hoofdstuk 1: ontwikkeling van de welzijnswetgeving ...................................................................................... 4
1. arbeid(ers) in de 19e eeuw............................................................................................................................... 4
2. juridische context ............................................................................................................................................ 4
3. 1886: gewelddadige satkingen en sociale onrust ........................................................................................... 5
3.1 wetten ten gevolge van 1886 ................................................................................................................... 5
3.2 voor 1899: arbeidsveiligheid ingebed in industrieel recht ....................................................................... 5
4. wet 2 juli 1899 ................................................................................................................................................ 5
4.1 veiligheidsverplichting in de arbeidsovereenkomstenwet van 10 maart 1990 ........................................ 6
5. begin 20e eeuw: invoering professionele risico-verzekering ........................................................................... 6
6. na woII: algemeen reglement voor de arbeidsbescherming (arab) ................................................................ 7
6.1 structuur van het arab .............................................................................................................................. 7
6.2 algemene principes van het arab.............................................................................................................. 7
6.3 sociaal overleg .......................................................................................................................................... 8
7. veiligheidswet 10 juni 1952 ............................................................................................................................ 8
8. andere regelgeving ......................................................................................................................................... 8
9. voorkomingsbesluit ......................................................................................................................................... 9
10. internationale invloed ................................................................................................................................... 9
10.1 internationale arbeidsorganisatie .......................................................................................................... 9
10.2 europese unie ....................................................................................................................................... 10
11 herstructurering van het arab naar een nieuwe codex over het welzijn op het werk .................................. 11
11.1 uitgangspunten ..................................................................................................................................... 11
12 besluit ........................................................................................................................................................... 12
hoofdstuk 2: voornaamste (rechts)bronnen en toepassingsgebied................................................................ 12
1. nationale bronnen ......................................................................................................................................... 12
1.1 WELZIJNSWET ......................................................................................................................................... 12
1.2 codex over het welzijn op het werk ........................................................................................................ 16
1.3 arab ......................................................................................................................................................... 17
1.4 bedenkingen mbt normen ...................................................................................................................... 17
1.5 invloed covid-19 crisis............................................................................................................................. 18
2. europese bronnen ......................................................................................................................................... 20
2.1 primair unierecht: art 118 eeg-verdrag .................................................................................................. 21
2.2 secundair unierecht ................................................................................................................................ 21
2.3 beleid ...................................................................................................................................................... 23
hoofdstuk 1: voornaamste actoren betrokken bij het welzijnsbeleid............................................................. 23
1. de werkgever ................................................................................................................................................. 23
1.1 verplichtingen, opdrachten en taken ..................................................................................................... 24
2. de hiërarchische lijn....................................................................................................................................... 25
2.1 verplichtingen, opdrachten en taken ..................................................................................................... 26
3 de werknemers ............................................................................................................................................... 27
3.1 verplichtingen, opdrachten en taken ..................................................................................................... 27
, 4 comité voor preventie en bescherming op het werk ...................................................................................... 28
4.1 cascaderegeling inzake welzijn ............................................................................................................... 28
4.2 samenstelling .......................................................................................................................................... 29
4.3 rechten en plichten van de werknemersvertegenwoordigers ............................................................... 30
4.4 oprichting................................................................................................................................................ 30
4.5 verplichtingen werkgever ....................................................................................................................... 31
4.6 huishoudelijke reglement ...................................................................................................................... 32
4.7 werking ................................................................................................................................................... 32
5 hoge raad voor preventie en bescherming op het werk ................................................................................. 32
6 diensten voor preventie en bescherming op het werk ................................................................................... 32
6.1 begrip ...................................................................................................................................................... 32
6.2 interne dienst ......................................................................................................................................... 33
6.3 externe dienst ......................................................................................................................................... 36
hoofdstuk 1: bijzondere verplichtingen, opdrachten en taken ....................................................................... 39
1. atypische arbeidssituaties ............................................................................................................................. 39
1.1 tewerkstelling op eenzelfde arbeidsplaats, aanpalende of naburige arbeidsplaatsen .......................... 39
1.2 werkzaamheden door ondernemingen van buitenaf ............................................................................. 40
1.3 werkzaamheden door uitzendkrachten.................................................................................................. 42
2 tijdelijke of mobiele bouwplaatsen ................................................................................................................ 45
2.1 juridisch kader ........................................................................................................................................ 45
2.2 toepassingsgebied .................................................................................................................................. 45
2.3 betrokken partijen .................................................................................................................................. 45
2.4 verplichtingen en opdrachten ................................................................................................................ 45
3 psychosociale risico’s ..................................................................................................................................... 46
3.1 situering .................................................................................................................................................. 46
3.2 begrip psychosociale risico’s op het werk .............................................................................................. 47
3.3 grensoverschrijdend gedrag ................................................................................................................... 48
3.4 specifieke actoren................................................................................................................................... 50
3.5 preventie van psychosociale risico’s op het werk .................................................................................. 50
3.6 actiemiddelen werknemer...................................................................................................................... 52
3.7 enkele afrondende bedenkingen ............................................................................................................ 57
hoofdstuk 1: strafrechtelijke verantwoordelijkheid ...................................................................................... 58
1. strafbaarstelling en strafbare daders............................................................................................................ 58
1.1 rechtsgronden ........................................................................................................................................ 58
1.2 delegatie ................................................................................................................................................. 60
2. strafrechtelijke verantwoordelijkheid van rechtspersonen ........................................................................... 61
3. conformiteit wettigheidsbeginsel in strafzaken? .......................................................................................... 62
4. strafrechtelijke verantwoordelijkheid van de externe preventiedienst ......................................................... 63
5. inrbeuken op de welzijnswetgeving ............................................................................................................. 63
5.1 psychosociale risico’s .............................................................................................................................. 64
hoofdstuk 2: burgerrechtelijke aansprakelijkheid ......................................................................................... 64
1. aansprakelijkheid van de werknemer........................................................................................................... 64
1.1 tegenover collega-werknemers .............................................................................................................. 64
1.2 tegenover de werkgever en derden ....................................................................................................... 66
2. aansprakelijkheid van de werkgever ............................................................................................................. 66
2.1 tegenover zijn werknemers .................................................................................................................... 66
hoofdstuk 1: statuut van de preventieadviseur ............................................................................................. 69
1. begrip ‘preventieadviseur’............................................................................................................................. 69
1.1 interne dienst ......................................................................................................................................... 69
1.2 externe dienst ......................................................................................................................................... 69
1.3 wet bescherming preventieadviseurs..................................................................................................... 69
2. opleidings-en vormingsvereisten................................................................................................................... 69
3. sociaal rechtelijk statuut ............................................................................................................................... 69
3.1 interne dienst ......................................................................................................................................... 69
3.2 externe dienst ......................................................................................................................................... 70
4. minimumduur van de prestaties ................................................................................................................... 70
4.1 interne dienst ......................................................................................................................................... 71
4.2 externe dienst ......................................................................................................................................... 71
5. onafhankelijkheid van de preventieadviseur................................................................................................. 71
5.1 inleiding .................................................................................................................................................. 72
5.2 aanduiding, vervanging en verwijdering uit de functie (codex) ............................................................. 72
5.3 geschillen over de onafhankelijkheid en/ of bekwaamheid van de pa................................................... 73
5.4 procedure bij verwijdering uit de functie en beëindiging van de overeenkomst ................................... 74
, THEMA 1
HOOFDSTUK 1: ONTWIKKELING VAN DE WELZIJNSWETGEVING
1. ARBEID(ERS) IN DE 19 E EEUW
Industriële revolutie; gekenmerkt door nieuwe uitvindingen, nieuw productieprocessen à nieuwe
arbeidsprocessen
!! FABRIEKSARBEID; arbeidsomstandigheden + arbeidsvoorwaarden in die fabrieken = erbarmelijk
- Lange arbeidsdagen tegen lage lonen
- Economische crisis door overproductie
- Kinderarbeid
- Arbeidsongevallen (lijkt een logisch gevolg van nieuwe technologieën, maar eigenlijk wordt er
ook vastgesteld dat er meer arbeidsongevallen zijn in de sectoren waar die mechanisering nog
niet voltrokken is)
- Werkloosheid
- Honger, erbarmelijke huisvesting, alcoholisme à arbeidersgezinnen
- Slechte arbeidsomstandigheden (slechte verluchting, stofdeeltjes etc)
2. JURIDISCHE CONTEXT
In 19e eeuw is er nog geen beschermend sociaal recht, maar wel een aantal juridische principes
- Vrijheid van arbeid en van ondernemen: toepassing burgerlijk recht (wilsautonomie,
contractsvrijheid, aansprakelijkheid)
o Wilsautonomie; twee gelijke contractspartijen die een overeenkomst sluiten
- Slechts beperkte bepalingen mbt ‘huur van werk en diensten’ in BW (1804)
o Gemeen overeenkomstenrecht toepassen en dat resulteerde dat de WG een sterkere
positie had in de onderhandelingen over de arbeidsvoorwaarden
- Mogelijkheid om private verzekeringen af te sluiten, maar niet veel arbeiders die dat konden
betalen
- Geleidelijk aan ontstonden er vrijwillige verzekeringskassen en begin 20e eeuw ontstaat ook
eerste verzekering mbt arbeidsongevallen
- Keizerlijk decreet 15 oktober 1810: vergunningen afgeleverd voor ongezonde werkplaatsen +
maatregelen mvt openbare veiligheid en gezondheid
o In die vergunningen werden een aantal vereisten opgelegd op het vlak van veiligheid
en gezondheid (WEL: die vereisten hadden vooral als doel om de naburige erven te
beschermen, dus niet om de WN te beschermen)
- Decreet 3 januari 1813: verbod op kinderarbeid in mijnen voor kinderen jonger dan 10 jaar
o Ingebed in industrieel recht
o Bedoeling om veiligheid in de mijnen te verzekeren, niet voor de psychische en fysische
integriteit van de kinderen zelf
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fienvangestel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,49. Je zit daarna nergens aan vast.