1.1. CYTOPLASMA
Het cytoplasma bestaat uit een matrix ( ook cytosol genoemd ) met daarin een aantal
structuren.
1.1.1. DE MATRIX / CYTOSOL
Het is opgebouwd uit grote eiwitmoleculen + koolhydraten, mineralen en water.
In de cytoplasmatische matrix komen er kleine buisjes voor en filamenten. Ze zijn opgebouwd
uit eiwitten.
➔ Zorgen voor :
o Instandhouding vorm ( cytoskelet )
o Rol bij bewegingen in het cytoplasma en cel
Men onderscheidt hier de microtubuli, microfilamenten, tonofilamenten en microtrabeculae
1.1.1.1. MICROTUBULI
Samen met de microfilamenten zorgen ze voor beweging binnen de cel.
➔ Diameter : 25 nm
➔ Lengte : 10 µm insnoering
o Afhankelijk van omstandigheden die assemblage regelen.
De eiwitbouwstenen zijn buisvormig gerangschikt.
De assemblageprocessen* en demontage van de bouwstenen kunnen elkaar snel
afwisselen.
!!! microtubuli zijn belangrijk bij de celdeling !!!
Het zijn ook de bouwstenen van de bewegingsorganellen ; ciliën en flagellen.
1.1.1.2. MICROFILAMENTEN
Ze zijn opgebouwd uit een globulair eiwit of de actine. Er zijn verschillende soorten van
microfilamenten.
➔ Diameter : 7 nm
➔ Rol bij de insnoering van het celmembraan die aan de deling van een cel
voorafgaat.
Extra : in de PowerPoint werd een foto getoond van microfilamenten. Deze was opgelicht in
het groen. Men kan zo de actine deeltjes zien
1.1.1.3. INTERMEDIAIRE FILAMENTEN OF TONOFILAMENTEN
Ze krijgen de naam doordat hun diameter valt tussen die van de microtubuli en de
microfilamenten.
,De tonofilamenten zijn zeer stabiel en lossen dus niet of nauwelijks op. ze gaven vroeger dan
ook aanleiding tot invoering van de term cytoskelet.
Microfilamenten worden vooral aangetroffen in delen van de cel die onderhevig zijn aan
mechanische krachten. Bijvoorbeeld in de lengte-as van een zenuwcel en in cytoplasma van
gladde spiercel.
De eiwitsamenstelling is hier dan ook weefselspecifiek. Dit is een belangrijk hulpmiddel bij de
bepaling van de herkomst van bijvoorbeeld tumorcellen.
Ze zorgen dan ook voor de structuur van de cel.
1.1.1.4. MICROTRABECULAE
= vertakking collageen eiwit
Er is som ook nog een 4e component.
Deze eiwitstructuren binnen het grofmazig cytoskelet zorgen voor en fijnmazig netwerk
waarin alle organellen, incl. ribosomen en enzymensystemen, als een spinrag zijn
opgehangen.
Het cytoskelet zorgt dus niet alleen voor de instandhouding maar ook voor de rol bij de
beweging van de cel zelf.
1.2. DE NUCLEUS OF CELKERN
1.2.1. HET KERNMEMBRAAN
Onder een lichtmicroscoop kan men maar één membraan zien die schijnt af te grenzen van
het cytoplasma. Bij een elektronenmicroscoop is dit anders. Hier kan men zien dat de kern
wordt omgeven door een omhulsel van parallel gelegen membranen ( op 40 -70 nm van
elkaar. ) de ruimte hiertussen noemt men de perinucleaire ruimte. Deze staat in verbinding
met het ruw ER.
➔ Vorming kernporie :
De binnenste en buitenste blad van het kernomhulsel gaan in elkaar over. Het zijn de
communicatieopeningen van de kern naar het cytoplasma en omgekeerd.
, Kernmembraan is niet overal even dik, er zijn ook geen donkere plekken aanwezig in
de kern. De kern bestaat uit chromatine. Als men spreekt over chromosomen gaat dit
over chromosomen tijdens de celdeling. Chromatine dan is het over het
gedespiraliseerd chromatine netwerk. Euchromatine is het echte chromatine al
gedespiraliseerd zodanig dat de kern tussen de celdelingen door ook zijn materiaal
kan gerepliceerd/bijgemaakt en het kan overgeschreven worden naar mRNA. Erna
gaat het naar de ribosomen op het ER of vrije ribosomen, voor de translatie naar EW.
Donkere stukjes in kern is actief
Licht grijze stukjes minder actief
1.2.2. CHROMATINE
= interfasevorm van chromosomen.
Er zijn 2 vormen :
➔ Heterochromatine : dit is sterk electronenstrooiend en wordt bij een LM gezien als
donkere korrels en filamenten in de kern.
➔ Euchromatine : men kan dit alleen zien met de EM, je ziet hier dan een los netwerk
van fijne, sterk gedraaide fibrillen. licht grijze stukken.
De verhouding tussen deze twee vormen is dus verantwoordelijk voor het licht-donker
aspect in de celkern.
Ze zijn beide opgebouwd uit elementaire chromosoomfibrillen die bestaan uit een
sterk gewonden dubbelstrengig DNA, die ook nog eens gebonden zijn aan bijzondere
basische eiwitten of gekend als Histonen.
Zijn de DNA moleculen inactief? Dan rollen ze zich spiraalvormig op en worden ze
donker gekleurd inde interfase. = heterochromatine
Zijn de DNA moleculen actief? Dan gaan ze despiraliseren en kleuren ze minder.
= euchromatine
Zo zal een actieve kern weinig zichtbaar chromatine bevatten. Maar een inactieve
kern een meer zichtbare kern.
1.2.3. HET KERNSKELET
Deze is overeenkomstig met het cytoskelet uit de matrix. De kern beschikt dus over een
driedimensionale structuur die als kernskelet bekend staat.
Dient ook als ‘ raamwerk’ voor de organisatie van de verschillende structuren in de kern.
, Het kernskelet bevat de volgende onderdelen :
1. Het kernporiëncomplex :
Bestaan uit 3 ringen die elk 8 eenheden bevatten. Deze ringen vormen een korte
tubulaire structuur, waarvan de diameter door de eiwit kan geregeld worden.
De diameter kan hier geregeld worden door de eiwitten.
2. De dichte eiwitlaag ( Laminine ) :
Aan de binnenzijde van het kernmembraan vormt er een steun laag tussen het
binnenmembraan en de buitenste laag van het chromatine.
De kernporiën worden zo onderling verbonden maar ter plaatste van de porie zelf
wordt de eiwitlaag onderbroken. + in dit gebied ontbreekt er een laag
heterochromatine.
o Functies :
▪ Steun
▪ Aanhechtingsplaats voor chromatine
3. De kernfilamenten :
In de interfasekern vormen ze een ruimtelijke netwerk van eiwitten die uit drie,
voornamelijk zure specifieke polypeptideketens bestaan.
o Door geëxpandeerde toestand van eiwitdraden krijgt kern zelf vorm +
chromatine verspreid.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper goossenfemke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.