,Voorwoord
Voor u ligt ons profielwerkstuk, het is het eindresultaat van zeer vele uren aan hard werken. In die
uren zijn tientallen bronnen geraadpleegd, duizenden woorden geschreven en vele hersencellen
gekraakt. Uiteindelijk zijn wij zeer trots op datgeen wat nu voor u ligt.
Alles bij elkaar was het een zeer leerzame ervaring. Wij hadden nooit verwacht dat er zoveel meer
over alcohol te vinden was dan wat menigeen er al over weet. Het was vooral heel leerzaam omdat
wij door dit onderzoek geleerd hebben dat je er uiteindelijk met veel werk wel komt, als je er maar
even de tijd voor neemt. Even een profielwerkstuk maken, hoe kan je daar nou tachtig uur voor
nodig hebben? Dat was de vraag die wij ons beide stelden, echter is gebleken dat een goed
onderzoek veel tijd vergt. Alles bedenken, maken, verwerken enz. kost de nodige tijd, wat nog
aangevuld wordt door versie nummer 1 tot en met 6. Aangezien wij beide niet snel tevreden zijn is
menig onderdeel verschillende keren aangepast. Terwijl het nu waarschijnlijk nog steeds niet
helemaal in orde is.
Van het bronnenonderzoek naar de invloed, effecten en risico’s van alcohol hebben wij vooral veel
geleerd. Zoals heel veel mensen wisten wij wel dat alcohol niet goed is voor de gezondheid, maar het
fijne daarvan was bij ons ook nog niet bekend. Wij zijn er dan ook best wel van geschrokken hoe lang
de lijsten met risico’s zijn en hoe snel er grote gevaren op kunnen treden, zeker op onze leeftijd. Wij
denken, maar vooral hopen dat wij door het verspreiden van onze informatie veel meer
leeftijdsgenoten kunnen laten zien hoe gevaarlijk het kan zijn wat zij doen. Want van een vriend of
iemand uit de klas die een onderzoek heeft gedaan zal sneller wat aangenomen worden dan van
ouders of een campagne van de overheid die mededeelt dat NIX<18 in ons mooie kikkerlandje geldt.
Voor dat wij begonnen hadden we dan ook niet verwacht dat het zo simpel is om overtuigd te raken
om van alcohol (zo veel mogelijk) af te blijven, want wij dronken ook net zo goed wel eens wat.
Echter hebben wij beide wel in de gaten gekregen dat de nadelige gevolgen voor onze toekomst veel
zwaarder wegen dan het (korte) plezier wat vaak de reden is dat mensen alcohol drinken.
Natuurlijk willen wij ook een aantal mensen bedanken voor de hulp, want zonder hen was dit
werkstuk niet geworden wat het nu is.
Ten eerste willen wij mevrouw x (Vitaalcoach, eigenaar van Vitaal-Leven) en Dhr. x (kinderarts,
werkend in het Elkerliek ziekenhuis te Helmond) bedanken, omdat zij ons met hun net wat andere
visie op de effecten van alcohol en met hun ervaring erg geholpen hebben met het verder tot stand
komen van de resultaten van het interview. Daarnaast willen wij mevrouw Bevers bedanken voor het
helpen bij het verspreiden van onze enquête, zonder die hulp zouden wij namelijk niet goed geweten
hebben hoe wij dit deel van ons veldonderzoek aan de man moesten brengen. Uiteraard ook dank
aan onze begeleider, omdat hij ons vooral met het opstarten van het onderzoek een goed beeld
heeft gegeven hoe een profielwerkstuk er ongeveer uit moet zien.
Als laatste ook erg dank aan alle mensen die onze enquête vrijwillig hebben ingevuld en ons daarmee
erg geholpen, hierdoor hebben wij namelijk een goed beeld gekregen van de gedachten van mensen
over alcohol. Als laatste ook dank aan alle anderen die hier niet specifiek benoemd zijn, maar die wel
geluisterd, gelezen of commentaar gegeven hebben en daarmee een bijdrage geleverd hebben aan
het werk dat u nu aan het bezichtigen bent.
,Inhoud
Inleiding .................................................................................................................................................................... 2
Plan van aanpak ....................................................................................................................................................... 4
Bronnenonderzoek................................................................................................................................................... 6
§1: Rijksoverheid.................................................................................................................................................. 7
1.1: Wetgeving omtrent alcoholgebruik.......................................................................................................... 7
1.2: Voorlichting .............................................................................................................................................. 8
§2: Jellinek ......................................................................................................................................................... 10
2.1: Alcohol als scheikundige stof en het ontstaan daarvan ......................................................................... 10
2.2: Geschiedenis van alcohol ....................................................................................................................... 11
2.3: Soorten en prijzen alcoholische dranken ............................................................................................... 13
2.4: Effecten alcohol ...................................................................................................................................... 14
2.5: Opname, effecten en afbraak ................................................................................................................. 16
2.6: risico’s van alcoholgebruik ..................................................................................................................... 18
2.7: alcoholgebruik herkennen ...................................................................................................................... 24
2.8: wie heeft de kater uitgevonden? ........................................................................................................... 25
2.9: alcohol en de wet ................................................................................................................................... 26
2.10: alcohol en verkeer ................................................................................................................................ 27
§3: Aanvullende informatie ............................................................................................................................... 28
3.1: promillage en promille ........................................................................................................................... 28
3.2: positieve effecten alcoholgebruik .......................................................................................................... 29
3.3: verslaving ................................................................................................................................................ 30
3.4: wetten en straffen teveel alcoholgebruik .............................................................................................. 31
3.5: effect alcohol op puberhersenen ........................................................................................................... 32
3.6: gezegden, gedichten en spreekwoorden ............................................................................................... 35
Voorbereiding veldonderzoek ................................................................................................................................ 38
4.1: Vraagstelling en hypothese......................................................................................................................... 38
4.2: Methode en instrumenten ......................................................................................................................... 38
4.3: Praktische organisatie ................................................................................................................................. 38
Verwerken resultaten veldonderzoek .................................................................................................................... 38
Interviews ............................................................................................................................................................... 44
Suggesties vervolgonderzoek ................................................................................................................................. 49
beantwoording hoofd- en deelvragen en conclusie............................................................................................... 50
Bronnenlijst ............................................................................................................................................................ 51
Bijlage 1: enquête .................................................................................................................................................. 52
Bijlage 2: antwoorden enquête .............................................................................................................................. 58
, Inleiding
Het profielwerkstuk dat voor u ligt is een onderzoek naar verschillende aspecten van de stof alcohol.
Er wordt vooral onderzoek gedaan naar de effecten; gevolgen en risico’s van deze stof zoals deze
gedronken wordt. Alcohol wordt door de Van Dale beschreven als: stof die uit allerlei grondstoffen,
bv. suikers wordt bereid als bestanddeel van genotmiddelen, als oplos-, extractie-,
ontsmettingsmiddel.
Alcohol is dus een stof die gedronken wordt als o.a. genotsmiddel. Naar deze toepassing van alcohol
wordt het onderzoek ook gedaan. Er wordt namelijk vooral onderzocht wat de invloed van alcohol is
en wat het verschil van deze invloed is tussen jongeren en volwassenen. Dit onderwerp is erg van
belang, omdat het zoveel mensen en vooral ook jongeren betreft. Velen van laatstgenoemde weten
namelijk maar weinig van de risico’s en gevolgen van het drinken van alcohol op hun jonge leeftijd.
Het op de leeftijd van vele scholieren, dus ongeveer tussen vijftien- en achttien jaar, drinken van
alcohol kan vele gevolgen hebben voor de toekomst van dezen. Jongeren die écht meer weten over
bijvoorbeeld de gevolgen en risico’s van het gebruik van alcohol zullen waarschijnlijk minder gaan
drinken. Vrijwel iedereen weet namelijk wel ‘dat het slecht is voor de gezondheid’, maar dat
weerhoudt diezelfde hoeveelheid er niet van om (veel) te drinken. Echter zal menigeen die weet wat
alcohol allemaal met het gedrag, het lichaam etc. doet, zijn of haar alcoholgebruik gaan
verminderen. Wat deze gevaren, risico’s enz. allemaal precies zijn, is in dit werkstuk te lezen.
Het onderwerp alcohol als bestanddeel van de dranken die door zo velen genuttigd wordt is
natuurlijk afgebakend voor dat nodig geacht werd. Voor deze afbakening is het advies van de
begeleiders ook erg nuttig geweest. Een algemeen onderzoek doen over alcohol en de invloed
daarvan is namelijk veel te groot, er is daarover zoveel informatie te vinden dat een heel schooljaar
aan lessen in onderzoek nog niet genoeg is (dit bedraagt zo’n 1040 lesuren op het Carolus Borromeus
College). Daarom is besloten om dit te beperken tot de invloed die het drinken van alcohol in onze
omgeving (Helmond en omstreken) heeft op jongeren en volwassenen (de invloed is natuurlijk bij
iemand uit onze omgeving of bij iemand uit het noorden van het land of uit Duitsland niet (veel)
anders, maar omdat het veldonderzoek ook alleen in onze omgeving gedaan gaat worden is deze
afbakening erbij gevoegd). Bij deze hoofdvraag kunnen natuurlijk ook een aantal deelvragen gesteld
worden. Bijvoorbeeld: Wat is het schadelijke aan alcohol? Wat doet alcohol in het menselijk lichaam?
Wat gebeurt er met de hersenen door het drinken van alcohol? Is er een verklaring voor het in de
hoofdvraag genoemde verschil van invloed tussen jongeren en volwassenen? Alle andere deelvragen
kunt u vinden onder ‘plan van aanpak’ op bladzijde 7.
Om al deze vragen te beantwoorden moet natuurlijk een hoop informatie verkregen worden. Dit zal
op verschillende manieren gaan gebeuren. Ten eerste zal gebruik gemaakt worden van het zo mooie
internet. Door een aantal sites uit te zoeken waar veel bruikbare informatie op te vinden is (althans
waarop het lijkt dat veel informatie staat die bruikbaar is voor het verslag) en deze informatie
vervolgens uit te werken (zie: ‘bronnenonderzoek’ vanaf bladzijde 11) wordt (naar alle verwachting)
genoeg basis informatie verkregen om een deel van de vragen (zie: ‘plan van aanpak’, bladzijde 7
voor alle hoofd- en deelvragen) al te kunnen beantwoorden. Daarnaast wordt voor het
veldonderzoek gebruikt gemaakt van een enquête, interviews met twee deskundigen en een website
om de overige vragen en wat meer aanvullende informatie vanuit een andere visie dan internetsites
te verkrijgen. Het doel van de enquête is te begrijpen hoe mensen tegen alcohol en het drinken
daarvan aankijken, wat zij weten van de schadelijkheid, hoeveel jongeren er zijn die (regelmatig)
drinken etc. Door een interview te houden met een kinderarts en een Vitaalcoach wordt hopelijk
meer informatie verkregen over o.a. alcoholvergiftigingen, ‘comazuipen’ (en de bezoeken die
daardoor volgen aan het ziekenhuis), de schadelijkheid aan de gezondheid en vitaliteit enz.
