Hoorcollege 1: inleiding en historie pandrecht, omschrijving pachtovereenkomst
Privaatrecht en publiekrecht belangrijk
o Personen- en familierecht
Trouwen
Overlijden
Scheiden
o Ondernemingsrecht
Rechtsvorm
Bedrijfsopvolging
Going concern waarde
o Onroerende zakenrecht
Milieuregels
Spanningen in buitengebied tussen verschillende functies
Pacht (neemt af, maar bedrijven die over blijven worden veel groter en
efficiënter)
VABS = vrij komende agrarische gebouwen
Plattelandswoning
o (Civiel en fiscaal)
Kenmerk agrarisch recht: vervlechting
o Dwarsdoorsnede alle rechtsgebieden
Functioneel rechtsgebied (net als het huurrecht bijvoorbeeld) niet gekoppeld
aan een wetboek, maar aan een functie
o Gebruik van privaatrecht voor publieke doelen
Verwerving voor natuurontwikkeling
Kunnen ze doen door agrarische bedrijven te onteigenen of uit te
kopen dus contracten sluiten
Overeenkomsten
Vanuit overheidswege gesloten met private eigenaren (bijv.
subsidies)
o Met publiekrecht ingrijpen in private verhoudingen
Pacht (goedkeuring Grondkamer)
Pacht is privaatrecht alleen niet al het pachtrecht staat in titel 5 van
boek 7. Grondkamer is een instituut dat pachtovereenkomsten moet
goedkeuren. Het controleert dus private verhoudingen. Anders geen
rechtsgeldige reguliere pachtovereenkomst. De prijzen zijn ook
gereguleerd. Dit is ook een publiek rechtelijk element. Pacht moet
een belangrijke bescherming bieden aan het grondgebruik (doel).
Pacht is een verhouding tussen een belegger en een pachter. Belang
van de verhuurder is een zo’n hoog mogelijke huurprijs. Belang van
de huurder is bescherming.
Landinrichting
Thematiek waarin de overheid bepaald hoe de inrichting van het
landelijk gebied eruit moet komen te zien. De overheid kan
dwingend rechtelijk bepalen hoe het eruit komt te zien. Hier grijp je
in private verhoudingen.
Functionele rechtsontwikkeling
o Recht als instrument van overheidsbeleid (de overheid moet agrarische sector
reguleren)
, Normering, waarborg
Wetgeving, planning, financiering
o Wetgever belangrijke rechtsvormer
Geschiedenis
o Enkele hoogtepunten:
1910: 1e hoogleraar Agrarisch recht in Groningen (Cohen)
Nijmegen en Groningen alleen agrarisch recht kunnen volgen
1940: oprichting Tijdschrift De Pacht (nu: Tijdschrift voor Agrarisch Recht)
1959: oprichting Vereniging voor Agrarisch Recht (VAR)
1993: oprichting Instituut voor Agrarisch Recht (IAR)
2000: oprichting Vereniging voor Agrarisch Specialisten in het Notariaat
(VASN)
Toekomst
o Polak (1966): “Er is geen reden op sterke ontplooiing van het agrarisch recht aan te
dringen. Het agrarische recht moet niet meer zijn dan het naar redelijkheid kan zijn”
o Nu: er is nog steeds landbouw; agrarisch recht steeds omvangrijker/ingewikkelder/
onoverzichtelijker
o Toekomst: inspelen op ontwikkelingen voedselveiligheid/milieu/natuur en
landschap/supranationaal
o Trends:
Internationalisering
Marktgerichtheid (afschaffing regulieren marktordeningsinstrumenten, meer
ruimte voor samenwerking)
Duurzaamheid (habitatrichtlijn, nitraatrichtlijn, kaderrichtlijn, water,
klimaatbeleid, ‘renewables’)
Landbouw steeds minder speciale positie
Mededinging/staatssteun
Waarom pachtrecht?
o financieringsinstrument landbouw: waarborgen van mogelijkheden tot agrarische
exploitatie onder redelijke voorwaarden:
prijs: hoogst toelaatbare pachtprijs met toetsing (7:327 BW)
pachtprijs toetsing: max prijs die mag worden betaald
dwingend recht (7:399 BW): naast prijs ook verlenging, indeplaatsstelling en
voorkeursrecht
Niet ten nadele van de pachter van afwijken = dwingend recht
Anders vernietigbaarheid
o •alternatief voor aankoop landbouwgrond, zie voor grondprijzen per regio
http://www.boerderij.nl/landbouwgrond/grondprijzen/
Soms niet genoeg grond beschikbaar of niet het geld ervoor om dat te kopen
De prijzen op aankoop markt zijn niet gereguleerd. De pachtprijzen worden
hieraan aangepast. Dus zowel kijken naar pachtprijzen als marktprijzen.
o zoeken naar evenwicht: 7:327 lid 2 BW
artikel over pachtprijzen
Pachter wordt beschermd, mede in acht genomen belangen verpachter
o bescherming beet zichzelf in de staart: het ‘dilemma van de pacht’
de pachter is zo erg beschermd dat bijna geen een verpachter nog wil gaan
verpachten onder die voorwaarden
pachtovereenkomst hoeft niet verplicht in notariële vorm, kan dus door
iedereen
Je kunt verschillende pachtregimes kiezen. Hoofdvorm is reguleren pacht.
, Nieuwe reguleren pachtovereenkomsten worden eigenlijk niet meer
gevormd. Hier wil je niet bewust voor kiezen. Heel soms nog in familie band
fiscale voordelen halen.
o dus: liberaliseren
Pachtmarkt steeds meer vrij gegeven
o geliberaliseerde pacht nog financieringsinstrument?
Is het nog wel houdbaar om de pachter zo erg te beschermen
Pacht in het BW?
o pachtovereenkomst is bijzondere overeenkomst, naast de andere bijzondere
overeenkomsten
o persoonlijk recht, zakelijke kenmerken (dus geen zakelijk recht; koop breekt geen
pacht)
o algemeen vermogensrecht/verbintenissenrecht van toepassing (zie bijv. 3:217 BW)
o aantal onderwerpen in logischer volgorde geplaatst
o na titel 7.4 BW inzake huur: titel 7.5 BW is op regeling huur geënt (met name huur
bedrijfsruimte vgl 7:202 en 7:316)
heel summier uitleg door wetgever
o opbouw titel 7.5: zie colleges 1 t/m 5
o dwingend recht (7:399-399c)
o afbakening t.o.v. erfpacht (7:399d) 25 jaar
afbakeningen tussen pacht en erfpacht. Juridische verschil is geregeld in art.
7:399d BW. In boek 5 gaan zitten (erfpacht) i.p.v. in boek 7. Erfpacht kent
geen bescherming, maar 25 jaar of korter dan is pacht gewoon van
overeenkomst. Bij 26 jaar of langer in praktijk.
soorten pachtovereenkomsten
o reguliere pacht
oervorm, komt niet zo veel meer voor
o hectarepacht
met max een hectare niet zo veel formaliteiten
kan niet opknippen samen meer dan hectare dan geen hectarepacht
o openbare lichamen
o reservaatspacht
o teeltpacht
o geliberaliseerde pacht
komt steeds meer voor
pachtprocedures
o pachtkamer van rechtbank, sector kanton (kantonrechter met 2 leden)
ligt aan waar het pacht ligt
o binnen 4 weken hoger beroep bij Pachtkamer van het Gerechtshof te Arnhem
(“Pachthof”; 3 raadsheren met 2 raden)
o cassatie bij Hoge Raad (mogelijk sinds 1-9-2007)
sinds dat het in het BW staat
o grondkamer in de bevoegde regio (5, Noord, Oost, Zuid, Zuidwest, Noordwest)
Niet door elkaar halen met pachtkamer!
Pachtkamer is rechtelijke instantie de grondkamer niet! Grondkamer is ZBO
(zelfstandige bestuursorgaan)
Belangrijkste taak is pachtovereenkomsten toetsen. Zij geven een oordeel af.
o binnen 4 weken hoger beroep bij Centrale Grondkamer te Arnhem (vormt personele
unie met Pachthof)
zijn zelfde mensen als pachtkamer gerechtshof te Arnhem. Dit is gedaan om
rechtseenheid te creëren.
, Grondkamer/Pachtkamer
o Grondkamer:
Zelfstandig bestuursorgaan
Taken:
Toezicht
Goedkeuring overeenkomsten
Prijs
Wijziging
Beëindiging
Registratie (teeltpacht)
Samenstelling, procedure: Uitvoeringswet Grondkamers
o Pachtkamer:
Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering
Wet rechterlijke organisatie
Samenstelling: ‘leken’
Rechter en leken leden
Bevoegdheid: art. 1019j Rv
Hoger Beroep: Hof Arnhem
Cassatie: Hoge Raad
Pachtovereenkomst (art. 7:311 BW) HEEL ERG BELANGRIJK
o Belangrijkste elementen wil het een pachtovereenkomsten zijn
o Overeenkomst (aanbod/aanvaarding, wilsovereenstemming) waarbij de ene partij
(de verpachter) zich verbindt aan de andere partij (de pachter)
(voor een bepaalde tijd: art. 7:325 lid 1)
Formeel geen deel van definitie, informeel wel!
een onroerende zaak of een gedeelte daarvan
roerende zaken dan geen pachtrecht!
Verschillende hoedanigheden bijv. losse grond, hoeve of combinatie
in gebruik te verstrekken
verpachter het gebruik afstaan aan pachter
Volledige exclusieve gebruik voor de pachter
Logisch dat verhuurder het gebruik niet heeft
‘beheersbeslissingen’ = wie beslist over het beheer van het
verpachte. Wie doet wat. Als het exclusief de pachter is dan geen
enkele discussie.
Als een agrariër niet zelf alle werkzaamheden verricht, maar een
loonwerker. Als je al je werk laat doen door een loonwerker. Heb je
dan het exclusieve gebruiksrecht? Moet duidelijk zijn wat de
loonwerker wel of niet mag. De pachter moet zien dat hij de
beheersbeslisingen heeft.
Nawijden = nadat het oogst is gedaan, wordt weidegang toegestaan.
Dus mogen dieren van derden op grazen. Uiteraard tegen betaling.
Dan exclusief door die andere, is dat dan nog steeds pachtrecht?
o Als je het niet goed regelt juridisch dan heeft de derde een
pachtrecht op de grond. In een pachtrelatie hebben we dan
een onderpacht. Van onderpacht art. 7:355 BW mag alleen
met voorafgaande schriftelijke toestemming van de
verpachter. Als dit niet is gebeurd kun je een opzegging van
de pacht om je oren krijgen. Dus risicovol.
Grondgebruik verklaring. Staat in dikke letters op ‘let op dit is geen
pachtovereenkomst’. Wat partijen boven de overeenkomst zetten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evelineadlp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.