- Grondgebied (territorium): gebied met grenzen
- Gemeenschap: gevormd door mensen die daartoe behoren vanwege hun afstamming of die
op eigen verzoek de nationaliteit van de staat hebben verkregen
- Gezag (overheid): exclusieve zeggenschap op en over zijn gehele grondgebied. Het hoogste
gezag mag alleen geweld gebruiken = geweldsmonopolie
- Erkenning van een staat door andere staten
Soeverein: zelfstandige en ondeelbare eenheid
Rechtspersoon: de staat is zelfstandig drager van rechten en plichten
Algemeen belang: datgene wat in het belang is van de meeste burgers en van de staat als geheel
Rijkswetten: wetten die van toepassing zijn in het gehele Koninkrijk
Bronnen staatsrecht
- Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden : regelt organisatie van het Koninkrijk en de
onderlinge verhoudingen en samenwerking tussen Nederland en de overzeese delen van het
Koninkrijk.
- Grondwet: regelt inrichting van het functioneren van de Nederlandse staat en de
staatsorganen en de verdeling van de staatsmacht.
- Organieke wet = als de grondwet bepaalt dat iets (nader) geregeld moet worden in een wet
in formele zin
- Gewoonterecht
- Verdragen en Europese maatregelen
- Jurisprudentie = rechtersrecht
Hoofdstuk 3
Historische ontwikkeling
- Statenbond = confederatie: elke provincie eigen bestuur, met aan het hoofd een stadhouder
en eigen wetgeving
- Algemene vergadering = staten generaal: bestaat uit afgevaardigden van de 7 provinciën.
Elke afgevaardigde bezat een mandaat of last (= opdracht) van zijn provincie
Eenheidsstaat: concentratie van de staatsmacht bij een centraal gezag dat de eenheid van de staat
bewaakt die uit onzelfstandige delen bestaat
Gedecentraliseerde eenheidsstaat = de centrale overheid heeft een deel van haar regelgevende en
bestuurlijke taken en bevoegdheden overgedragen aan lagere overheden
Nachtwakersstaat = staat moet alleen zorgen voor veiligheid, rust en orde
Sociale verzorgingsstaat = taak van de overheid om zodanig in te grijpen in het sociaaleconomische
leven, dat voor alle burgers een menswaardig bestaan is gegarandeerd
, Democratische rechtsstaat: burgers hebben invloed op de overheid en de overheid is ook aan regels
gebonden. kenmerken:
- Legaliteitsbeginsel: de overheid mag slechts optreden op grond van algemene regels die
democratisch tot stand zijn gekomen
- Verdeling van de overheidsmacht
- Onafhankelijke rechtspraak
- Burgers hebben fundamentele rechten die de overheid moet eerbiedigen
Trias politica (machtenscheiding): uitvoerende macht, wetgevende macht en rechtsprekende macht
Checks and balances = machtsevenwicht door verdeling van en controle op staatstaken
Constitutionele monarchie = een koninkrijk dat is vastgelegd in een staatsregeling
Koning
- Staatshoofd van Nederland en Koninkrijk der Nederlanden drager van Kroon der
Nederlanden
- Vormt samen met de ministers de regering = de Kroon
- Koning is onschendbaar; ministers zijn verantwoordelijk
Regent = iemand die door de wetgever tijdelijk kan worden aangesteld om het koninklijk gezag uit te
oefenen
Troonrede: dit leest de koning elk jaar op de derde dinsdag van september voor. Hierin wordt het
beleid van de regering uiteengezet.
Hoofdstuk 4
Formele wetgever = Koning en Staten-Generaal
Contraseign = medeondertekening door een minister
Inlichtingenplicht = ministers en staatssecretarissen moeten aan de kamers elk afzonderlijk in de
verenigde vergadering mondeling of schriftelijk de door een of meer leden verlangde inlichtingen
geven
Ontbindingsregel: bij een onoverbrugbaar conflict, waardoor de regering het vertrouwen in het
parlement heeft verloren, kan de regering de Eerste en/of Tweede Kamer ontbinden en nieuwe
verkiezingen uitschrijven
Vertrouwensregel (ongeschreven recht) = een minister, een staatssecretaris of een heel kabinet
behoort zijn ontslag aan te bieden als een van de Kamers het vertrouwen in hem/hen verliest
Moties
- Motie van wantrouwen: de mededeling van een meerderheid van de Kamer dat men
ernstige kritiek heeft op het gevoerde beleid van 1 of meer ministers of staatssecretarissen.
Als de motie wordt aangenomen moet de minister of staatssecretaris zelf vertrekken.
- Motie van treurnis: als een bepaalde gang van zaken of een bepaalde opstelling van een
bewindspersoon wordt betreurd
- Motie van afkeuring
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper judith6. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,79. Je zit daarna nergens aan vast.