Samenvatting
Samenvatting Ethiek & Recht HHS 2021/2022
- Instelling
- Haagse Hogeschool (HHS)
Samenvatting van Ethiek & Recht/Juva 5 voor jaar 2 aan de HHS.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Ethiek en recht in kort bestekHoofdstuk 1 Moraliteit en ethiek
1.1 Inleiding
- Moraliteit heeft als onderwerp wat mag & niet mag in de omgang met de ander, waarbij
steeds meer mensen niet alleen aan de medemens denken maar ook dieren & natuur.
- Moraliteit gaat meestal over wat niet mag & over de grenzen die aan gedrag gesteld
(moeten) worden.
- Morele oordelen --> verontwaardiging.
1.2 Kenmerken van moraliteit
- Moraliteit: geheel aan regels, waarden & houdingen dat het gedrag van mensen reguleert met het oog op
belangen & welzijn van anderen.
- Morele regels begrenzen individuele vrijheid van handelen.
1.2.1 Moraliteit gaat over gedrag van mensen.
- Smalle moraliteit: in hoeverre moeten we rekening houden met belangen & welzijn van anderen?
- Brede moraliteit: vraag naar zinvol & gelukkig leven.
- Grondgedachte in moreel denken: alleen mensen kunnen verantwoordelijk gehouden worden voor hun
gedrag; you ought, because you can.
1.2.2 Moraliteit is normatief
- Er wordt voorgeschreven hoe gehandeld moet worden in omgang met een ander.
- Goed & kwaad, toelaatbaar & ontoelaatbaar, juist & onjuist.
1.3 De bouwstenen van de moraliteit
- Normen: morele regels; norma. Dwingend karakter; gebieden of verbieden bepaald gedrag.
- Vaak impliciet; niet geschreven.
- Vorm van morele regels: bedrijfsvoorschriften.
- Waarden: waardeoordeel. Worden pas zichtbaar in handelen van mensen.
- Morele waarden: definiëren wie je bent (eerlijkheid) = persoonswaarden.
- Objectwaarden: wat je hebt of wilt hebben (vriendschap).
- Moreel pluralisme: naast elkaar bestaan van verschillende waarden.
- Waarden in het recht: rechtsbeginselen.
- Morele waarden zullen vaak hun weg hebben gevonden in het recht, maar het recht & moraliteit blijven 2
aparte standaarden voor beoordeling gedrag (lawful but awful).
- Misbruik van recht; fraus legis: als hij of zij handelt binnen de grenzen v.d. wet, maar uitkomst v.d.
handelingen is in strijd met de bedoeling v.d. wet.
- Motiefvereiste: expres?
- Normvereiste: in strijd met doel & strekking v.d. wet?
- Houding: manier van handelen van bepaalde persoon.
- Karaktereigenschappen bepalen o.a. het maken van morele keuzes.
1.4 Moraliteit, fatsoen, religie en recht
- Fatsoenregels: 'zwakke' morele regels (tafelmanieren).
- Religie omvat meer dan morele regels.
- Moraliteit heeft geen centraal betekenisverlenend verhaal.
- Religie kent meestal een bovennatuurlijk opperwezen = oorsprong morele regels.
- Recht onderscheidt zich van morele regels door het feit dat recht geschreven bronnen heeft.
- Rechtsregels kunnen worden afgedwongen, morele regels niet.
- Secundaire regels van recht: om procedures vast te stellen.
- Recht is ingebed in sociaal systeem.
1.5 Moraliteit en ethiek
- Ethiek = moraal op papier; denken over moraal, losgemaakt van intuïtieve morele
keuzes die direct worden gemaakt.
- Basis ethiek: redeneervermogen, rede, ratio.
, - Ethische theorieën geven woorden aan gevoelens & overwegingen die half zijn
uitgedacht --> scherpen denken aan.
- Descriptieve ethiek: ethiek probeert te verhelderen + omschrijft morele standpunten.
- Normatieve ethiek: kritisch toetsen van morele opvattingen & opstellen geldige
theorieën.
- Plichtethiek: norm staat centraal; plicht om aan norm te gehoorzamen ongeacht
consequenties.
- Gevolgenethiek: handeling staat centraal; gevolgen v.d. handeling.
- Deugdethiek: wat voor een mens moet je zijn? Goede karaktereigenschappen.
Hoofdstuk 2 Plichtethiek
2.1 Inleiding
- In de plichtethiek wordt onderzocht welk gedrag is toegestaan, verboden is of geboden
is.
- 2 sleutelelementen: norm en plicht.
- Norm: regel die verplichting in het leven roept, grond v.d. plicht.
- Plicht: waartoe de plicht verplicht & de opdracht gehoorzamen.
2.2 De plichtethiek volgens Kant
- Voor Kant was van groot belang dat wie uit plichtbesef handelt, dat niet doet met een
verder weg gelegen doel; je doet het omdat het moet en niet de consequenties.
- Morele gehalte van handeling wordt bepaald door de intentie.
- Intentie: trouw blijven aan het principe, ongeacht gevolgen.
- De regel geldt niet relatief t.o.v. gevolgen & omstandigheden, de norm is absoluut.
2.3 De verplichtende plicht
- Natuurlijke motivaties: instincten, begeertes, emoties, neigingen, lusten & berekening.
- Morele motivatie: wil, vermogen plannen te maken, keuzen te overwegen (=praktische
rede).
- Redelijk denken > instincten.
2.4 De morele wet
- Categorische imperatief: de norm waaraan alle normen moeten voldoen.
- Categorisch: altijd & voor iedereen geldend.
- Imperatief: eisend.
- We hebben vermogen om morele keuzes te maken --> geeft ons waardigheid.
- Toestemmingsbeginsel: we mogen alleen op een manier met de medemens omgaan die
kan rekenen of zou kunnen rekenen op hun instemming als redelijk moreel oordelend
wezen.
- Categorische imperatief --> t.o.v. zichzelf heeft mens de plicht zichzelf te ontwikkelen
qua kracht om uit plicht te handelen & we hebben de plicht om het geluk van anderen te
bevorderen.
- Respect wat een mens verdient is niet gebaseerd op de morele kwaliteit maar de grond
voor gelijkwaardigheid is het feit dat in principe iedereen het morele oordeelsvermogen
bezit.
2.5 Kritiek op Kant
- Kant gaat te veel voorbij aan persoonlijke relaties van mensen en het belang in hun
leven.
- Dieren zijn zaken, we mogen de natuur gebruiken zoals wij wensen.
- Volgens Kant heeft moraliteit alleen met verstand te maken.
- Waardigheid komt voort uit besef dat niemand gevraagd heeft om geboren te worden &
iedereen heeft anderen nodig.
2.6 Recht en plichtethiek
- Verschil: bij plichtethiek gaat het om de bedoeling waarmee je handelt; die moet zijn uit
plichtsbesef.
- Recht heeft alleen betrekking op de legaliteit van handelen.
- Plichten die afgedwongen kunnen worden = rechtsplicht.
- Ethische plichten kunnen niet afgedwongen worden, rechtsplichten wel.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lawstudent03. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen