Samenvatting perspectieven op publieke vraagstukken, blok 4 2022, Maureen Wirds
Samenvatting Perspectieven op publieke
vraagstukken
Inhoudsopgave
Kennisclips ....................................................................................................................................................... 3
Wicked problems ................................................................................................................................................ 3
Bestuurskundige paradigma’s ............................................................................................................................ 3
New public management paradigma en Hood................................................................................................... 4
Publiek Management Perspectief – Provan & Lemaire ...................................................................................... 5
Publiek Management perspectief – Moore ........................................................................................................ 6
De Strategische Driehoek in Netwerkverband .................................................................................................... 7
Perspectief SHRM – Wat is SHRM ...................................................................................................................... 7
Perspectief SHRM – SHRM in publieke context .................................................................................................. 9
Verdieping – SHRM toegepast ............................................................................................................................ 9
Perspectief organisatiecultuur – Martin ........................................................................................................... 10
Perspectief organisatiecultuur – Pless & Maak ................................................................................................ 11
Governanceperspectief – introductie ............................................................................................................... 13
Governanceperspectief – Scholten en Penninx ................................................................................................. 15
Governanceperspectief – Van Dyck .................................................................................................................. 15
Communicatieperspectief – De Bruijn .............................................................................................................. 15
Literatuur ....................................................................................................................................................... 16
Wicked Problems: Implications for public policy and management Head & Alford (2015) .............................. 16
Public Value Governance – Bryson, Crosby & Bloomberg (2014) ..................................................................... 20
A public management for all seasons – Hood (1991) ....................................................................................... 25
Core concepts and Key ideas for Understanding Public Sector Organizational Networks: Using research to
Inform Scholarship and Practice. Provan & Lemaire, 2012 .............................................................................. 31
Managing for Value Organizational Strategy – Moore (2000)......................................................................... 33
Human resource management – Boselie et al. (2011) ..................................................................................... 37
People Management in the public sector – Knies & Leisink (2018) .................................................................. 41
Building an Inclusive Diversity – Pless & Maak (2004) ..................................................................................... 45
Single-perspective Theories of Culture – Martin (2002) ................................................................................... 49
The multilevel governance of migration and integration – Scholten & Penninx (2016) ................................... 51
Post-wage Politics and the rise of community capitalism – Van Dyck (2018) .................................................. 54
Framing – De Bruijn (2014) – Hoofdstuk 1 ....................................................................................................... 57
Framing – De Bruijn (2014) – Hoofdstuk 2 ....................................................................................................... 59
1
,Samenvatting perspectieven op publieke vraagstukken, blok 4 2022, Maureen Wirds
Colleges .......................................................................................................................................................... 60
Werkcollege 28-04-2022 .................................................................................................................................. 60
Werkcollege 03-05-2022 .................................................................................................................................. 61
Werkcollege 12-05-2022 .................................................................................................................................. 61
Werkcollege 19-05-2022 .................................................................................................................................. 62
Werkcollege 24-05-2022 .................................................................................................................................. 62
Werkcollege 02-06-2022 .................................................................................................................................. 63
2
,Samenvatting perspectieven op publieke vraagstukken, blok 4 2022, Maureen Wirds
Kennisclips
Wicked problems
Wicked problems
- Sociaal pluralisme, diversiteit: stakeholders met verschillende belangen en waarden.
- Institutionele complexiteit: netwerken van organisaties en multiple governance.
- Wetenschappelijke onzekerheid: fragmentatie van kennis en gebrek eraan.
Type 1: tamme problemen. Probleemdefinitie en mogelijke oplossing helder.
Type 2: probleemdefinitie helder; mogelijke oplossing niet → meer onderzoek nodig
Type 3: wicked problem. Probleemdefinitie en definitie mogelijke oplossingen zijn niet helder
→ meer onderzoek en discussie noodzakelijk om verder te komen. Iedere oplossing komt met
een nieuw obstakel/probleem dus meerdere perspectieven nodig.
Bestuurskundige paradigma’s
Paradigma: ‘Hoe we de overheid zien en hoe we naar de samenleving kijken’
Wicked problems en paradigma’s
- Traditionele bestuurskunde
o Hiërarchische organisaties
o Silo’s (ook door HR-management)
3
,Samenvatting perspectieven op publieke vraagstukken, blok 4 2022, Maureen Wirds
o Focus op input en proces (niet op output of outcomes)
- NPM
o Managing for results: hitting the target, missing the point. Te rationeel-
technisch (terwijl doelen niet vastliggen); fragmentatie binnen organisaties
o Contractualism: outputs ipv outcomes en programma-gericht; splitsing
beleid/implementatie; competitive ondermijnt samenwerking en kennisdeling
o Controlemechanismen: nadruk op blauwe kant, enkel cijfers
o (maar: stakeholder engagement kan helpen)
- Publieke waarden: dit perspectief zou beter moeten zijn in het oplossen van wicked
problems.
New public management paradigma en Hood
Doctrinal components NPM
Het idee is dat je prestaties meet zoals in de private sector, maar het toezicht moet worden
georganiseerd op deze prestaties, want het is publiek.
Het doel in NPM is efficiëntie.
Belangrijke assumptie: an all-purpose garment?
- Toepasbaarheid/overdraagbaarheid en diffusie
- Neutrale benadering?
Michael Sander (What money can’t buy)→ gevolgen die ontstaan van het introduceren van
marktwerking in de publieke sector
- Discussie over fairness, is het wel eerlijk en niet iets wat alleen voor de rijken is?
- Corruptie → moreelbesef neemt af (als je ervoor betaalt heb je er ook recht op)
Er zijn drie sets van administratieve waarden in public management.
- Sigma-type values: Keep it lean and purposeful (komt het meest overeen met NPM)
- Theta-type values: Keep it honest and fair
- Lambda-type values: Keep it robust and resilient
4
,Samenvatting perspectieven op publieke vraagstukken, blok 4 2022, Maureen Wirds
Publiek Management Perspectief – Provan & Lemaire
Er is meer behoefte aan samenwerking binnen de overheid, want voor één organisatie wordt
het oplossen van een publiek vraagstuk te complex. Netwerk is de nieuwe manier om dit te
doen.
5
, Samenvatting perspectieven op publieke vraagstukken, blok 4 2022, Maureen Wirds
Wat is een netwerk?
- Drie of meer organisaties die samenwerken om een gemeenschappelijk doel te
bereiken.
- Formeel ontworpen en bestuurd en doelgericht (niet toevallig ontstaan)
- Relaties tussen de netwerkpartners zijn niet hiërarchisch
- Netwerkpartners hebben nog steeds een zekere autonomie
Waarom wel netwerken?
- Flexibiliteit (dus ook responsiever), leren (dus meer innovatie), betere kennis delen,
groter belang cliënten, middelen delen, grotere politieke macht (authorizing
environment, Moore’s publieke waardendriehoek)
- Taken die geen routine zijn
- Kan één organisatie het regelen? (waarschijnlijk niet, wicked issues/publieke
vraagstukken)
Waarom niet netwerken?
- Net elke netwerkpartner is even gemotiveerd om doelen te behalen
- Culture clash tussen organisaties
- Verlies van enige autonomie (belangen verdedigen, ‘turf’)
- Coördinatie moeheid en kosten
- Minder ‘accountability’, free rider probleem
- Complex om te managen
Publiek Management perspectief – Moore
Publiek value management → in publieke organisaties werken vanuit het idee van een
waartoe vraag. Waartoe zou je een publieke dienst leveren, waartoe zou je samenwerken?
Eerst de waartoe vraag en pas dan denken ‘wat vinden mijn superieuren hiervan?’
Drie onderdelen
- Public Value → Wat is het doel van deze organisatie? Of de maatschappelijke opgave
- Operational capacity → middelen waarmee je werkt (ruimte, mensen, etc.)
- Authorizing environment → de legitimerende omgeving (aan wie moet je de keuze
verantwoorden)
= Strategic Triangle van Mark Moore, creating public value
6
