Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 4 - Vulkanisme, Aardrijkskunde, 1VWO
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Hoofdstuk 4 Vulkanisme paragraaf 2,3,4,5,8,9,10
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvattingen Hoofdstuk 4§2 Aardbevingen
In bron 6 zie je de westkust van Zuid-Amerika, de bodem schuift daar langzaam
Zuid- Amerika. De oceaanbodem bestaat uit een laag gesteente die onder
Zuid-Amerika verdwijnt. De rode driehoekjes in bron 6 laten zien dat de
oceaanbodem klem zit onder het continent. Als de druk te hoog wordt, schiet de
aardbodem onder het stukje land. De trillingen daarvan ervaren wij als een
aardbeving. De plek in de aardkorst waar het gebeurd heet het hypocentrum. Hoe
minder diep de beving ligt, hoe heftiger hij is. De aardbeving is het krachtigst boven
het hypocentrum, die plek noem je het epicentrum. Door platentektoniek gaat het
botsen van platen als maar door. aardbevingen ontstaan meestal waar platen
grenzen.
● De wetenschap van aardbevingen noemen we seismologie.
● Met de schaal van Richter wordt de kracht van de aardbeving gemeten.
● De schaal van Richter loopt van 1 (zwak) tot 12 (sterk).
● Er kunnen branden ontstaan door kapotte elektriciteitskabels.
§3 Vulkanisme
Een vulkaan is een berg met lava. Als die berg gaat vuurspuwen noem je dat een
uitbarsting. De aarde bestaat uit drie delen: de aardkorst, de aardmantel en de
aardkern. De aardkorst ligt om de aardmantel. De aardkern is heel erg heet. Onder
de aardkorst zit stroperig vloeibaar gesmolte steen, dat soort gesmolte steen heet
lava. Dat lava stroomt heel langzaam, doordat het stroomt drijven continenten uit
elkaar. Er zijn plekken waar de zeebodem weggaat en ook weer ontstaat. Als er
twee platen uit elkaar schuiven ontstaat er een diepe kuil, die Kuil heet een trog. Op
die plaatsen waar die platen verplaatsen komen vulkanen en aardbevingen. Als de
magma onder druk staat barst de vulkaan uit, die uitbarsting heet eruptie. De plek
waar de lava uit de vulkaan stroomt noem je een krater. In onze oceanen liggen
zulke vulkanen die heten mid oceanische rug. Als de lava met water in aanraking
komt stolt het lava meteen, zo ontstaat er een nieuwe zeebodem. Als een vulkaan
uitbarst komt er niet alleen lava uit maar er komen ook gassen vrij en as. De
vulkaankegel in de berg zelf die is opgebouwd door as en lava. Pyroclastische
Stromen zijn gassen gemengd, dat is heet en gevaarlijk als je probeert weg te
rennen heb je 0,0000001% dat je het overleeft. Want die gaswolk gaat maximaal 100
kilometer per uur. Gelukkig zijn er satellieten die op tijd laten weten wanneer er een
uitbarsting komt. Dat zien ze door 3 dingen: rook uit de vulkaan, kleine aardbeving
en de vulkaan zwelt op.
, §4 Tsunami’s
Een tsunami is een enorme vloedgolf. Het woord tsunami komt uit het Japans en
betekent: havengolf. Je kan een tsunami vergelijken met een grote drijvende
vuilnisbelt.
Soms vinden er sterke aardbevingen plaats in de zeebodem. Zo’n beving van de
oceaanbodem kan een vloedgolf opstarten. Een tsunami kan alleen ontstaan in diep
water, omdat er anders geen beweging ontstaat in het water, die tot grote golflengte
leidt. Hoe langer de afstand tussen twee golftoppen, des te hoger een vloedgolf zich
in een kustzone kan opbouwen. Het water krijgt door het plotseling verticaal
verschuiven van een aardplaat als het ware een duw. De beweging in het water
wordt doorgegeven terwijl het water zelf min of meer op zijn plaats blijft. Zodra de
golf de ondiepe kustzone nadert, begint de zogenaamde grondeffect op te treden.
De voorkant van de golf wordt door de weerstand die hij van de oplopende bodem
ondervindt geremd, terwijl de achterkant van de golf nog de volledige snelheid heeft.
Dat achteropkomende water gaat het afgeremde water bovenlangs inhalen waardoor
de golf in hoogte toeneemt. Het klimmen van de golf veroorzaakt zuiging aan de
voorkant, waardoor zeewater dat zich tussen de tsunami en de kust bevindt in de
golf omhoog wordt getrokken. De kustlijn trekt zich nu in korte tijd tientallen tot
honderden meters terug. Als de tsunami de kust bereikt rolt hij als een muur van
water over het land heen. Een tsunami verwoest alles wat in de weg staat. Zo’n golf
kan wel 30 meter worden. Tsunami’s kunnen ook ontstaan door een gigantisch stuk
landijs dat afbreekt en in de zee plonst, of door een enorme aardverschuiving of
modderstromen in een kustgebergte. Een andere oorzaak is een onderzeese
vulkaanuitbarsting.
§5 Tropische orkanen
Een storm is niets vergeleken met een orkaan: een tropische orkaan. Een orkaan
vormt zich boven water dat boven de 26 graden is. Orkanen zijn dikke pakketten
wolken met harde wind. De wolken ontstaan door warm zeewater dat verdampt. De
waterdamp stijgt op, doordat het licht is. Die lucht koelt af, de waterdamp
condenseert, er ontstaan wolken. De wind ontstaat door warme lucht die opgestegen
is, door tekort aan lucht bij het water wordt lucht uit de omgeving aangezogen. Het
oog van de orkaan is middelpunt van lucht dat gaat ronddraaien, doordat de aarde
draait. De orkaan komt op lage breedte, dat komt doordat de temperatuur van het
water hoop moet zijn. Elk gebied van een tropische orkaan heeft allemaal andere
naam in gebieden: hurricane, cycloon, tyfoon of Willy-willy. De namen van de orkaan
zijn meestal onschuldig.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper INHK18. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,65. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78291 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen