Samenvatting
samenvatting Jong en oud Havo 4/5
samenvatting Jong en oud methode: LWEO Havo 4 + 5
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Economie jong & oudHoofdstuk 1 – school of baantje
Keuzes die je maakt hebben gevolgen (nadelen en voordelen). Vaak worden keuzes die je
maakt beïnvloed door andere. Als je samenwerkt kunnen dingen minder moeite kosten, denk
bijvoorbeeld aan het maken van een verslag. Je kunt beslissen veel of weinig moeite te doen.
Als jij beslist om hard te werken voor een hoog cijfer, weet je niet of de andere dezelfde
inspanning levert. Er wordt één cijfer gegeven. Als de andere tevreden is met een 6 is er een
kans dat hij zich nauwelijks zal inspannen en jou al het werk laat doen. Hij gedraagt zich als een
meelifter of free rider.
Als er geen samenwerking tot stand komt, dit komt dan door dat ze elkaar niet vertrouwen. Ze
zijn dan bang dat de ander zich niet aan de belofte houdt. Die situatie is een voorbeeld van het
gevangenendilemma of prisoner’s dilemma. Bij het gevangenendilemma is gebaseerd op de
keuze die de ander maakt.
Voorbeeld:
Als ze allebei zwijgen, krijgen ze beide 2 jaar. Als de ene
zwijgt en de andere bekent, krijgt de een 14 jaar en gaat
de andere vrij uit. Als ze beide bekennen, moeten ze
allebei 10 jaar zitten. De dominante strategie is voor
allebei bekennen, dit is zo omdat ze in verhouding
minder lang hoeven te zitten als ze bekennen. (of 10 jaar
of helemaal niet)
Ze kunnen afspreken dat ze samen gaan werken en dus allebei zwijgen, maar hoe betrouwbaar
is deze afspraak. Pas als er een bindende afspraak is zal er samenwerking ontstaan.
Levensfasen
Je hebt 3 levensfasen:
1. Kinderfase (kinderen)
2. Ouderfase (ouders)
3. Grootouderfase (grootouders)
Het gedrag van de ene generatie kan gevolgen hebben voor de keuzemogelijkheden van
andere generaties. De jongste generatie bijvoorbeeld is ervan afhankelijk in hoeverre de
werkende generatie bereid is zich in te zetten.
Belangrijke woorden
Free rider (= meelifter) Iemand die profiteert van de inspanningen van een ander.
Dominante strategie = De strategie die wordt gekozen, ongeacht de strategie van de ander. De
voordeligste strategie.
Prisoner’s dilemma (= gevangenendilemma) Een situatie bekend uit de speltheorie waarbij
twee partijen voor de keus staan samen te werken of niet, waarbij samenwerken meer
oplevert dan niet samenwerken.
Bindende afspraak = Een afspraak waar je (juridisch) niet van af kunt of niet onderuit kunt. In
de speltheorie: men heeft van tevoren afgesproken een bepaalde strategie te volgen.
Levensloop = Verschillende fasen in het leven van een persoon: kinderfase, ouderfase en
grootouderfase.
, Hoofdstuk 2 – De jeugd
Als klein kind kun je nog geen verantwoorde keuzes maken, Dit doen andere dan voor je. Ze
nemen bijvoorbeeld beslissingen over je levensbehoeftes en veiligheid. Je ouders krijg
kinderbijslag hier van zouden ze jou moeten kunnen onderhouden. Ook hoeven ouders vaak
de opvang niet (helemaal) zelf te betalen, werkgevers betalen vaak een bijdrage en ook de
overheid betaalt mee. De overheidsbijdrage is inkomensafhankelijk. Hoog inkomen lage
bijdragen, laag inkomen hoge bijdragen.
Consumeren en sparen
Bij consumeren geef je geld uit voor eigen behoeften. Als je geld spaart is dit het niet
consumeren van een deel van je inkomen. Je verplaatst de bestedingen dan naar de toekomst.
Als je geld wil lenen voor duren spullen dan haal je een consumptie naar voren. Je koopt het
eerst en verwacht later inkomen te ontvangen om de lening af te lossen.
Stromen en voorraden
Inkomen is een voorbeeld van een stroomgrootheid. Stroomgrootheden meet je over een
periode, bijvoorbeeld een maand of een jaar. Spaargeld en schuld zijn voorbeelden van
voorraadgrootheden. Voorraadgrootheden kun je op een bepaald moment meten.
Ruilen over de tijd
Wie spaart, stelt consumptie uit. Als iemand geld leent, wordt dat gebruikt om consumptie te
vervroegen. Zowel bij het uitstellen als bij het vervroegen van de consumptie is er sprake van
‘’ruilen over tijd’’. Wie leent moet rente (het bedrag dat je moet betalen omdat je geld leent)
betalen. Ook bij sparen kan rente een rol spelen. Bij geld dat op de bank staat levert rente geld
(extra) op.
Als je op jonge leeftijd kiest voor een baan ben je een vroeg verdiener, je hebt dan je eigen
inkomen en meer mogelijkheden om te consumeren. Als je besluit door te leren in plaats van
meteen te gaan werken ben je een laatverdiener, je moet dan je consumptie uitstellen.
Belangrijke woorden:
Consumeren = Het kopen van goederen en diensten door gezinnen (particuliere
consumptie) en overheid (overheidsconsumptie) om in bestaande behoeften te voorzien.
Inkomensafhankelijk = De hoogte van een subsidie of bijdrage is afhankelijk van de hoogte
van het inkomen.
Rente = Vergoeding voor spaargeld of leengeld. De prijs van geld. De beloning die betaald
moet worden voor het lenen van geld en die ontvangen wordt voor het uitlenen van geld. (=
interest) Beloning voor de productiefactor kapitaal.
ruilen over de tijd(= intertemporele ruil) Consumptie van nu verschuiven naar consumptie in
de toekomst of omgekeerd.
Sparen = Het niet uitgeven van een deel van het inkomen. Het niet consumeren van een
deel van het inkomen.
Stroomgrootheid = Iets dat over een bepaalde periode, een maand of een jaar, worden
gemeten. Stroomgrootheden staan bijvoorbeeld voor een bepaald bedrag op de
resultatenrekening genoteerd, zoals de omzet en loonkosten.
Voorraadgrootheid = Iets dat op een bepaald moment of tijdstip wordt gemeten, zoals het
spaargeld dat je op 1 januari hebt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annevgils. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75057 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen