- Legaliteitsbeginsel = Overheid mag alleen optreden bij een voorafgaande regel die democratisch is
opgenomen. (Belasting ,boetes) Vereist een wettelijke basis die vooraf is opgenomen.
- Scheiding der machten = Het verdelen van de wetgevende macht(volksvertegenwoorders),
rechtsprekende macht (Rechters) en de uitvoerende macht(De regering, en andere
overheidsinstanties. De scheiding der machten is niet zuiver. Omdat er meerdere organen nodig zijn
per scheiding. De regering is in Nederland de uitvoerende maar ook de wetgevende niet zuiver.
- Onpartijdige en onafhankelijke rechters = Burgers moeten ervan uit kunnen gaan dat de burgers
onafhankelijk en onpartijdige rechter krijgen.
- Grondrechten = Moeten de burgers beschermen tegen de overheid, Door de grondrecht mag de
overheid zich met sommige dingen niet bemoeien. Gescheiden in Klassieke en sociale grondrechten/
KLASSIEKE GRONDRECHTEN
-waarborgnormen (creëert een staatsvrije sfeer);
-overheidsingrijpen in beginsel niet toegestaan , tenzij...;
-directe werking en afdwingbaarheid bij de rechter.
SOCIALE GRONDRECHTEN
- Ook wel “instructienormen” genoemd: overheidsingrijpen is juist gewenst (inspanningsplicht);
-Indirecte werking via uitvoeringsregelingen (in beginsel niet direct afdwingbaar bij de rechter);
-Alleen verticale werking;
Alleen bij klassieke grondrechten:
Verticale werking grondrechten = Bescherming van de burger tegen de overheid.
Horizontale werking grondrechten = Bescherming van burgers tegen een andere burger (De rechter
bepaalt op welke wijze en met welke maté een grondrecht horizontale werking heeft)
Beperkingen grondrechten:
Beperkingen zijn slechts toegestaan als de tekst van het specifieke grondrecht dat toestaat.
Verschillende vormen van beperking:
(a) competentiebepaling: De hoogste wetgever mag beperkingen opleggen op een grondrecht.
b) doelcriteria: Toegestane beperkingen ter bescherming van specifieke doelen. Volksgezondheid,
verkeersveiligheid en openbare orde beschermen.
c) de methode van het kernrecht: heeft alleen betrekking op vrijheid van meningsuiting.
d) botsing met een ander grondrecht: Als je bij het uit oefenen van je vrijheid van meningsuiting
inbreuk maakt op iemand anders grondrecht.
Intergouvernementele organisaties: Landen zijn gebonden aan verdragen van de internationale
organisatie; zoals VN, NAVO en raad van Europa. (hierin werken staten samen op basis van
gelijkwaardigheid; staten kunnen in beginsel niet tegen hun wil worden gebonden er moet
unaniem worden gestemd)
Raad van Europa: Alle landen zitten hier bijna in. Hierin is de EVRM tot stand gekomen.
Mensenrechtenverdrag. Hierin staan de rechten van personen die zich op het grondgebied
bevinden van landen die aangesloten zijn hierbij.
, Als een burger vind dat zijn grondrechten zijn geschonden zoals ze zijn vastgesteld in het EVRM.
Dan moet hij eerst alle mogelijkheden doorlopen bij de Nederlandse rechter en daarna kan hij
een klacht indienen bij het EHRM (Europees hof rechten van de mens) Daarna volgt er een
bindende uitspraak.
Let op: Europese Unie is supranationale organisatie
Tot stand komen van verdragen:
Bij de totstandkoming van een verdrag hebben regeringen de belangrijkste rol. De nationale
parlementen kunnen een verdrag alleen in zijn geheel afkeuren of goedkeuren. Een verdrag
tussen 2 landen is een bilateraal verdrag zijn er meer staten betrokken heet het een multilateraal
verdrag. In het verdrag worden schriftelijke afspraken vastgelegd over de staten zelf of over
rechtspersonen in de staten. De verdragen zijn als ze in gaan direct werkende (Self-executing)
regels. En zijn van hogere orde dan de wet- en regelgeving in Nederland.
Klassieke grondrechten: Oudste grondrechten, ook wel de mensenrechten genoemd niet alleen
opgenomen in de grondrechten maar ook in internationale verdragen. Beschermen de burgers
tegen de overheid.
Sociale grondrechten: Ook opgenomen in de grondrecht maar wel later toegevoegd. Kenmerken:
De overheid moet juist iets wel doen. Voorbeeld: Regering moet zorgen voor werkgelegenheid.
Zorgen dat mensen een goed bestaan hebben. Geeft de overheid een opdracht om te handelen
De klassieke grondrechten zijn afdwingbaar bij de rechter.
Sociale grondrechten zijn niet afdwingbaar bij de rechter.
Wet op vergadering en betoging is ingeperkt in de wet openbare manifestaties.
Koning:
Nederland heeft een constitutionele monarchie zijn positie is vastgelegd in de grondwet. De
koning maakt deel uit van de regering. Regering = Koning + ministers.
De koning heeft geen macht meer maar hij moet nog wel zijn handtekening zetten onder
wetsvoorstellen. Hij ondertekent wetten en koninklijke besluiten en internationale verdragen.
Wat er word besproken in het wekelijkse gesprek met koning en de president noemen ze het
geheim van noordeinde.
Nederland is een democratische rechtsstaat maar ook een gedecentraliseerde eenheidsstaat.
Federale staat of bondsstaat: Je hebt een federale regering die boven de deelstaten staat maar
de deelstaten hebben zelf ook bevoegdheden die staan in de constitutie (grondrecht) hierin staat
wat mogen de federale overheid en wat mogen de deelstaten.
Statenbond: Samenwerking tussen staten op basis van verdrag. Een constitutioneel hof*
ontbreekt.
*Een constitutioneel hof doet uitspraken over wetten en andere wetskrachtige normen en
verdragen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stan4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.