Samenvatting
Samenvatting Sprekend verleden havo/vwo 3
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Hoofdstuk 4 Paragraaf 0,1,2,4,5 In een Google document
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
§4.0 Na de grondwet van 1848 (voorkennis)De grondwet van 1848
● veel revoluties in Europa
● gaat slecht in NL (veel ziektes + mislukte oogsten)
● Thorbecke krijgt van koning Willem ll de opdracht om nieuwe grondwet te schrijven
○ Parlementair stelsel→ wetten komen van parlement
○ koning wordt niet verantwoordelijk voor beleid, maar de ministers
○ Censuskiesrecht ingevoerd→ kiesrecht dat afhankelijk is van de hoeveelheid
belasting die men betaalt.
○ 2e kamer door burgers gekozen
○ 1e kamer door Provinciale staten (volksvertegenwoordigers per provincie)
○ recht om school op eigen basis te stichten
Emancipatie (gelijkheid)
● grondwet geeft gelijke rechten aan iedere burger (drukpers, meningsuiting,
vereniging)
● iedereen die zich in huidige situatie achtergesteld voelde, gaat zich meer laten gelden:
○ Liberalen: willen hun macht niet opgeven
○ Katholieken en Protestanten: willen bijzonder onderwijs→ samenwerking
○ Socialisten: willen algemeen stemrecht
○ Vrouwen: gaan kiesrecht eisen
Liberalen verliezen macht
1) Liberalen splitsten zich vanaf 1885
a) conservatieve liberalen: volk heeft geen verstand
b) progressieve liberalen: volk verdient gelijkheid
2) opkomst politieke partijen
3) samenwerking van confessionelen (kerkelijken)
Protestanten
● antirevolutionair (tegen politieke veranderingen)
● ARP Anti Revolutionaire Partij→ eerste politieke partij in NL in 1879
● Abraham Kuyper:
○ politiek op de Bijbel gebaseerd, zelf bepalen wat je doet
○ grootste doel is bijzondere scholen→ Schoolstrijd (strijd tussen openbaar en
bijzonder onderwijs)
○ Bijzonder onderwijs: scholen die werken vanuit een geloof/religie. Wordt niet
door de gemeente wordt gevormd, maar vanuit een vereniging.
Socialisten en toenemende volksinvloed
● 1848→ Censuskiesrecht in NL. Hierdoor stemmen alleen de rijken (10%)
● de socialisten eisen algemeen mannenkiesrecht, dit lukt steeds beter
○ 1887 (20%) en 1896 (50%)
● socialisten willen meer, bereiken dit pas in 1917 en vrouwenkiesrecht in 1919
Pacificatie
● 1917→ algemeen mannenkiesrecht en bijzonder onderwijs
● De pacificatie leidt tot versterking groepsvorming, zorgt juist voor meer Verzuiling!
, ○ komt doordat ze nu eigen scholen, eigen politieke partijen en
vertegenwoordigers, eigen verenigingen en eigen media hebben
● sociale kwestie (1870-1918): het probleem van de armoede en slechte woon- en
leefomstandigheden van arbeiders als gevolg van de industriële revolutie
§4.1 Nederland verzuild
Politieke kwesties
1. sociale kwestie
a. hoeveel moet er voor de armen gezorgd worden
2. kiesrechtkwestie
a. van censuskiesrecht naar algemeen kiesrecht
3. schoolstrijd
a. 1848→ vrijheid van onderwijs, maar bijzondere
scholen moesten zelf ondernomen worden
Ontstaan verzuiling
● worden verschillende groepen (zuilen) georganiseerd om hun eigen geloven/belangen aan te
moedigen
● socialen en confessionelen voelen zich achtergesteld→ om hun doel te bereiken gaan ze
allerlei eigen organisaties oprichten→ hiermee begon de verzuiling
○ Liberalen beheersen politiek en economie
Toename verzuiling
● Na pacificatie in 1917 nam de verzuiling meer toe. Zuilen ging zich meer afzonderen:
○ leden katholieke en protestantse zuil kwamen uit verschillende bevolkingslagen
■ katholieke zuil→ meer afgesloten
■ protestanten→ verdeeld over verschillende kerken
○ socialisten minder afgesloten dan confessionelen
○ neutrale zuil→ mensen tegen verzuiling. Vooral katholieken en protestanten.
Redenen toename verzuiling:
1. succes schoolstrijd, afzondering zuilen
2. socialisten wilden inkomensgelijkheid (afkeer van andere zuilen)
3. protestanten voelden zich bedreigd door andere zuilen→ gingen zich meer afzonderen.
Samenwerking tussen de zuilen
● ondanks afzondering zuilen, was er een goede (politieke) samenwerking. Kwam door
parlementaire democratie (1917-1967):
○ goede greep van leiders op zuil
○ samenwerking tussen leiders van de zuilen
Goede greep van leiders op hun zuil
● zuil werd geleid door elite (belangrijke functie samenleving). Had goede greep op zuil:
○ veel controle over zuil
○ vaak hadden ze een dubbelfunctie: deed meerdere ‘beroepen’
○ mensen hadden vertrouwen in elite van hun zuil
Na WO II weinig verandering
● Duitsers hadden Nederlandse leiders gegijzeld→ konden overleggen en besloten dat er een
nieuwe samenleving moest komen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carlijnvzuilen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53022 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen