddellijk pp 9cm
o Endometrium regenereert binnen de 10d, na 6w ook op placentabed (na
6w is placentabed dus weer normaal)
Verandering bloedvatenstelsel
o Bloedvaten fibroseren (worden bindweefsel)
o Venen worden afgesloten met lochia
o Vaatstelsel blijft meer uitgebreid dan voor zs (gunstig voor volgende zs)
CONTROLE
1
Stoppen met bloeden
1
,1e jaar Vroedkunde Fysiologie van postpartum Fien Stinkens
Vroedkundige aspecten
Dagelijks! Controle van stand en hardheid
bm
o Verkenningspunten: navel en
symfyse
o Aandachtspunten: veiligheidsbol
Niet aanwezig: oxytocine doen
stijgen (baby aanleggen, bm
masseren)
Kan veel bloedverlies tot
gevolg hebben
Verloop bm-involutie
o Onmiddellijk na bevalling navel/centraal/hard
o Dag 2 navel -2/hard
o Dag 5 ½ navel-symfyse
o Dag 10 symfyse (niet meer palpeerbaar)
o Na 6 – 8 w stand van voor zs
Algemene aandachtspunten
o Bm steeds controleren na mictie
o Hardheid observeren
o Grootte volgens verwachting?
o Gevoeligheid en pijn observeren
o Observaties verschillend interpreteren (van persoon tot persoon)
o GVO
o Nut van uterusmassage uitleggen
o !! Inversie van uterus = wanneer uterus naar binnen klapt en naar buiten
komt
Subinvolutie = te trage involutie en te langdurig en veelvuldig bloedverlies
o De uterus krijgt normale omvang niet terug
o Bm is groter dan verwacht op bepaald moment in pp
o Oorzaken
Volle blaas
Vol rectum (door EA, slechte werking darmen)
Retentie van placenta resten (manuele onthaling)
Bloedklonters
Infectie (koorts en ruikend verlies = bmontsteking)
o Oplossingen
Oorzaken aanpakken
Oxytocine toedienen
Syntocinon 10E/ml
5IE langszaam IV in een paar minuten
Gevolgd door 10IE in 4u daarna
In eerste lijn: Misoprostol (prostaglandines) 0,2 mg 2x rectaal
en 1x sublinguaal
Sulproston (prostaglandines): 500microgram in 30min, hierna
indien nodig 60-120 microgram per uur is het middel van
keus bij onvoldoende effect van tweede gift oxytocine
2
,1e jaar Vroedkunde Fysiologie van postpartum Fien Stinkens
Vroedkundige aspecten
CERVIX
o Na de bevalling zijn cervix en OUS dun, week en flodderig
o De buitenste rand van cervix is meestal wat beschadigd, vooral aan
laterale zijde
o Dag 1-2: open en doorgankelijk voor 2-3vingers
o Na 1 week: open en doorgankelijk voor 1 vinger. Het ostium externum is
dan spleetvormig en wijder dan voor de zs en heeft het typische uitzicht
van de portio bij een multipara
o Het OUS wordt snel kleiner door cts en retractie en is na enkele weken
nauwelijke meer te herkennen
!! Eerste weken na bevalling opletten met baden, bacteriën kunnen nog
makkelijk naar binnen bij openingen
Het lochiaal verlies
KLEUR EN HOEVEELHEID
Het verlies van klonter hoort niet bij de normale kraamzuivering
Eerste uren na bevalling
o Rood, bloederig, vrij veel
Eerste dagen na bevalling
o Rood, bloederig, vrij overvloedig tot matig
o Minder bij liggen dan bij rondlopen (verlies blijft staan in achterste
schedegewelf)
o = lochia rubra of lochia cruenta
4e tot 6e dag
o Rood-bruin, minder overvloedig
o Kan tot 22 dagen aanhouden
o = lochia serosa
Vanaf 3e week
o Geel-wit
o Tot 6w postpartaal
o = lochia alba
GEUR
o Flets
o Vooral in periode van sereuse lochia
o Wordt sterk versterkt door transpiratiegeur
o Slechtruikende lochia kunnen duiden op retentie of infectie
o Een uterus kan ook geïnfecteerd zijn zonder slechtruikende lochia als
gevolg
OVERVLOEDIG VERLIES
Bij slecht samentrekken van bm
3
, 1e jaar Vroedkunde Fysiologie van postpartum Fien Stinkens
Vroedkundige aspecten
Mogelijk oorzaken:
o Gevulde blaas
o Zeer snelle bevalling
o Groot kind bij bevalling
o Langdurige arbeid
o Polyhydramnion
o Meerling-zs
o Stollingsstoornis
Kan opgelost worden door bm te checken en eventueel te masseren
Bij goed samentrekken van bm
Mogelijke oorzaken
o Cervixscheur
o Scheur/knip thv vagina
o Bloeding uit episio
o Stollingsstoornis
Kan meestal opgelost worden door checken van bm, bloeding komt meestal van
scheur
Postpartumbloeding
o Vroeg: binnen 24u
o Laat: na 24u tot 12w
Oorzaak: abnormale bm-involutie of placentaresten
o Bloedverlies meer dan 1000ml
o OF haematocriet daling van meer dan 10%
o OF noodzaak tot transfusie
o Behandelen
Oorzaak zoeken
Baby extra aanleggen
Uterusmassage
Toediening oxytocine
o Behandeling ernstige ppbloeding
Meer oxytocine IV en prostaglandines
Onderzoek onder narcose (placentaresten verwijderen = curettage,
…)
Naweeën
Na de partus is er in de uterus een hogere druk door het kleinere volume van de
uterus dan tijdens de partus
CTs zijn nu
o Intermittent
o Minder pijnlijk dan in arbeid
o Pijn is zeurend, lijkt op menstruatiepijn en geeft soms hevige krampen
Nut
o Bm-involutie
o Kraamzuivering
Duur
o Ongeveer 2d
o Bij een duur van 2-3 d steeds bedacht zijn op placentaresten
o Bij naweeën bij primipara ook steeds denken aan placentaresten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fienstinkens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.