College aantekeningen
Alle college aantekeningen van het blok Paro 1
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Dit document bevat al mijn college aantekeningen van het blok Parodontologie 1.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Parodontitis IHC 1 – Inleiding en protocol
Blok coördinator: Prof. Dr. Bruno G. Loos
Opbouw colleges:
1. Inleiding en protocol
2. DPSI
3. Histologie van parodontium en parodontitis
4. Mondhygiëne
5. Etiologie en microbiologie
6. Effecten van initiële behandeling
7. Aanvullende therapie
8. Pathofysiologie
Parodontitis = een ontsteking van het parodontium (de steunweefsels), dat bij sommige
patiënten kan leiden tot afbraak van het alveolaire bot. Staat totaal los van cariës.
De gezonde mond
De wortels van de tanden en kiezen zitten vast in het kaakbot. Tussen deze elementen en
het bot zit parodontaal ligament (PDL, het wortelvlies). Dit is heel stevig bindweefsel. Over
het kaakbot (alveolair bot) zit de gingiva. Je hebt twee soorten
gingiva: de ene is roziger en de andere is wat roder. Ze hebben
allebei evenveel bloedvaten, maar de ene is is rozer, omdat de
bloedvaten minder zichtbaar zijn door gekeratiniseerd weefsel (een
extra verhoornde epitheellaag). Hierdoor kun je deze gingiva ook
goed poetsen, waardoor het niet snel beschadigd. De rode gingiva
kun je beter niet poetsen. De rode gingiva noem je de alveolaire
mucosa en de roze gingiva noem je gewoon de gingiva.
Het parodontium bestaat uit vier componenten: de gingiva, het
wortelvlies, het wortelcement en het alveolaire bot
Deze gingiva is gezond, want het volgt de glazuurcementgrens en je
hebt interdentale papillen. Interdentaal is de gingiva wat dichter
tegen de tand aan. Ideale situatie:
- Goed aangehechte gingiva, met interdentale papillen
- Lastig met een tandenstoker bereikbaar
Je hebt tandvlees aan de buitenkant en het PDL zit tussen de wortel
en het alveolaire bot. Op het worteloppervlak zit nog wortelcement
en hier bindt het PDL aan.
Deze afbeelding moet je goed kennen!
Het blauwe = dentine
Het witte = glazuur
Het groene = het wortelcement
Het gele = alveolaire bot 1-2mm onder GC
1
,Supracrestale vezels: In de normale gezonde mond is er een afstand van 1,0-2,0
mm tussen de glazuurcement grens en het alveolaire bot. Hierin zijn vezels
ingebed in het wortelcement en stevig zijn verbonden met de gingiva en dus niet
het bot. Dit zijn de supracrestale vezels.
Dento-gingivale overgang:
- Oraal epitheel OE (3): verhoornd heeft hoornlaag
- Sulcus/pocket epitheel SE (2)
- Aanhechtingsepitheel/junctional epithelium JE (1), eigenschappen:
o Dit kan aanhechten aan het glazuur/dentine/cement, maar in de normale
gezonde situatie aan glazuur. Dit gaat via hemidesmosomen. Hierdoor zit de
epitheel laag echt vast aan het glazuur. Door dit aanhechtingsepitheel wordt
plaque buiten gehouden (afscheiding buiten- en binnenwereld).
o Seal/barrière
o Snelle deling (snelle turnover): groeiing van onder naar boven, onderste deel
is het één cel die in een laag van 20-40 cellen uitgroeit
o Antimicrobiële eigenschappen: afweer tegen bacteriën, signaalfunctie (zodra
er toch bacteriën binnendringen, gaan er signalen naar het immuunsysteem).
Onder in het bindweefsel komen immuuncellen en zorgen ervoor dat er de
bacteriën niet verder kunnen komen
o Vloeistof doorlatend: creviculaire vloeistof (ook bij een lichte ontsteking): lijkt
op serum/plasma, bestaat uit eiwitten en zorgt voor het wegspoelen van
micro-organismen.
o Stopt bij de glazuurcement grens
- Supracrestale vezels
- Parodontaal ligament (PDL) met vezels van Sharpey
Soorten vezels:
- Transversale vezels: tussen twee elementen
- Dentogingivale vezels: van het element naar de gingiva
- Dentoperiost vezels: van element naar periost van het bot
- Circulaire vezels: zitten rondom het element en zorgen ervoor dat de
gingiva strak en stevig rondom de tand zitten. Deze vezels zorgen ook
voor de elasticiteit
- Supracrestale vezels: vezels tussen cement en gingiva (zonder bot)
De vezels lopen oblique (beetje schuin, niet horizontaal). De vezels worden uitgerekt
wanneer er wordt gekauwd. Dit komt doordat de tand naar binnen wordt geduwd, waardoor
de afstand langer wordt van het cement en het bot. Hierdoor krijg je geen schade.
De ongezonde mond
Als er een ontsteking is dan noemen we dit ICT (infiltrated connective tissue). Dan wordt het
collageen en de bindweefselvezels vervangen en daar komen ontstekingscellen en
bloedvaten voor in de plaats. Hierdoor gaat de gingiva zwellen (bloedvaten verwijden, vezels
verdwijnen). Het heeft een rode kleur en als je het aanraakt gaat het sneller bloeden
doordat het aanhechtingsweefsel loslaat.
2
,Het PDL is heel erg goed doorbloed, er zit een heel netwerk tussen de
vezels. Dit zorgt ook voor de roze kleur van de gingiva. Als het ontstoken
is dan zijn de bloedvaten verwijd en daardoor ziet de gingiva donkerder.
Je ziet bij een ontstoken situatie (rechts) ook dat de bloedvaten veel
wijder zijn.
De grootte van het oppervlak van het wortelvlies (PDL) = 80-90 cm2 in de normale gezonde
situatie. Het is echt heel sterk.
Gingivitis = de ontsteking is reversibel en er is geen parodontale afbraak
Als je gingivitis hebt dan is het alveolaire bot nog steeds op dezelfde hoogte als bij de
gezonde situatie 1,0-2,0mm tussen glazuurcementgrens en alveolair bot (met de vezels). Bij
gingivitis kan de persoon goed omgaan met de bacteriën in de mond en zij hebben een
betere afweer dan mensen met parodontitis (immune fitness). Gingivitis slaat dus niet altijd
door naar parodontitis.
Bij parodontitis is er een ontsteking en afbraak. Dit is niet meer reversibel, het bot komt niet
meer terug. Hierbij is de afstand tussen glazuurcementgrens en het bot groter is dan 2,0mm.
Er kan door ernstige parodontitis ook mobiliteit optreden.
Diagnostiek doen we met:
- Röntgenfoto’s
- Pocketsonde (klinisch)
Wat is parodontitis?
Een ontstekingsziekte in de steunweefsels van de tanden en kiezen. Het is dus geen
infectieziekte. Parodontitis is vergelijkbaar met artritis of de ziekte van Crohn. Het zijn
ontstekingsziektes die uit de hand gelopen zijn en de patiënt heeft last van een afwijkend
immuunsysteem. De ontstekingsreactie zelf resulteert in de afbraak van het parodontium.
Osteoclasten breken het bot af, deze worden extra gestimuleerd bij de ontstekingsreactie.
Macrofagen en monocyten kunnen alles opruimen en zorgen hiervoor voor extra ontsteking.
De PMN’s zorgen ook voor ontsteking en stimuleren de osteoclasten om bot af te breken.
Fibroblasten kunnen ook collageenvezels opnemen en worden ook gestimuleerd. Er moet bij
de reactie ruimte komen voor deze cellen, dit komt door de zwelling en doordat het gezonde
collageen wordt opgeofferd door het lichaam om ruimte te maken voor een ontsteking.
De oorzaak van parodontitis = een abnormale gastheerreactie op de biofilm. Er zit altijd een
laagje plaque rondom de tanden, maar hier ontstaat een ontstekingsreactie tegen. Dit is een
gebrek aan ‘immune fitness’, dit zit in meerdere factoren tegelijkertijd. De abnormale
gastheerreactie is multicausaal (complex). De een is vatbaarder dan de ander.
Parodontitis komt bij 10% van de populatie voor. Heel veel mensen hebben er dus geen last
van, maar vroege diagnostiek is toch belangrijk. Heel veel mensen hebben wel gingivitis.
Parodontium bestaat uit vier componenten: gingiva, wortelcement, wortelvlies (parodontaal
ligament) en alveolaire bot.
3
, De oorzaak van parodontitis: een abnormale ontstekingsreactie op de biofilm (samenstelling
van de biofilm kan een rol spelen). De abnormale gastheerreactie is een multicausaal
complex (meerdere oorzaken). Het afweersysteem is dus abnormaal. Tijdens het leven kan
deze reactie veranderen.
De ontstekingsreactie worden bepaald door:
- Aanleg
- De samenstelling van de biofilm
- Systemische ziekten (suikerziekte, medicijnen)
- Leefstijl (poetsen, roken, voeding)
- Dentale factoren (slechte vullingen, wortelfractuur)
Vormen van parodontitis (wanneer het begonnen is):
- <12 jaar: pre-puberale parodontitis PP (heel zeldzaam)
- 13-20 jaar: juveniele parodontitis JP: vaak lokaal en door aanleg
- 21-35 jaar: post-adolescente parodontitis PAP
- >36 jaar: adulte parodontitis AP (meest voorkomend)
Naarmate mensen ouder worden, wordt aanleg steeds kleiner en de andere factoren groter.
We praten over afwijkende immuun fitness afwijkende gastheerreactie
- Hyperreactiviteit: te hoge reactie
- Hypo reactiviteit: te weinig reactie
- Gebrek aan resolutie: de ontsteking verdwijnt niet, echt een probleem
De mensen met parodontitis hebben gebrek aan tolerantie tegen de normale bacteriën. Je
krijgt een chronische ontsteking. Deze chronische ontsteking zorgt voor toename
creviculaire vloeistof met veel eiwitten. De bacteriën gebruiken graag deze eiwitten voor hun
voeding. Deze bacteriën groeien hierdoor uit
(verandering in subgingiva ecologie). Je krijgt een
subgingivale microbioom die uit balans is = dysbiotisch.
Dit is ten gevolge van de veranderingen van de
ontsteking. De bacteriën waren eerst commensaal,
goedaardig, maar worden dan pathogeen. Deze drukken
de goede bacteriën weg. Hierdoor ontstaat er een
vicieuze cirkel
Samenvattend
- Parodontitis is een complexe ziekte:
o Multicausaal: meerdere oorzaken spelen tegelijkertijd een rol
o Non-lineair: de ziekte gaat in golfbewegingen, de ziekte kan rustig zijn en dan
ineens opvlammen (stress, griep)
- Veroorzaakt door afwijkende gastheerreacties (omlaaggaan van de immuun fitness =
golfbeweging)
o Veranderingen in de ecologie en ontstaan er ontstaan nieuwe niches en een
dysbiotisch microbioom.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thkstudent186. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50843 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen