In dit document is alle informatie te vinden die je nodig hebt voor het derde tentamen voor het van basiskennis van het beroep. Alle begrippen zijn dik gedrukt en er staan genoeg plaatjes bij die het leren overzichtelijk maken!
Eigenschappen hormoonstelsel:
- reguleert stofwisselingsprocessen op langere termijn en over langere afstand
- geeft hormonen af uit endocriene cellen of weefsels
Hormonen zijn chemische stoffen, ze veranderen de stofwisseling van vele cellen en ze
werken op doelcellen.
doelcellen: cellen in de periferie die op een specifiek hormoon kunnen reageren
hormoonreceptor: een eiwit in het celmembraan of in het cytoplasma of celkern waaraan
een bepaald hormoon zich bindt om zijn werking op een doelcel in gang te zetten.
Je hebt verschillende typen hormonen:
1. aminozuurderivaten: adrenaline, noradrenaline, en schildklierhormonen
2. peptiden en eiwitten, dit zijn ketens van aminozuren: insuline, ADH en glucagon
3. vetderivaten:
- steroïden: testosteron en oestrogenen
- eicosanoïden: prostaglandinen
endocriene cellen geven hormonen af > het hormoon komt de bloedstroom binnen >
hormoon wordt door het lichaam verteerd > in het skeletspierweefsel vindt binding plaats
waarnaar hormonale effecten ontstaan & in het zenuwweefsel ontstaat geen binding, dus
geen hormonale effecten.
,Hormonen komen rechtstreeks in de haarvaatjes en worden breed verspreid in de
bloedstroom.
- de meeste hormonen circuleren vrij in een oplossing
- steroïden en schildklierhormonen binden zich aan bloedeiwitten (albumine) voor
vervoer
hormonen worden geïnactiveerd door:
1. zich aan receptoren te binden
2. verwijdering door lever en nieren
3. afbraak door extracellulaire enzymen
hormonen coördineren cellen gedurende langere tijd. Ze circuleren in het bloed en binden zich
aan specifieke receptoren of in doelcellen. Ze wijzigen de doorlaatbaarheid van de membraan,
activeren of inactiveren belangrijke enzymen of wijzigen de genetische activiteit.
de afgifte van hormonen komt door verschillende soorten prikkels:
1. Humorale (vloeibare) prikkels: concentratie Ca+ in bloed reguleert rechtstreeks de
afgifte van het parathyroïdaal hormoon en van calcitonine
2. hormonale prikkels: thyroïde stimulerend hormoon, veroorzaakt afgifte van het
schildklierhormoon uit de schildklier
3. neurale prikkels: zenuwstelsel reguleert de afgifte van adrenaline door het
bijniermerg
De hypothalamus heeft drie werkingsmechanismen:
- het geeft als endocrien orgaan hormonen af, ADH en oxytocine worden hier
aangemaakt
- de hypothalamus geeft regulerende hormonen af die de endocriene cellen van de
hypofyse stimuleren of remmen tot hormoonafgifte
- de hypothalamus bevat autonome neuronen die de afgifte van adrenaline reguleren
uit het bijniermerg
,De hypofyse geeft NEGEN belangrijke hormonen af, dit zijn allemaal peptidehormonen en
binden zich allemaal aan (extracellulaire) membraanreceptoren.
De hypofyse bevindt zich onder de hypothalamus en is er mee verbonden via het
infundubulum, de hypofyse steel.
- bestaat uit de voorkwab: adenohypofyse
- en de achterkwab: neurohypofyse
- de hypofyse ligt in het sella turcica: de holte in de schedel
De hypofysevoorkwab heeft aantal hormonen: TSH, ACTH, FSH, LH, PRL, hGH en MSH
Thyroidstimulerend hormoon: veroorzaakt afgifte schildklierhormonen uit de schildklier.
Adenocorticotroop hormoon: stimuleert afgifte van steroïde hormonen door de
bijnierschors, glucocorticoïd, mineralocorticoïden en androgenen.
Follikelstimulerend hormoon: stimuleert afgifte oestrogenen, ontwikkeling van eicellen bij
vrouwen en spermaproductie bij mannen
Luteïniserend hormoon: stimuleert ovulatie (eisprong) en productie oestrogenen en
progesteron bij vrouw, bij mannen stimuleert het productie androgenen zoals testosteron.
Prolactine: stimuleert ontwikkeling borstklieren en afgifte van moedermelk
Groeihormoon: stimuleert celgroei via door de lever afgegeven somatomedinen.
Melanocyt-stimulerend hormoon: stimuleert de melanocyten in de huid tot afgifte van
melanine. Volwassenen >> pigmentatie oiv zonlicht. In het embryonale stadium wordt MSH
voornamelijk geproduceerd, want de bepaald haarkleur, huidskleur en de oogkleur.
Somatomedin: insuline-like growth factor, lengtegroei, verhoogt celdeling en celgroei.
In de hypofyseachterkwab zit de neurohypofyse. Deze geeft de hormonen van de
hypothalamus af. Deze hormonen zijn ADH en oxytocine:
Antidiuretisch hormoon: vermindert waterverlies via urine en vergroot de dorstprikkel
Oxytocine: stimuleert contracties baarmoeder tijdens de bevalling en stimuleert
contractiele cellen in de borstklieren tot melkafgifte > toeschietreflex
, De regulerende factoren van de hypothalamus reguleren de hypofysevoorkwab – de
bron van 7 hormonen. Het merendeel daarvan reguleert andere klieren: schildklier,
bijnier en voortplantingsorganen.
De hypofyseachterkwab geeft twee hormonen af die in de hypothalamus worden
geproduceerd: ADH – beperkt waterverlies – en oxytocine – stimuleert contracties in
borstklieren en baarmoeder en prostaat
De schildklier ligt onder het schildkraakbeen voor de trachea.
- bestaat uit twee kwabben die door de isthmus zijn verbonden
- goed doorbloed
- bevat talrijke schildklierfollikels: productie, opslag, afgifte van schildklierhormonen
de follikels bevatten een colloïde vloeistof waarin schildklierhormonen zijn in opgelost. De
productie van de hormonen vereist voldoende jodium in het dieet. Je hebt die jodium in
twee vormen: thyroxine (T4) en tri-joodthyronine (T3)
TSH van de hypofyse stimuleert de afgifte van T4 en T3. Het versnelt de stofwisseling en
warmteproductie: calorigeen effect. Dit is nodig voor de normale ontwikkeling bij kinderen,
denk aan het beenderstelsel, spierstelsel en zenuwstelsel.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fansos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
