Samenvattingen periode 2.4 - De hulpvraag vanuit maatschappelijk perspectief
Inhoudsopgave
Fysiotherapeutisch handelen ............................................................................................................... 2
Medisch handelen ............................................................................................................................. 28
Gedragswetenschappen .................................................................................................................... 62
Motor control .................................................................................................................................... 74
Begeleiding beroepsproduct .............................................................................................................. 86
,Fysiotherapeutisch handelen
Hoofdstuk 1, Hoofdpijn
Classificatie van hoofdpijn
Incidentie= het aantal nieuwe gevallen van een ziekte per tijdseenheid, per aantal van de bevolking.
Prevalentie= het aantal gevallen per duizend of per honderdduizend op een specifiek moment in de bevolking.
De lifetime prevalentie van alle vormen van hoofdpijn:
- Bijna 70% bij de mannen
- Bijna 90% bij de vrouwen
Bij de fysiotherapeut komen regelmatig patiënten met hoofdpijn klachten. Het komt dus heel veel voor en kost de
maatschappij erg veel geld. Er zijn meer dan 100 verschillende soorten hoofdpijn.
Prevalentie van hoofdpijn:
- Spanningshoofdpijn 69%
- Hoofdpijn a.g.v. een systemische infectie 63%
- Migraine 16%
- Na een doorgemaakt trauma 4%
- Zonder oorzaak 2%
- Inspanningshoofdpijn 1%
- Vasculaire oorzaak 1%
- Subarachnoïdale bloeding 1%
- Hersentumoren 0,1%
In 1998 publiceerde het ICHD-1 een hoofdpijn classificatie en in 2018 werd deze lijst vervangen door de ICHD-3.
ICHD= International Classification of Headache Disorders. Het onderscheidt meerdere soorten hoofdpijn:
Primaire hoofdpijn= wanneer de bron van nocisensoriek
gelegen is in de hersenen.
Secundaire hoofdpijn= als de hoofdpijn het gevolg is van
een andere aandoening.
Ziekteverzuim:
- De leeftijdspiek van hoofdpijn ligt rond de 40 jaar in de werkende populatie.
- Het aantal ziektedagen per 1000 werknemers per jaar is voor:
o Migraine -> 270 dagen
o Spanningshoofdpijn -> 820 dagen
Primaire hoofdpijn
Primaire hoofdpijn kun je onderverdelen in:
- Spanningshoofdpijn (ook wel: “Tension Type Headache” genoemd)
- Migraine
- Clusterhoofdpijn
,Spanningshoofdpijn (ook wel: “Tension Type Headache” genoemd).
Tekenen en symptomen:
- 10 episodes per jaar, episodes van 30 minuten tot 7 dagen.
- Minimaal 2 van de 4:
o Bilaterale klachten
o Drukkend of band gevoel
o Matige tot normale intensiteit
o Niet beïnvloedbaar door dagelijks activiteiten (fysieke activiteit)
- + de volgende criteria:
o Geen misselijkheid of braken
o Foto- of fonofobie (overgevoeligheid voor licht en geluid)
We maken een onderscheid tussen spanningshoofdpijn met en zonder pericraniale gevoeligheid (drukpijn of
pericranial tenderness). De therapeut kan drukpijn goed aantonen via palpatie (score 0-3) en gebruiken voor
zijn behandelstrategie. Verder maakt het de uitleg aan de patiënt geloofwaardiger. Dit is:
- Onregelmatig
- Frequent
- Chronisch
- Vermoedelijk
Incidentie en prevalentie:
- Tussen de 30% tot 78% van de bevolking.
- Vrouw > man, 20-45 jaar.
- Spanningshoofdpijn is de meest voorkomende vorm van hoofdpijn.
- Er zit verschil tussen de frequentie per persoon.
- Bij spanningshoofdpijn helpen NSAIDs niet. Wat mogelijk wel helpt zijn spierontspanners
(benzodiazepinen). Bij chronische spanningshoofdpijn helpt bepaalde medicatie, niet
benzodiazepinen, wel maar dat is patiënt afhankelijk.
- Catastroferend of vermijdend gedrag zijn predisponerende factoren.
Migraine
Tekenen en symptomen:
- Hoofdpijn aanvalsgewijs: duur 4-72 uur
- Minimaal 2 van:
o Unilateraal, pulserend, matig tot intensieve pijn, klachten worden verergerd door
dagelijks inspanning of vermijden van deze activiteiten.
- Minimaal 1 van:
o Misselijkheid en/of braken en/of fonofobie en fotofobie.
- Aandoening niet te genezen/wel coupering van aanval mogelijk met medicatie
- Migraine tot 18 jaar is bilateraal.
- Migraine >18 jaar is unilateraal en de locatie is fronto-temporaal.
- Symptomen beginnen vaak een aantal dagen tot uren van tevoren. Deze symptomen zijn o.a. nekstijfheid,
gevoeligheid voor licht en geluid, misselijkheid, vertroebeld zicht en gapen.
Soorten migraine:
- Migraine zonder aura
- Migraine met aura
- Retinale migraine
Oogmigraine= ook wel ‘ophthalmische migraine’ genoemd. Uit zich door verstoring van het zichtveld aan beide kanten en
kan gepaard gaan met hoofdpijn. De symptomen van oogmigraine zijn: Gezichtsuitval/ verstoring van het zichtveld,
lichtflitsen/vlekken, hoofdpijn, duizeligheid en verlamming van de ogen. De symptomen komen vaak onverwacht opzetten en
duren meestal 5 – 10 minuten, het kan ook 30-60 minuten duren.
Retinale migraine= een zeldzame vorm en verstoort maar één kant van het zichtveld.
, Incidentie en prevalentie:
- Er zijn meer nieuwe gevallen van migraine bij vrouwen dan bij mannen.
- Vrouw > man, 35-45 jaar.
- Het aantal nieuwe gevallen is het hoogst onder volwassenen.
Bijna 121.000 nieuwe gevallen van migraine bij huisarts. In 2017 kregen naar schatting 120.900 personen de
diagnose migraine bij de huisarts: 29.600 mannen en 91.300 vrouwen. Dit komt overeen met 3,5 per 1.000
mannen en 10,6 per 1.000 vrouwen. Er zijn meer nieuwe gevallen van migraine bij vrouwen dan bij mannen. Het
aantal nieuwe gevallen is het hoogst onder volwassenen.
Cluster hoofdpijn
Tekenen en symptomen:
- Unilateraal (de hoofdpijn zit aan één zijde en wisselt niet van kant)
- Locatie: orbitaal of temporaal regio
- Duur: 15 tot 180 minuten
- Ernstige intensiteit (suïcidale hoofdpijn). Het wordt ook wel ‘suïcidale hoofdpijn’ genoemd, omdat de
klachten zo erg kunnen zijn, dat het mensen echt radeloos maakt.
- Rode ogen, tranen, gezwollen ooglid, zweten in het gelaat, miosis (= vernauwing van de pupil), ptosis
(= verzakking van het ooglid), nasal congestion (= verstopte neus), rhinorrhoea (= loopneus) en rusteloosheid.
- Episodisch 7 dagen tot 1 jaar met pijnvrije periode van >1 maand.
- Chronisch >1 jaar zonder pijnvrije periodes of < 1 maand.
Trigeminale Autonome Cefalalgieën (TAC’s)= een groep van aanvalsgewijze hoofdpijn die gepaard gaan met ipsilaterale
craniale autonome stoornissen. De meest voorkomende vorm is cluster hoofdpijn. Andere voorbeelden van (minder
voorkomende) vormen:
- Paroxysmale hemicrania
- Kortdurende unilaterale neuralgiforme hoofdpijn aanvallen (SUNCT)
o Kortdurend eenzijdig met gezwollen rood oog, tranend en een loopneus
Incidentie en prevalentie:
- Man > vrouw (10:1), 20-40 jaar
- Prevalentie 40/100.000
