Samenvatting voor het tentamen van het vak Aansprakelijkheidsrecht op de Radboud Universiteit. Het is een samenvatting van alle colleges en de bijbehorende jurisprudentie.
Hoorcollege 1 – claimcultuur, onrechtmatige daad en toerekenbaarheid
Claimcultuur
In Amerika wordt de gemeente snel aangesproken, dit zijn Amerikaanse toestanden/claimcultuur.
Twee pijlers om te kijken if in Nederland claimcultuur ontstaat:
1. Hoe snel is men bereid om naar de rechter te stappen; en
2. Voor hoe grote bedragen.
Hoe komen deze verschillen:
1. Procesgerelateerde verschillen
- Contingency fee en American rule
- Collateral source
- Jury rechtspraak
- Pinitive damages
- Class action
2. Sociale verschillen
- Sociale zekerheid
- Mentaliteitsverschil
Nadelen van claimcultuur:
- Defensive medicine
- Onverzekerbaarheid of oververzekering
- Geen innovatie
- Hoge kosten
Gevolg: overheid gaat de producenten vrijwaren van aansprakelijkheid.
Onrechtmatigheid (6:162 lid 2 BW)
Onrechtmatigheid gaat om objectieve beoordeling: is het objectief gezien ongeoorloofd wat deze
persoon heeft gedaan?
Drie mogelijkheden om onrechtmatigheid in te vullen:
1. Inbreuk op een recht
2. Doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht
3. Doen of nalaten in strijd met hetgeen in het maatschappelijk verkeer betaamt
a. Ongeschreven normen die zien op voorkoming letsel
b. Normen die zien op voorkoming immaterieel leed
c. Normen die zien op voorkoming financiële schade, zuivere vermogensschade.
Heersende leer: als een bepaalde situatie onder één van voornoemde categorieën valt, dan is
daarmee onrechtmatigheid aangetoond. Je hebt niet nodig dat je uitwijkt naar de maatschappelijke
zorgvuldigheid (leer Smits).
Toerekenbaarheid (6:162 lid 3 BW)
Tweede vereiste van OD, moet je subjectief en persoonlijk bekijken. Tee mogelijkheden om
toerekenbaarheid in te vullen:
1
, 1. Schuld: dader heeft verwijtbaar en vermijdbaar gehandeld
2. Risico: volgens de wet (art. 6:165 BW: mits een ‘doen’) of volgens verkeersopvattingen.
Gesubjectiveerde onrechtmatigheid
HR Taxusstruik: de kennis/wetenschap van de dader trek je bijna vanzelf bij het
onrechtmatigheidsoordeel. Je trekt toerekenbaarheidsfactoren bij de onrechtmatigheid: dit noem je
gesubjectiveerde onrechtmatigheid. Heersende leer: je hebt wel onrechtmatig gehandeld, maar niet
toerekenbaar. Bij Smits: is het onrechtmatig dat je giftige spullen neerlegt bij je eigen perceel als je
niet weet dat het giftig is? en dan is het antwoord: nee, niet onrechtmatig. Maakt dus uit welke leer
je aanhangt.
HR Struikelende broodbezorger: voor onrechtmatigheid in dit geval moet je bewustzijn
doorgedrongen zijn, en dat is weer kennis van een persoon. Hier is dus ook om de norm vast te
stellen de eigenschap van de dader te gebruiken. HR stelt dat dit zowel voor volwassenen als
kinderen is vereist dat het moet zijn doorgedrongen. Dan pas kan je zeggen dat het onrechtmatig is
als je het niet hebt weggehaald.
HR Sneeuwbal: ouder stellen dat de maatstaf anders moet zijn, het moet niet de maatstaf van
volwassene zijn maar op een kind toegepaste maatstaf. HR: dit is niet de bedoeling, 6:169 BW is hier
niet voor geschreven. Het wordt objectief afgemeten aan de hand van een volwassen Nederlander, je
mag de leeftijd hier niet bij betrekken.
Gevaarzetting en waarschuwingsplicht
HR Kelderluik criteria:
1. Ernst van de te verwachten schade
2. Kans dat de schade intreedt
3. Bezwaarlijkheid van voorzorgsmaatregelen (feitelijke mogelijkheid, gebruikelijkheid,
bezwaarlijkheid)
4. Mate van de te verwachten onoplettendheid en onvoorzichtigheid van andere
Zie ook HR Jetblast: je waarschuwt als je een gevaar niet kan wegnemen en het voor de ander niet
duidelijk is. is er niets aan maatregelen mogelijk, dan kom je aan waarschuwen toe.
Waarschuwingsverplichting: een zorgverplichting die in bepaalde gevallen bepaalde personen of
organisaties rust om binnen zekere grenzen te voorkomen dat een ander schade lijdt.
Wanneer ga je waarschuwen: je moet kennis hebben van het gevaar, maar ook wanneer
maatregelen niet mogelijk zijn.
Waarvoor moet je waarschuwen: je moet anticiperen op het te verwachten gedrag van de ander. Er
is geen aansprakelijkheid voor onvoorzienbaar gebruik en gedrag
Wie moet waarschuwen: de onwetende gebruiker moet worden gewaarschuwd, maar onder
omstandigheden ook de deskundige
Op welke wijze moet je waarschuwen: het moet waarneembaar en opvallend zijn, maar ook effectief:
gedragsbeïnvloedend.
HR Jetblast: van doorslaggevende betekenis is of te verwachten valt dat deze waarschuwing zal
leiden tot een handeling of nalaten waardoor dit gevaar wordt vermeden.
Factoren bij ontstaan claimcultuur:
1. Juridisering samenleving
Hoorcollege 2 – Causaliteit
Causaal verband
Uitgangspunt is conditio sine qua non verband. Vervolgens kijk je naar de toerekening naar
redelijkheid (TNR). Je gaat alleen over csqn procederen wanneer het wordt betwist, anders kom je
hier niet aan toe.
TNR
TNR is een verweer van de gedaagde partij. Bewijsleveren gaat steeds over csqn-verband.
CSQN
Vraag die centraal staat: welke mate van zekerheid is vereist voor het aannemen van causaal
verband c.q. csqn-verband. Volgens docent: aansluiten bij algemeen criterium voor bewijslevering:
redelijke mate van waarschijnlijkheid. Is met een redelijke mate van waarschijnlijkheid komen vast te
staan dat het is zoals de eisende partij zegt (dat csqn-bewijs is geleverd, dat schade niet zou zijn
geweest zonder normschending).
Voor het leveren van bewijs is geen volledige zekerheid vereist. Een redelijke mate van
waarschijnlijkheid is voldoende. Het feit dat niet uitgesloten is dat er een andere oorzaak is, staat
niet in de weg aan het aannemen van het csqn-bewijs.
Ter beoordeling van het causaal verband tussen de normschending en de gestelde schade dient een
vergelijking te worden gemaakt tussen de feitelijke situatie na de normschending en de
hypothetische situatie zoals die geweest zou zijn als de normschending zou zijn uitgebleven.
HR X c.s./Erasmus: door eigen ervaring werd de arts in een lastig parket gebracht. Er had meer van de
arts mogen worden verwacht,, dus ook in hypothetisch geval probeer je met zo groot mogelijke mate
van waarschijnlijkheid vast te stellen wat in deze zaak zou zijn gebeurd als de fout niet was gemaakt.
Indien csqn-bewijs is geslaagd, dan is het uitgangspunt dat de aansprakelijke partij volledig
aansprakelijk is voor alle schade die in csqn-verband staat (‘alles of niets’-systeem). Dit is alleen
anders als gedaagde verweer van TNR voert.
Bij meervoudige causaliteit wordt het csqn-criterium niet altijd zo zuiver toegepast. Meervoudige
causaliteit doet zich voor in gevallen waar de schade het gevolg is of kan zijn van twee of meer
gebeurtenissen. Dit geldt bij:
- Samenlopende oorzaken
- Afzonderlijke, gelijktijdig werkende oorzaken
- Afzonderlijke achtereenvolgend werkende oorzaken
- Alternatieve causaliteit.
Alternatieve causaliteit
6:99 BW. Ziet op de situatie dat er meerdere gebeurtenissen zijn, en je weet niet welke gebeurtenis
beslissend was. Vast staat dat beide onrechtmatig hebben gehandeld en dat de schade door één van
de twee onrechtmatige daden hebben veroorzaakt. Het is dan gerechtvaardigd om bewijslast om te
keren, en ieder van de onrechtmatige handelende personen is aansprakelijk voor de gehele schade,
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thararutgers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
