Biologie leerjaar 4 hoofdstuk 4
Tijdens de ovulatie (eisprong) komt een eicel uit een van beide ovaria (eierstokken) in
een eileider. Daar kan de kern van de eicel versmelten met de kern van een zaadcel: de
bevruchting. Een eicel is omringd door follikelcellen die voedingsstoffen leveren aan de
eicel. De bevruchting verloopt in een aantal stappen:
- Een aantal zaadcellen dringt door de laag follikelcellen heen en maakt contact
met een doorzichtige eiwitlaag: de zona pellucida.
- De eerste zaadcel die contact maakt met het celmembraan van de eicel versmelt
met het celmembraan, zijn kern gaat naar binnen. Tegelijk geven blaasjes in het
grondplasma van de eicel stoffen af die de zona pellucida veranderen in een voor
zaadcellen ondoordringbare laag, het ‘bevruchtingsmembraan’. Het DNA uit de
zaadcel van de vader, komt in de celkern van de eicel bij dat van de moeder. De
bevruchting van de eicel is afgerond, er is een zygote (bevruchte eicel) gevormd.
De eerste delingen zijn de klievingsdelingen, delingen waarbij geen plasmagroei
optreedt. Na ongeveer drie dagen is de zygote uitgegroeid tot een embryo van zestien
cellen. Trilharen aan de binnenkant van de eileiders vervoeren de zygote in ongeveer
vijf dagen naar de baarmoeder. Bij de innesteling groeit het embryo in het
baarmoederslijmvlies. Het embryo bestaat dan uit een blaasje, een blastula. De meeste
cellen zitten aan de buitenkant van het blaasje. Die laag heet de trofoblast. Binnenin
bevat het een klompje cellen, de embryoblast, waaruit de kiemschijf ontstaat en de
blastocyste, die het dooierblaasje levert. De trofoblast produceert verschillende stoffen,
onder andere het hormoon HCG. Dit hormoon is via een zwangerschapstest te zien in je
urine. De trofoblast vormt uitstulpingen: vlokken die tussen de cellen van het
baarmoederslijmvlies ingroeien en het embryonale deel van de placenta vormen. Cellen
van de kiemschijf groeien uit tot het kind. Cellen tussen trofoblast en de kiemschijf
vormen de hechtsteel: het begin van de navelstreng. Aan beide zijden van de kiemschijf
ontstaat een holte. Een kleine, de holte van het dooierblaasje, en een grote, de
amnionholte. Het dooierblaasje vormt de eerste bloedcellen. Later neemt de lever dit
over en verdwijnt het dooierblaasje. Uiteindelijk vormt het rode beenmerg de bloedcellen.
De amnionholte groeit en vult ten slotte de gehele blastulaholte. Hij is gevuld met
vruchtwater dat het embryo beschermt tegen schokken en stoten. Het embryo is
omgeven door vruchtwater binnen twee vruchtvliezen, het amnion en het chorion. De
vruchtvliezen groeien met het embryo mee. Drie weken na de bevruchting is het
bloedvatenstelsel van het embryo gevormd. Een embryo is voor zuurstof en
voedingsstoffen afhankelijk van de moeder. Via de navelstreng gaat bloed van het
embryo naar de placenta. Als alle organen na acht weken zijn aangelegd heet het
embryo vanaf nu de foetus. Soms verloopt de zwangerschap niet verder en volgt een
spontane abortus: een miskraam. Het lichaam van de aanstaande moeder stoot het
foetus af. Na zes weken is het geslacht nog onduidelijk en hebben beide seksen de
gangen van Wolff en Müller en de genitale knop en groeve. Meisjes hebben in hun
celkernen tweemaal een X-chromosoom. Jongens hebben in hun celkernen een X en
een Y-chromosoom. Op het Y-chromosoom ligt het SRY-gen en als je die hebt
ontwikkelen zich de testes. Daarna ontwikkelen bij jongens zich de zaadleiders uit de
gangen van Wolff, de eikel uit de genitale knop en de balzak uit de randen van de
genitale groeve. Zonder SRY-gen ontwikkelt zich een meisje met eileiders uit de gangen
van Müller, de clitoris uit de genitale knop en de schaamlippen uit de genitale groeve.
De binnenste schaamlippen en de schacht van de penis hebben eenzelfde oorsprong.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Tamara10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.