Uitgebreide samenvatting van het vak Economie B gegeven door Bart Defloor in het eerste bachelorjaar handelswetenschappen aan de UGent. Deze samenvatting bevat zowel de leerstof uit de hoorcolleges/slides als de hoofdstukken uit het boek die gekend moeten zijn. Door deze samenvatting te studeren...
ECONOMIE B
0. Inleiding economie B
• Idee van minimale staat
o Volledig ongereguleerde economie kan niet goed werken
§ Natuurlijke anarchie
§ Overheid als sociaal contract
o Nood aan minimale staat
§ Eigendomsrechten, contractwetgeving, rechtshandhaving
§ Geen verdere overheidsinmenging nodig?
• Marktefficiëntie
o Vraagcurve
§ Marginale bereidheid tot betalen curve (MBTB)
o Aanbodcurve
§ MK-curve
o Stel Q2, P2 à CS en PS?
§ Welvaartsverlies
§ Maar, Invisible hand!
o Marktevenwicht P* en Q*
§ MBTB = MK = P
§ CS + PS = TS maximaal
• Markten en pareto-efficiëntie
o Handel
§ Marktpartijen beschikken over goederen
§ Kunnen deze goederen ruilen
§ Ruil is vrijwillig
§ à Marktpartijen ruilen enkel als ze er beiden op vooruit gaan
§ Handel zorgt voor Pareto-verbeteringen
o Voorbeeld: Bertel en Stijn
§ Bertel: heeft enkel brood ter beschikking à nut = 10, maar heeft dorst
§ Stijn: heeft enkel water ter beschikking à nut = 10, maar heeft honger
§ Ruilhandel
à Bertel geeft brood en ontvangt water
à Stijn geeft water en ontvangt brood
à Analyse van Pareto-efficiëntie à ‘Paretogrens’ (PMG)
o Alle punten op de paretogrens zijn maximale nutsniveaus
o b is een Pareto-verbetering t.o.v. a maar niet t.o.v. c
o Er zijn veel Pareto-efficiënte punten, die zijn niet Pareto vergelijkbaar. Vergelijk b
en d…
SAMENVATTING ECONOMIE B 1
,• 3 taken van de overheid
o Allocatie (totale welvaart)
§ Marktfaling (H18-20)
§ Overheidsfaling (H22)
§ Belastingen (H7&23)
o Distributie (verdeling van welvaart)
§ Ongelijkheid en herverdeling (H21)
o Stabilisatie
19. Externe effecten
19.0 Inleiding
• Externe effecten
o “Wanneer het handelen van de ene persoon gevolgen heeft voor het
welvaartsniveau van minstens één andere persoon, zonder dat er vergoeding of
compensatie tegenover staat”
o Problemen
§ Leiden tot welvaartsverlies (allocatief probleem)
§ Eigendomsrechten slecht omschreven
§ Telkens andere mensen (derden) ondervinden effect op hun nutsniveau
o Positief <-> negatief
Positieve externe effecten Negatieve externe effecten
Externe baten Externe kosten
Positieve externaliteiten Negatieve externaliteiten
MBTB bevat niet alle baten… MK bevat niet alle kosten…
• 2 manieren om externaliteiten te analyseren
o Pigou: (negatieve) externaliteit in een markt
§ Vervuiling door productie van een product levert externaliteit op
§ Externaliteit zorgt voor welvaartsverlies
§ ‘Maatschappelijke’ kostprijs van een product is hoger dan de ‘private’
kostprijs. Niet alle kosten verrekend in de private prijs
§ Doordat eigendomsrechten op het milieu niet goed zijn omschreven
o Een ‘markt’ voor de externaliteit
§ Schadeveroorzakers (vervuilers) versus schadelijders (gedupeerden)
§ Voorbeeld milieuvervuiling: Reductiekosten en Externe kosten
§ ‘Optimaal niveau van vervuiling’
19.1 Negatieve externe effecten
• Productie van product à uitstoot
o Bv. lozing afvalwater in rivier, geurhinder, lawaai, CO2-uitstoot …
o à Marginale externe kosten (MEK) (EUR)
• Private kost
o Private aanbodcurve Aprivaat (=MK)
o Enkel productiekosten (lonen, grondstoffen …)
SAMENVATTING ECONOMIE B 2
,• Maatschappelijke/sociale kost
o Aanbodcurve Asociaal (MK+MEK)
o Alle kosten voor de samenleving: privaat + extern
• MEK
o Marginale externe kost
o MEK = TEK’ (afgeleide van totale externe kosten)
o Verloop
§ Hangt af van probleem
à CO2 uitstoot: elke ton uitstoot leidt tot zelfde bijkomende schade
à constante MEK
à Nachtvluchten over een woonwijk
∆ Eerste vlucht is een ‘beetje lastig’
∆ Tiende vlucht in dezelfde nacht is ‘heel lastig’
o Oppervlakte onder MEK = TEK
o MEK kan constant zijn, maar ook stijgend (vergelijk Q1 en Q2)
o MEK = verticale afstand tussen Aprivaat en Asociaal
o TEK = oppervlakte tussen Aprivaat en Asociaal
o Opmerkingen
§ Eenheden tussen Qoptimum en Qmarkt
à Extra welvaart (+A)
à Extra TEK (-A -B)
à à Gevolg = -B = welvaartsverlies bij Qmarkt
§ Eenheden tussen Qmarkt en Qoptimum: MBTB < MK+MEK
SAMENVATTING ECONOMIE B 3
, • Marktfaling samenvatting
o Privaat marktevenwicht Qmarkt
§ MBTB < TEK (=MK + MEK)
§ Niet het ‘maatschappelijk wenselijke evenwicht’
§ Allocatieprobleem, marktfaling, allocatieve inefficiëntie
o Eenheden tussen Qoptimum en Qmarkt
§ TEK: vierhoek A+B
§ CS en PS: driehoek A
§ Dus: welvaartsverlies: driehoek B
o Bij Qoptimum
§ MBTB = MK+MEK
§ Merk op! Vervuiling is niet gelijk aan 0!
o Hoe moeten we Qoptimum bereiken?
§ Pigouviaanse belasting
à Belastingtarief = MEK in Qoptimum
∆ Bv. vliegen met het vliegtuig heeft marginale externe kost
van 2 euro per km in Qoptimum à belastingtarief van 2 euro
per km opleggen
à à Hogere kost voor bedrijf (MK + taks) à doorrekenen aan
klanten
∆ ‘Internalisering van de externe kost’
∆ Zorgt dat een ‘juiste’ prijs wordt gerealiseerd
∆ P = MK + MEK
Pigouviaanse belasting: Tarief = MEK in Qoptimum
(=dubbele pijl)
à Aanbodprivaat schuift naar boven
Rechthoek = belastinginkomsten voor de
overheid
SAMENVATTING ECONOMIE B 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper HWFixer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,39. Je zit daarna nergens aan vast.
