College aantekeningen
Taal - diagnostiek
- Vak
- Instelling
Samenvatting van boek en lesnotities
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgenjoliendyckmans
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
3. Beschrijven van afasie3.3 Wat is afasie?
= ‘niet spreken’/’geen spraak’
= taalstoornis en geen spraakstoornis ten gevolge van een focaal hersenletsel nadat de taal verwerven is
Taalstoornis
- Is een centrale stoornis waarbij de vier modaliteiten (luisteren spreken, lezen en schrijven) in meer of
mindere mate aangetast
- Bij spraakstoornissen is enkel het spreken aangetast
- Woorden wel begrijpen maar geen zin kunnen maken
- Gesprek vormen
- Lange tekst lezen
→ kan verschillen van persoon tot persoon
Video afasie: omschrijven van een voorwerp
- De spraak is perfect
- Kiezen van juiste woorden is een probleem → fouten woorden komen enorm veel voor
= een verworven taalstoornis ten gevolgen van een hersenletsel
Betekenis van afasie
- Concrete voorbeelden aan de hand van het ICF
• Stoornis: moeite met leesinhoudelijk begrip
• Activiteiten (beperking): moeite met het begrijpen van een bijsluiter
• Participatie: zelfzorg niet meer kunnen organiseren
• Stoornis: moeite met woordvinding
• Activiteiten (beperking): moeite met vragen stellen in gesprek
• Participatie: minimale betrokkenheid bij sociale gebeurtenissen
3.4 Prevalentie en incidentie
Afasie door beroerte
- Incidentie CVA België (= aantal nieuwe gevallen in specifieke periode)
• 200 tot 230 per 100.000 inwoners per jaar, ofwel
• 19.000 gevallen per jaar, of 52 gevallen per dag
- In Nederland en België samen jaarlijks minimaal 20.000 mensen getroffen door afasie (1/567, 15 tot 38% na
een beroerte)
,3.5 Oorzaken
- Beroerte is de meest voorkomende oorzaak van afasie (85%)
= ongeval van bloedvaten in de hersenen
• Ischemische beroerte (80%)
➢ Of herseninfarct of attaque (hypoperfusie)
➢ Bloedtoevoer naar de hersenen afgesloten door een embool of trombus (bloedprop)
➢ Achterliggend hersenweefsel wordt hier door minder of niet meer doorbloed
• Hemorragische beroerte (20%)
➢ Of hersenbloeding (hyperperfusie)
➢ Bloed ontsnapt uit de bloedbaan door een scheuring in het bloedvat
➢ Zenuwcellen worden niet meer voorzien van voedingsstoffen en stroomt het bloed uit het
bloedvat in de hersenen
➢ De druk vergroot in omliggende gebieden → hersencellen sterven af
- Traumatisch hersenletsel
• Nederland: 50% uit verkeer (20;0-29;0)
• Ingedeeld door de aanwezigheid en de duur van het bewustzijnsverlies en amnesie
• Trauma capitis (traumatisch hoofdletsel)
➢ Geen bewustzijnsverlies of amnesie
• Craniocerebraal trauma (traumatisch hersenletsel)
➢ Wel bewustzijnsverlies of amnesie (= geheugenverlies)
➢ Soms langdurige coma
, - Hersentumor
Statistiek hersentumoren in België (2012)
• Jaarlijks ± 800 nieuwe ptn met hersentumor:
➢ Mannen: n = 453
➢ Vrouwen: n = 352
➢ Meest frequent: 45-80 jaar
• Ruimte-innemend proces (E-aanval = handtekening van een tumor = vallende ziekte)
• Neuroplasticiteit
• Wakkere operatie: al de items dat de persoon kan leren we aan voor de operatie, degene die niet
lukken halen we er uit. Tijdens de operatie wordt hij/zij wakker gemaakt en worden de taken opnieuw
aangeboden waarbij de hersenen openen liggen. De chirurg kan zo kijken in de hersenen.
- Infectie
• Hersenabces (soms gezien bij mensen met het HIV-virus, zijn gevoelig voor toxoplasmose)
→ tijdens uitval terug stimuleren!
• Herpes encefalitis (= hersenontsteking)
• Meningitis (= hersenvliesontsteking)
- Intoxicatie en vitaminedeficiëntie
• Orgaan/drugs, alcohol, medicatie
• Vitamine B12 tekort
- Neurodegeneratieve stoornis
• Ziekte van Alzheimer
• Primaire Progressieve Afasie (PPA)
3.6 Symptomen van afasie
Taalproductie (expressie) en taalbegrip
- Op klankniveau
- Op woordniveau
- Op zinsniveau
- Spontane taal
- Benoemen = vertel wat je ziet
- Naspreken = ‘zeg mij eens na’
- Luidop lezen
- Schrijven
- Luisteren
- Lezen (begrijpend)
, Afasiesymptomen op klank- en woordniveau
- Fonologische stoornis
• Herkennen van fonemen in gesproken taal
• Activeren van de correcte fonemen in de woordproductie
Bv. Was het paard of baard? Het is praad!
- Semantische stoornis
• Betekenissen van woorden worden fout begrepen of fout gebruikt
Bv. Is het een eekhoorn? Het is een koe!
- Grammaticale stoornissen
• Expressief: Ik paard, euh rijden… (moeilijkheden met werkwoorden te vervoegen, laten lidwoorden
vallen…)
• Receptief: De vrouw wordt door de man geschilderd? (moeilijkheden met zinsbegrip)
3.6.1 Stoornissen in de woordproductie: semantische en/of fonologische symptomen
- Voor elke 1000 gesproken woorden, maken we één of twee fouten.
- We genereren ongeveer 150 woorden/minuut, dit betekent dat een spreekfout ongeveer elke zeven
minuten in ononderbroken gesproken taal voorkomt
- Elke dag maken we ongeveer tussen de 7 en 22 versprekingen
3.6.1.1 Fonologische stoornissen
- Fonologische (fonematische) parafasie
• Fonologische paragrafieën (schrijffouten)
➢ Substituties: vervangt één of meer klanken van het doelwoord
➢ Deleties: laat één of meer klanken van het doelwoord weg
➢ Transpositie: verwisselt één of meer klanken van het doelwoord van plaats
➢ Additie: voegt één of meer klanken aan het doelwoord toe
➢ Belangrijk dat het doelwoord herkenbaar is!
o Benoem
o Lees luidop
o Speek na
➢ Voorbeelden
o Fatel: transpositie (verwisselt 1 of meer klanken van plaats)
o katel: substitutie (vervangt 1 of meer klanken)
o Afel: deletie/omissie (laat 1 of meer klanken weg)
o Tafsel: additie (voegt 1 of meer klanken toe)
o Kraspel: (fonologisch) neologisme (doelwoord is niet meer herkenbaar)
➢ Fonologisch zoekgedrag
➢ Conduite d’approche
Bv. fa, le, fa-tel, tafel
➢ Conduite d’écart
Bv. fe, fa telfa,… neen
→ kunnen toepassen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joliendyckmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83637 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen