Samenvatting biologie hoofdstuk 14 leerjaar 5
Zintuigcellen > gespecialiseerde cellen die reageren op een specifieke prikkel > de
adequate prikkel.
Evenwichtszintuigen > zintuigcellen die reageren op bewegingen
Twee evenwichtszintuigen > bevinden zich in het inwendige deel van je oor >
registreren welke bewegingen je hoofd maakt
Evenwichtszintuigen (beide) > bestaan uit een centraal deel, het vestibulum en drie
halfcirkelvormige kanalen > deze drie kanalen staan in drie vlakken loodrecht op
elkaar langs een x, y en z-as > beide vestibulum en halfcirkelvormige kanalen zijn
gevuld met de vloeistof endolymfe
Maculae > twee kleine zintuigorgaantjes in het vestibulum > geeft informatie over de
stand van je hoofd ten opzichte van de zwaartekracht en over de rechtlijnige
versnelling
Macula > haarcellen (zintuigcellen) in de macula steken met lange ciliën
(zintuigharen) in een geleilaag met daar bovenop een laagje kalksteentjes > massa
kalksteentjes maakt ciliën gevoelig voor de zwaartekracht en de geleilaag krijgt er
een ‘traagheid’ door > merk je als je een beweging start (versnellen) of juist stopt
(vertragen) > ciliën buigen in een bepaalde richting, informatie die de haarcellen
doorgeven aan de hersenen > macula reageren op een snelheidsverandering.
Drie halfcirkelvormige kanalen > geeft informatie over de draaibewegingen van je
hoofd > ze kunnen draaiingen in drie richtingen registreren: ja knikken (bovenkanaal),
hoofd van links naar rechts naar de schouders laten zakken (nou-ja schudden,
achterkanaal) en nee schudden (zijkanaal).
Drie halfcirkelvormige kanalen > elk kanaal heeft aan de basis een knobbel met
daarin haarcellen met lange ciliën > die steken in een geleiachtige massa, de cupula,
die vrij heen en weer kan bewegen met de endolymfe > bij elke draaiing van je hoofd
bewegen de kanalen mee, maar door de traagheid van de vloeistof beweegt de
endolymfe niet direct mee > de cupula en de endolymfe bewegen dus ten opzichte
van de kanalen > de ciliën buigen dan dus en de haarcellen sturen impulsen naar het
evenwichtscentrum in de hersenstam > je neemt waar dat je hoofd draait.
Zintuigcellen > reageren op verandering in prikkelsterkte, zoals verandering in druk,
licht, beweging, geur en temperatuur > het zijn receptorcellen waarmee je informatie
kunt verzamelen.
Mechanoreceptoren > zintuigcellen in de cupula en macula van je
evenwichtsorganen > ze zijn gevoelig voor een mechanische prikkeling, het buigen
van de ciliën > sommige receptorcellen in de huid ook: reageren op druk of rek.
Thermoreceptoren > receptoren in de huid die reageren op
temperatuurveranderingen.
Chemoreceptoren >> zintuigcellen in je tong en neus die reageren op bepaalde
stoffen.
Fotoreceptoren > zintuigcellen in je oog die reageren op licht.
Receptorcellen > hebben, net als neuronen, over hun membraam een rustpotentiaal
> een adequate prikkel leidt in de cel tot een verandering van de
membraampotentiaal door het openen (en sluiten) van ionpoorten > dit gebeurt bij
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Tamara10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.