Samenvatting
Samenvatting hoofdstuk 15 natuurkunde 5vwo
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting hoofdstuk 15 natuurkunde 5vwo
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 8 pagina's
Voorbeeld 1 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting biologie hoofdstuk 15 leerjaar 5Kunststrook Peru > een van de droogste gebieden p aarde > voor soorten van het
geslacht Tillandsia voldoende om te groeien > ze hebben nauwelijks wortels en
nemen alle water en voedingsstoffen op uit de lucht.
Heuvels langs de kust > wintermaanden mistig > genoeg om zaden te laten kiemen.
Ecosysteem> een begrensd gebied met een wisselwerking tussen de organismen
onderling (biotische factoren) en hun omgeving (abiotische factoren).
Heuvels van Lachay > uniek ecosysteem > lagergelegen delen krijgen jaarlijks 40-
100 mm water uit de mist (leven Nostoc-soorten van) > hogerop in de heuvels
groeien bolgewassen > nog hogerop is de invloed van de mist het grootst, jaarlijks
druppelt 400-500 mm water uit de lucht, hier groeien kruiden, veel bloemen en zelfs
bomen > van alle planten leven tientallen soorten insecten, vogels en zoogdieren.
Andere kant heuvels is er nauwelijks mist > invloed van de zoute zee verdwenen en
begint vrijwel direct de woestijn > hier groeien cactussen.
Al deze soorten zijn onmisbaar voor het leven aan de Peruaanse Westkust > zij
vormen het begin van de voedselketens.
Elk ecosysteem > organismen gebruiken energie om organische stoffen te vormen >
organische stoffen hebben allemaal het element C waaraan H-atomen gekoppeld zijn
en zijn gemaakt door een organisme.
Fotosynthese > zo maken planten (en sommige bacteriën) met behulp van zonlicht
energierijke C6H12O6 (glucose) uit CO2 en H2O.
Anorganische stoffen > CO2 en H2O > zij hebben geen C-H-verbindingen en komen
vrij in de natuur voor.
Energie die planten via fotosynthese vastleggen > is beschikbaar voor alle andere
organismen in het ecosysteem > insecten en knaagdieren leven er direct van >
vossen en roofvogels leven er indirect van.
Elk organisme > gebruikt een deel van de organische stoffen als bouwstof of als
energiebron.
Begin elke voedselketen > staan organismen die energie vastleggen in organische
verbindingen > deze organismen zijn de producenten van het ecosysteem.
Planten > zijn foto-autotrofe organismen > organismen die met behulp van
lichtenergie organische stoffen maken uit anorganische stoffen.
Heterotrofe organismen > zijn de consumenten van het ecosysteem > dit zijn in de
heuvels van Lachay sprinkhanen, duiven en vossen > zij gebruiken een deel van de
organische stoffen uit hun voedsel als bouwstof.
Een ander brandstof > de vrijgekomen energie gebruiken zij voor hun celprocessen
en lichaamsactiviteiten > daarbij verlaat een deel van de energie de consumenten als
warmte.
Reducenten > staan aan het einde van een voedselketen > dit zijn de schimmels en
bacteriën leven van gestorven organismen en hun organische afvalproducten > wat
er uiteindelijk overblijft, zijn alleen anorganische stoffen > de vrijgekomen warmte
verlaat het ecosysteem.
Autotrofe organismen > niet alleen planten en de Nostoc-blauwalgen, maar ook in de
bodem leven bacteriën die ook hun eigen organische stoffen bouwen uit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Tamara10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67163 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen