Samenvatting
Samenvatting lezen en spellen
- Vak
- Instelling
Samenvatting lezen en spellen
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 106 pagina's
Voorbeeld 4 van de 106 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
2 beoordelingen
Door: jillsarron • 5 maanden geleden
Door: CelineBraeckman • 10 maanden geleden
Verkoper
Volgen
ElineDesmet123
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
1Lezen en spellen
H1: Kleuters: voorbereidende lees en
spelingsvaardigheden
Ontluikende en beginnende geletterdheid
1. Begripsomschrijving
- Ontluikende geletterdheid verwijst naar de fase van schriftelijke taalverwerving: fase
waarin kinderen leren omgaan met de taal: begint zeer vroeg, al vanaf geboorte tot wnn
het alles kan
- Kinderen krijgen inzicht in functies en structuur van geschreven taal: hoe meer het er
mee bezig is, hoe beter het de inzicht en structuur verwerft. Structuur we weten vb dat
er 3 klanken zijn die dan
- = ‘vanaf geboorte’ tot wnn kinderen zelfstandig nieuwe woorden kunnen lezen en
spellen
ontluikende → beginnende geletterdheid → geletterdheid
- Componenten die een rol spelen bij de ontwikkeling v geletterdheid
o Vaardigheden: woorden analyseren: zijn belangrijk z w a r t deze heb je nodig
-> beschikken over een goed fonologisch bewustzijn en inzicht hebben in de
klankstructuur van de woorden
o Kennis: we lezen en schrijven van links naar rechts en van boven naar onder
o Attitudes: als je gemotiveerd bent ga je veel sneller lezen & interesses
o Omgeving: als ouders hier geen aandacht aan besteden, gaan ze ook niet kunnen
experimenteren , voorlezen is goed! Schrijfmateriaal in nabijheid? Dan kunnen ze
ook experimenteren
- We spreken van ontluikende geletterdheid bij:
o Baby’s en peuters
Spelen met boeken: juul is een heel goede strategie!
Luisteren of kijken naar voorgelezen verhalen
- Beginnende geletterdheid: geletterde evolueert naar die beginnende
o Kleuter: van het ogenblik dat het kind begrijpt dat je met geschreven taal iets kan
doen en dat hij 1 of meerdere letters kent
o Kan naam schrijven
2. Ontwikkeling: van ontluikend naar beginnende geletterdheid
- Ontluikende = start in gezin vb door voorlezen, observatie, imitatie van schrijf en
leesgedrag vd ouders
- Sterke individuele variatie mogelijk: verschil tss kindern kan heel groot zijn , sommige
- kleuters kunnen niets schrijven, er zijn er ook die sommige woorden al kunnen schrijven
,2
- Verschillende stadia bij de ontwikkeling van de spelling:
pre-alfabetisch → gedeeltelijk alfabetisch → alfabetische fase
(termen in de cursus niet, wel de evolutie kennen!)
- Verschillende benamingen: krabbels→ letters
- Kleuters communiceren aanvankelijk met niet bestaande letters en gebruiken daarna
conventionele letters
1. Pre-alfabetische fase
- Peuter-kleutr leeftijd
- Kleuters kennen geen letters, maken geen onderscheid tss tekenen schrijfpogingen en
schrijven met schrijfkrabbels
- Doen soms ook alsof ze voorlezen
- Visuele herkenning van woord vb. K3 , vb zwarte piet kennen ze ook gwn obv het te zien
en leiden ze soms af uit de context -> dit zijn woorden die ze dan kunnen ‘lezen’ =
opgeslagen ‘woord’beeld
Maar: geen onderscheid voor hen
o tussen ‘prent’ en ‘woordbeeld’ ‘K3’
o Schrijven en tekenen
- In eerst instantie: Productie van geschreven tekens, enkel herkenbaar voor kinderen zelf
vb. streepjes ... / kleuters gaan vaak onherkenbare tekens produceren maar wel met een
bedoeling, maar zij vinden dan dat ze vb hun naam geschreven hebben! Belangrijk dat je
ze bekrachtigd en bevestiging geeft
Kind maakt zelf onderscheid in eigen tekens
Dit is niet noodzakelijk duideijk voor anderen, zijn vaak alleen herkenbaar voor
zichzelf , ze vertellen wat ze ‘geschreven’ hebben -> wel met betekenis dus er is aan
zingeving voldaan
In deze fase doen ze weinig beroep op hun fonologische, orthografische of
morfologische kennis -> ze doen eerder beroep op hun opgeslagen woordbeelden
om te ‘schrijven’ als ze die gebruiken. Dit schrijfgedrag is universeel
2. Gedeeltelijk alfabetische fase
- Kind gaat enkele letters beginnen kennen vb linde herkent ze in de klas haar naam in de
klas en plots ziet ze de l op de choco en herkent ze dat
- Obv analyse v bekende woorden ontdekken ze stilaan het afabetisch principe
- Woordherkenning op basis van context vb wc
o Begin van foneembewustzijn! vb sint en piet in de klas , s van sint en sam en dat
is een letter van mijn naam zegt hij dan -> dit leidt dan tot uiteindelijk volledige
beheersing v het alfabet
o Begin van leren van letters
ste e
- 1 en laatste letter (vb. s—t = sint) soms denken ze een woord te herkennen obv 1 en
laatste letter. Andere woorden met diezelfde letters kunnen ze nog niet lezen wat wijst
op nog een onvoldoende foneem-grafeemkennis
- Enkele juiste en foute letters noteren voor woord
,3
- Kleuters gebruiken letterachtige symbolen en niet- conventionele lettercombinaties
Ze beginnen letters te herkennen maar ze zijn nog niet altijd juist, soms combineren ze
ook letters
- De letterreeksen die ze maken zijn meestal niet fonologisch v aard, verband tss
geschreven en gesproken taal is dus nog niet heel duidelijk
Hoe meer een kind evolueert in de richting van ‘conventionele speller’, hoe duidelijker
de link wordt tss de fonologische en de visuele structuur
- Proces van
o ‘gissen en missen’
o Geleidelijke evolutie naar lezer en speller
3. Fonetische fase
- Alfabetisch principe: beheerst vb weten dat boot uit 3 klanken
o Voor elke klank een grafeem of grafemenreeks
Met fouten: fouten komen zeker nog voor , want de woorden zijn nog niet
correct gespeld
o via kennis van letters uit eigen naam of ander woord uit omgeving + ontwikkeling
foneembewustzijn -> ze gebruiken letters die in hun eigen omgeving of naam
voorkomen veel meer dan andere => kinderen leren vooral letters uit hun
omgeving!
o Herkenning van letters van naam op vrachtwagens...
Kinderen vertonen soms morfologische of orthografische kenmerken in hun
spellingpogingen
e e
- Mail leen vakantie 2 -3 kleuter
Deese brief is voor lieve van leen is het noh altijt kout in huis dees plaker is van mij n ooh
mijn briefje is nu af van leen
31 aug
In de overgangsfase worden kinderen zich bewust v orthografische patronen ook al worden
niet elke te onthouden letter in een complexe frafemenreeks weergegeven, zoals vb sool ipv
school
Als logopedist moeten we ons ervan bewust zijn wat ze met hun krabbels willen zeggen om
het kind te bekrachtigen en verder te stimuleren
Van pre-alfabetische naar alfabetische fase
- pre-alfabetische fase
o Ontluikende geletterdheid
o Doen alsof
o Schrijfkrabbels
o Visueel geheugen voor woordbeeld vb. K3
- Gedeeltelijk alfabetische fase
o Beginnende geletterdheid
o Enkele letters gekend
o Enkele woordbeelden herkend
, 4
- Volledig alfabetische fase
o Nieuwe klankzuivere woorden spellen en lezen
e
o 1 leerjaar
- Geconsolideerde alfabetische fase
- Onthoudwoorden spellen
Ontwikkeling
Basis voor verder leren: alle schrijfpogingen
Individuele verschillen
3. Individuele verschillen
- Er zijn sterk individuele verschillen dit komt enerzijds doo kindgebonden variablen en
anderzijds door de verschillende omgeving waarin ze opgroeien
- Kinderen verschillen op vlak van aanleg en leervermogen maar ook op vlak van
interesse/ motivatie -> deze interesse en motivatie hangt enorm af vd omgeving!! Het is
dus belangrijk dat je het kind zo veel mogelijk bevestiging geeft en aanmoedigt!
- Ook sociaal eco status heeft invloed
Voorbereidende lees en spellingvaardigheden
de
= 3 kleuterklas
↔ ontluikende geletterdheid
- Deze vaardigheden zijn belangrijk voor de ontwikkeling van lees- en
spellingvaardigheden, soms in kleuterklas al alarmsignalen: daar moet naar gekeken
worden
- Aantal zijn voorspellers van latere lees- en spellingproblemen
- Welke?
o Zingeving
o Fonologisch bewustzijn en foneembewustzijn
o Letterkennis
o Voorbereidende communicatief schrijven
= Invented spelling
- Waarom zo belangrijk?
Nederlands= toepassing alfabetisch principe via letters, fonologisch bewustzijn, RAN,
nederlands heeft een gemiddelde moeilijkheidsgraad: voor een deel kan je het
alfabetisch principe toepassen, dan pas je je fonologisch bewustzijn toe
- Nederlandse woorden kunnen lezen spellen steunt op het alfabetisch principe -> kennis
v grafeem-foneemkoppeling en inzicht in de klankstructuur
Letterkennis en fonologisch bewust zijn = essentiele bouwstenen, ook korte en
langtermijngeheugen spelen een rol
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElineDesmet123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 70840 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen