Week 1: inleiding en historie pachtrecht, omschrijving pachtovereenkomst
soorten pachtovereenkomsten
reguliere pacht
o oervorm, komt niet zo veel meer voor
hectarepacht
o met max een hectare niet zo veel formaliteiten
o kan niet opknippen samen meer dan hectare dan geen hectarepacht
openbare lichamen
reservaatpacht
teeltpacht
geliberaliseerde pacht
o komt steeds meer voor
pachtprocedures
1. pachtkamer van rechtbank, sector kanton (kantonrechter met 2 leden)
a. ligt aan waar het pacht ligt
2. binnen 4 weken hoger beroep bij Pachtkamer van het Gerechtshof te Arnhem (“Pachthof”; 3
raadsheren met 2 raden)
3. cassatie bij Hoge Raad (mogelijk sinds 1-9-2007)
a. sinds dat het in het BW staat
1. grondkamer in de bevoegde regio (5, Noord, Oost, Zuid, Zuidwest, Noordwest)
a. Pachtkamer is rechtelijke instantie de grondkamer niet! Grondkamer is ZBO
(zelfstandige bestuursorgaan)
b. Belangrijkste taak is pachtovereenkomsten toetsen. Zij geven een oordeel af.
2. binnen 4 weken hoger beroep bij Centrale Grondkamer te Arnhem (vormt personele unie
met Pachthof)
a. zijn zelfde mensen als pachtkamer gerechtshof te Arnhem. Dit is gedaan om
rechtseenheid te creëren.
,Elementen pachtovereenkomst (art. 7:311 BW)
1. Overeenkomst (aanbod/aanvaarding, wilsovereenstemming)
2. (Voor bepaalde tijd (art. 7:325 lid 1))
a. Zie het artikel!!
b. Formeel geen deel van definitie, informeel wel!
c. Hoeve: complex, 1 of meer gebouwen + land. Landbouwkundige eenheid (art. 7:313
lid 1 BW). Zie tevens Pk Hof Arnhem 3-7-2014, Agr.r. 2015, 5791 (Koni B.V./Verheul-
de Jong)
i. Je mag gebouw en grond niet uit elkaar trekken!
ii. Gebouwen moeten wel echt een functie hebben voor de landbouw
iii. één overeenkomst los land + één overeenkomst los gebouw: duur van 12
jaar gaat gelden voor beide overeenkomsten, vanaf tijdstip waarop laatste is
gesloten (lid 3)
1. maar: het blijven twee overeenkomsten met eigen oorspronkelijke
ingangsdatum; Pk Hof Arnhem 6 november 2001, rekestnr. P
343/2001 (Wesseling/Bekman)
3. een onroerende zaak of een gedeelte daarvan
a. Nooit pacht met alleen een woning bijv. boerderij! Dan gwn huur van woonruimte.
b. Drie typen onroerende zaken: los land (los stuk grond), los gebouw (bijv. schuurtje,
geen losse woning!) of hoeve (complex van 1 of meer gebouwen met land)
4. in gebruik te verstrekken
a. Volledige exclusieve gebruik voor de pachter
b. ‘beheersbeslissingen’ = wie beslist over het beheer van het verpachte. Wie doet wat.
Als het exclusief de pachter is dan geen enkele discussie.
c. Loonwerker? Moet duidelijk zijn wat de loonwerker wel of niet mag. De pachter
moet zien dat hij de beheersbeslisingen neemt.
d. Nawijden = nadat het oogst is gedaan, wordt weidegang toegestaan. Dus mogen
dieren van derden op grazen. Uiteraard tegen betaling. Dan exclusief door die
andere, is dat dan nog steeds pachtrecht?
i. Als je het niet goed regelt juridisch dan heeft de derde een pachtrecht op de
grond. In een pachtrelatie hebben we dan een onderpacht. Van onderpacht
art. 7:355 BW mag alleen met voorafgaande schriftelijke toestemming van
de verpachter. Als dit niet is gebeurd kun je een opzegging van de pacht om
je oren krijgen. Dus risicovol.
e. Meulman-Bonte: Het gaat om het gebruik zoals dat in de overeenkomst benoemd is.
Het uiteindelijke gebruik is irrelevant.
f. Grondgebruik verklaring. Staat in dikke letters op ‘let op dit is geen
pachtovereenkomst’. Wat partijen boven de overeenkomst zetten maakt niet uit. Dit
is een groot gevaar. Deze ontstaan om mestrechten te kunnen benutten. Grond
nodig om mest op te kunnen rijden. Als je zelf onvoldoende grond hebt moet je
tijdelijk even de grond van een ander gebruiken. Met de grondgebruik verklaring
proberen ze een pachtclaim te omzeilen. In de praktijk is het meestal alsnog een
pachtrecht. Dan kom je in een zware reguleren pacht terecht. (Van Santen-Merbis)
g. Cruciale criterium is: wie verricht welke werkzaamheden. Is de pachter zelf nog aan
zet of is het een derden?
h. Maatschapsovereenkomst. Vaak worden de pachtrechten ingebracht in de
overeenkomst. Pachtrechten liggen dan in de samenwerkingsverband. Verpachter
kan dan gaan ontbinden of opzeggen, want komt opeens meerdere pachten. Dan
kom je niet de verplichtingen aan: het persoonlijk gebruiken van de pacht.
,5. Ter uitoefening van de landbouw (7:312 BW)
a. Geen hobbyist, geen bosbouw
b. Hof Arnhem 19 februari 2013 (Kopper Donkerbroek – te Biesebeek)
i. Niet: benutten van mestrechten
1. puur administratief er werd geen mest op uitgereden. Alleen dat
men een vinkje kon zetten dat er sprake was van een perceel dat
kwalificeert voor de subsidie.
c. Niet: hoveniersbedrijf, bijv. kerstbomen kweken
d. Wel: agrarisch natuurbeheer
6. (bedrijfsmatig art. 7:312)
a. Kenmerken bedrijfsmatig zie Boetzelaer/Weenink!!!!
i. Snel sprake van bedrijfsmatig zie Van de Camp/Hofmans (voor het eerst niet)
b. MvA: Moet gaan om een complex van economische activiteiten gericht op winst
door de uitoefening van de landbouw.
i. Ligt heel dicht tegen een fiscale ondernemingsbegrip aan
ii. Moet dus gaan om een echte overeenkomst. Dus niet hobbymatig.
c. Wie moet bewijzen?
i. Art. 150 Rv wie stelt moet bewijzen. In procedure vaak verpachter die zegt
dat er geen pacht meer is.
ii. in beginsel rust op verpachter bewijslast dat er geen sprake is van
bedrijfsmatige landbouw
iii. van pachter kan wel worden gevergd dat hij voldoende gegevens omtrent de
bedrijfsvoering overlegt (Pachtkamer Hof Arnhem 29 maart 2011, Agr.r.
2012, 5711 (Budé/Schinnen))
d. Hieraan niet voldaan bij ontstaan pacht? Dan huur (art. 7:201 e.v.) (zie Van de
Camp/Hofmans)
e. Grond voor ontbinding pachtovereenkomst (7:376 lid 1 onder a)
f. beantwoording vraag ook buiten pachtrecht van belang: Overdrachtsbelasting
cultuurgrondvrijstelling (art 15 lid 1 sub q Wbr)
i. Krijg je alleen als je 10 jaar na de verkrijging bedrijfsmatig gebruikt voor de
landbouw. Die toets is niet op 1 op 1 gelijk.
ii. Wet WOZ in het kader van de erfbelasting van belang. Cultuurgrond is vrij
van de onroerende zaak belasting.
iii. Perceel met velden met zonnepanelen. Vraag aan de fiscale rechter? De
zonnepanelen staan op stellingen daaronder konden de schapen lopen. Leidt
niet tot de grondvrijstelling.
7. En de pachter zich verbindt tot een tegenprestatie (7:328)
a. = pachtprijs + eventueel bijkomstige verplichtingen (bijvoorbeeld op gebied
van onderhoud) (lid 1)
b. bedrag in geld, naar tijdruimte bepaald (lid 2)
c. grondkamer kan afwijking goedkeuren (lid 3)
i. dus 1: tegenprestatie kan bestaan uit deel oogst (deelpacht, mobiele
pacht)
ii. dus 2: ‘bruikleen’ tegen verplichting tot verrichten arbeid, of tot
verrichten van meer onderhoud dan waartoe bruiklener is verplicht,
kan ‘pacht’ zijn (want: voldaan aan alle elementen van art. 7:311 BW)
1. gebruik om niet = geen pacht, maar bruikleen (7A:1777 BW)
a. Dus hier goed opletten!!
d. Hartigh-van der Wel
i. Schadevergoeding is geen tegenprestatie!
, e. Drie vormen
i. Overeengekomen pachtprijs
1. toetsing door Grondkamer (7:319 lid 1 a)
ii. Hoogst toelaatbare pachtprijs
1. eventueel correctie door de grondkamer.
2. wordt bepaald door normen van Pachtprijzenbesluit 2007 (zie p. 12-
14 HC aantekeningen)
a. maximale prijzen die je in bepaalde gebieden mag vragen is
hoogst toelaatbare pachtprijs. Overschrijding dan moet de
grondkamer gaan corrigeren.
3. maatstaf bij toetsing overeengekomen pachtprijs (7:319 lid 1 a) en
leidraad bij herziening (art. 21 Ppb 2007)
iii. Tussen partijen geldende pachtprijs
1. voorwerp van de herziening van rechtswege (7:333 lid 1) en
herziening door Grondkamer (7:333 lid 2-4) (zie hieronder)
a. ieder jaar van rechtswege aangepast. Pachtnormen ieder
jaar op 1 juli herzien. Je mag automatisch als verpachter de
nieuwe pachtprijs in rekening stellen. Als de pachter daar
niet mee eens is kan hij naar de grondkamer.
b. Als je 1x de goedkeuring van de grondkamer hebt dan
jaarlijks herziening toepassen.
2. wijzigt de tussen partijen geldende pachtprijs. Zowel herziening van
rechtswege als herziening door Grondkamer levert een nieuwe
tussen partijen geldende pachtprijs op (zie hieronder)
a. verpachter kan ieder jaar een nieuwe nota sturen als hij dat
niet heeft gedaan een aantal jaar. Dan inhaalslag maken met
toestemming van de grondkamer. (zie hieronder)
3. Herziening voor meer dan een jaar (7:333)
a. Van rechtswege (lid 1) indien pachtnormen veranderen
b. Binnen 1 jaar na wijziging herziening redelijkheid en
billijkheid of gewijzigde omstandigheden (lid 2)
i. Indien niet van rechtswege wordt doorgevoerd
ii. Ingaan nieuwe pachtprijs zie lid 4
c. Om de 3 jaar herziening redelijkheid en billijkheid of
gewijzigde omstandigheden (lid 3)
i. Indien te laat
ii. Ingaan nieuwe pachtprijs zie lid 4
4. Herziening pachtprijs voor slecht jaar (7:330)
a. Herzieningen moet je vragen aan de grondkamer en
geldt ook alleen voor dat jaar.
b. Remissierecht
i. = opbrengst als gevolg van buitengewone
omstandigheden aanzienlijk minder dan bij
aangaan overeenkomst was te verwachten
c. verschillende bedrijfstakken, dan salderen
i. bijv. akkerbouw is heel slecht vanwege slecht
weer, maar melkveebedrijf loopt wel heel goed.
Deze worden dan onder de streep met elkaar
verrekend. Als het dan nog uitzonderlijk negatief
is dan pas remissierecht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evelineadlp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.