Plan van aanpak voor een slechtnieuwsgesprek tussen een zorgverlener en patiënt (Leerjaar 2, Periode 4). Het bevat een theoretisch kader, een uitwerking met alle vaardigheden die toegepast moeten worden en eventuele tips vanuit de lessen.
Inhoud
Theoretisch kader .................................................................................................................................... 2
Uitwerking plan van aanpak..................................................................................................................... 2
Inleiding ............................................................................................................................................... 2
Kern ..................................................................................................................................................... 3
Afsluiting .............................................................................................................................................. 5
Basisvaardigheden (door het hele gesprek heen) .................................................................................... 5
Achterliggende theorie uit de lessen ....................................................................................................... 7
Theoretisch kader
Dit plan van aanpak gebruik je om structuur in een gesprek aan te brengen en om het gesprek
vloeiend te laten verlopen. Ook biedt het hulp als geheugensteuntje zodat je bepaalde onderwerpen
die van belang zijn niet vergeet te noemen.
Dit plan van aanpak is specifiek bedoeld voor een slechtnieuwsgesprek. Een slechtnieuwsgesprek is
een dialoog waarin er op een directe manier enige vorm van slecht nieuws wordt overgedragen aan
de patiënt, of een naaste. Dit slechte nieuws heeft voor de ontvanger een nare, negatieve betekenis.
Het is dus van belang dat je dit overbrengt op een manier die aansluit bij de ontvanger.
Bij een slechtnieuws gesprek is het ook belangrijk om te weten wat de valkuilen zijn. Zo wil je als
zorgverlener de ander geen pijn doen, maar toch is het bij brengen van slecht nieuws van belang dat
je de boodschap niet verzacht of indirect brengt. Dit kan verwarring of boosheid bij de ontvanger
oproepen. Geef ook geen ongevraagd advies of oordeel, en ga niet invullen voor de ander.
Bij dit gesprek komt vaak veel emotie naar boven bij de ontvanger. Vermijd deze emoties niet, biedt
ruimte en benoem ze juist. Achterhaal de achterliggende oorzaak door het geven van
gevoelsreflecties en reflectief luisteren. Reflectief luisteren is een gesprekstechniek waarmee je begrip
toont, en tegelijk wat snelheid en diepgang in een gesprek aanbrengt. De ander voelt zich hierdoor
gehoord en is eerder geneigd om verder te vertellen.
In dit plan van aanpak wordt de structuur van een slechtnieuwsgesprek beschreven, en komen
verschillende gesprekstechnieken aan bod die handvaten kunnen bieden.
Uitwerking plan van aanpak
Inleiding
Wat Groeten
Hoe Geef een stevige hand en zeg: ‘Goedemiddag/ochtend/avond’.
Waarom Je verwelkomt de patiënt.
Effect De patiënt voelt zich meer op zijn gemak.
Bron Silverman p. 37
2
, Wat Naam van patiënt checken
Hoe ‘Bent u …?’
Waarom Vaststellen dat dit de juiste patiënt is.
Effect Je voorkomt dat de patiënt de verkeerde informatie krijgt en hierdoor angstig kan
worden.
Bron Silverman p. 37
Wat Stel jezelf voor.
Hoe ‘Ik ben …, ik ben werkzaam als verpleegkundige’
Waarom De patiënt weet wie je bent en wat je functie is.
Effect De patiënt kan je bij je voornaam noemen en voelt zich meer op zijn gemak.
Bron Silverman p. 37
Wat Aanleiding bespreken.
Hoe Meerdere opties:
- Een open beginvraag stellen als: ‘Wat wilt u in dit gesprek bespreken’ of
‘Waarom heeft u dit gesprek aangevraagd?’ of ‘Hoe gaat het met u?’
- Terugkomen op een eerder gesprek waarin de patiënt de aanleiding al heeft
gegeven: ‘We hebben al een keer contact gehad, waarin duidelijk werd dat…’
Waarom Het onderwerp van het gesprek aankondigen.
Effect Je laat de patiënt aan het woord en komt erachter waar de patiënt mee zit, of
waarom hij dit gesprek heeft aangevraagd.
Bron Silverman p.63
Kern
Wat Slecht nieuws brengen.
Hoe Val met de deur in huis.
Wees empathisch, maar breng het nieuws kort en bondig: ‘Ik heb helaas slecht
nieuws voor u: …’
Waarom Op deze manier verzacht je het nieuws niet, maar toon je wel begrip voor de patiënt.
Effect Je geeft de patiënt geen onterechte hoop. Hierdoor is er minder kans dat de patiënt
later in het gesprek uitvalt tegen jou als slechtnieuwsbrenger, omdat de ernst van de
situatie dan pas naar boven komt.
Bron Silverman p. 296
Wat Stiltes: slechte nieuws laten dalen.
Hoe Laat na het brengen van het slechte nieuws een stilte vallen. Schakel over van
spreken naar luisteren. Concentreer je op wat de reactie van de patiënt.
Waarom Het slechte nieuws kan doordringen tot de patiënt. Je gunt de patiënt de tijd om te
antwoorden op de informatie die je gegeven hebt.
Effect De patiënt kan zich beter verwoorden en is eerder geneigd vragen te stellen. Ook
heeft de hulpverlener meer tijd om te luisteren en om gerichter te antwoorden.
Bron Silverman p. 72 (2.5.3)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper romyleenders. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
