Samenvatting
Overzichtelijke samenvatting van het vak psychofarmacologie
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Overzichtelijke samenvatting van het vak psychofarmacologie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 58 pagina's
Voorbeeld 4 van de 58 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Psychofarmacologie samenvattingCollege 1
Transductie
Er zitten veel stappen in transductie zodat een versterkend effect mogelijk is en er op verschillende
niveaus ingegrepen kan worden (zoals meer of minder gevoelig worden).
G-protein linked/coupled receptor: een ligand is de first messenger die bindt aan de receptor aan de
buitenkant van de cel, waardoor een verandering optreedt in de receptor en de G-protein aan de
binnenkant van de cel wordt geactiveerd. Hierdoor kan een ion kanaal geopend worden of een
enzym geactiveerd raken via een effector eiwit. 30% van de drugs grijpt in op deze G-proteins.
Het cAMPS systeem is de second messenger en zorgt snel voor vermeerdering van de respons.
,Kinase is een enzym en de third messenger. ATP heeft een los 3e fosfaatgroepje welke kinase ervan
afhaalt en vastplakt aan een ander eiwit, waardoor een energierijke verbinding ontstaat. Hierdoor is
er energie en wordt iets geactiveerd.
Fosfatase is het tegenovergestelde third messenger enzym van kinase. Het haalt ergens een
fosfaatgroepje vanaf, waardoor iets geïnactiveerd of geinhibeerd raakt.
Kinase activeert bijvoorbeeld een transcriptie factor waardoor een fourth messenger geactiveerd
raakt en er bijvoorbeeld mRNA wordt aangemaakt wat een fifth messenger kant activeren: eiwit.
,Zowel korte termijn effecten als lange termijn effecten in signaal transductie m.b.t. genen:
bijvoorbeeld eerst afschrijving van early genes, wat pas iets doet als de long term genes ook gemaakt
zijn. Zo kun je iets uitsmeren over de tijd met een later effect, wat handig is bij bijvoorbeeld
voorbereiding op iets of opslag van lange termijngeheugen.
Enzymen en neurotransmitters
MAO
• MAO-A breekt 5HT (serotonine) af.
• MAO-B breekt 5HT af alleen bij hoge concentraties.
• MAO zit binnen en buiten de cel.
• MAOI (MAO inhibitors) zijn de eerste generatie antidepressiva: ze inhiberen MAO, waardoor
er meer serotonine aanwezig is in de synaptische spleet na een actiepotentiaal.
• MAO kan hetzelfde doen voor noradrenaline.
• Reversibel: farmacon gaat op enzym zitten waardoor substraat niet meer kan binden. Na
verloop van tijd gaat het medicament eraf en kan substraat weer gebonden worden. Op het
moment dat het aanwezig is, bindt farmacon beter en netto dus minder substraat afbraak.
• Irreversibel: het farmacon blijft gebonden en bijvoorbeeld serotonine kan weer pas
afgebroken worden als men nieuwe MAO cellen heeft aangemaakt.
Monoamine neurotransmitter
Alle monoamines zijn ontstaan uit aromatische aminozuren zoals fenylalnine, tyrosine, tryptofaan en
schildklierhormoon. Voorbeelden van monoamines zijn:
• Histamine (uit histamine HIS)
• Catecholamines (uit tyrosine TYR): dopamine, noradrenaline, adrenaline.
• Tryptamines (uit tryptofaan TRP): serotonine, melatonine.
Reuptake transporters
Nemen de neurotransmitter terug op in de presynaptische cel, zodat het neuron niet steeds nieuwe
neurotransmitters aan moet maken.
, • SERT: serotonine reuptake transporter, (ook MDMA kan eraan binden als het aanwezig is).
• NET: noradrenaline reuptake transporter (ook: dopamine, adrenaline, amfetamine)
• DAT: dopamine reuptake transporter (ook: noradrenaline, adrenaline, amfetamine)
Vesicular transporters
Neurotransmitters die opgenomen zijn in de presynaptische cel worden hierdoor in de vesicles
(blaasjes) opgeslagen. Een deel wordt door MAO afgebroken.
• VMAT: vesicular monoamine transporters voor serotonine, dopamine, noradrenaline.
• VachT: vesicular acetylcholine transporter.
• VIAATs: vesicular GABA transporter.
• Vglut: vesicular glutamaat transporter.
Serotonine
Productie
• Tryptofaan komt door eiwitrijke voeding het lichaam binnen.
• Via het bloed gaat tryptofaan naar serotonine cellen en wordt daar opgenomen door
tryptofaan transporters van de cel.
• Tryptofaan wordt door enzymen omgezet naar stof A en dan naar stof B: serotonine.
• Serotonine wordt opgeslagen in vesicles en komt vrij in de synaps bij een actiepotentiaal.
• De hoeveelheid serotonine wordt bepaald door de hoeveelheid enzymen die aangemaakt
worden. Hoeveel serotonine omgezet kan worden uit tryptofaan wordt bepaald door
hoeveel enzymen er zijn en dat wordt bepaald door DNA/genen die verantwoordelijk zijn
voor de enzymproductie.
Heropname en afbraak
• SERT pompt een deel serotonine uit de synaps terug in de presynaptische cel.
• MAO breekt binnen (B) en buiten (A en B) de cel serotonine voor een deel af.
• Het grootste deel van de opgenomen serotonine komt weer in de vesicles.
SSRI
Selective serotonine reuptake inhibitors (SSRI) bindt selectief aan SERT zodat serotonine niet terug
opgenomen kan worden in de presynaptische cel, waardoor er dus meer serotonine in de
synaptische spleet achter blijft.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sharon_cuppen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75759 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen