Meneer Drost:
- In de voorgeschiedenis samenhang tussen ontstaan van de aandoening en
psychosociale stressfactoren, emoties en/of psychische conflicten.
- De stemstoornis kan niet verklaard worden door organische afwijking
- Een combinatie met organische- of habituele stemstoornis is wel mogelijk.
Differentiaaldiagnostiek:
1. Organische stemstoornissen Kan vastgesteld of uitgesloten worden tijdens een
KNO onderzoek.
2. Habituele stoornissen Deze stoornissen veroorzaakt door overbelasting
spreekstem en vaak gerelateerd aan sprekersberoepen
3. Mutatiestoornissen Gerelateerd aan leeftijd, geslacht en pubertijd.
Larynxbeeld psychogene stemstoornis:
- Vaak ontbreekt een organische afwijking; de stemplooien en arythenoiden hebben
een normale structuur en mobiliteit tijdens bijvoorbeeld ademhalen en hoesten.
- Altijd KNO-onderzoek om organische pathologie uit te sluiten
Differentiaaldiagnostiek!
Tijdens poging tot stemgeven kan de mobiliteit sterk variëren. De stemplooien kunnen
gespannen in adducatiestand staan, maar kunnen ook in de abductie stand staan.
Perceptuele kenmerken psychogene stemstoornissen:
- Afonie Geen stemgeluid aanwezig. Soms alleen fluisterstem, maar kan ook zijn dat
er alleen gearticuleerd wordt. Voorbeeld; Jonge vrouw met stemproblemen, sinds
een verkrachting. Of mevrouw die alleen stem gaf als ze met haar vinger haar keel
aanraakte.
- Dysfonie Stem die in meer of mindere mate gestoord is. Mevrouw die op
spreekuur kwam met schorre stem en het klonk als een doorrookte stem. Zakken
met vocht aan stemplooi hangen. Maar toen deed ze de pahnproef en was het een
hele mooie stem. Dus toen functie of psychogene stem. Stemplooien bleken toen ook
heel normaal dus het bleek psychogeen. De stemproeven werken dan goed om te
testen.
- Falsetstem Vaak in combinatie met organische stemstoornissen. Bijvoorbeeld
iemand met kanker op de stembanden en die na die diagnose in de een falsetstem
schiet.
, - Stemgeving met valse stemplooien Inspiratoir foneren lukt alleen maar met ware
stemplooien. Wordt uitgebouwd naar expiratoir foneren.
De client is zich er niet van bewust dat de mechanismes die gebruikt worden voor
bijvoorbeeld kuchen, schrapen en lachen dezelfde zijn als die voor de stemgeving.
Algemene kenmerken:
- Vrouwen – mannen; 7-1
- Vrouwen voornamelijk tussen de 40-50 jaar, of meisjes in de puberteit
- Oorzakelijke psychische problematiek zelden door client zelf genoemd.
Visies ontstaan psychogene stemstoornissen:
Gedragstherapeutisch:
- Neurotische stoornis gevolg van anders lopend leerproces.
- Vermijdingsreactie op heftige conflictsituatie. Mevrouw na 12 jaar lang afoon
geweest te zijn, naar UMCG voor haar stemproblematiek. Mevrouw kreeg na een
ruzie op het werk, problemen. Er is een atrofie aangetroffen op de stembanden.
- Veel auteurs noemen gebrek sociale vaardigheden
Psychoanalytisch:
- Conversiesymptoom. Somatisch aandoening lijkt het te zijn, maar dit is dan vaak toch
niet aanwezig of in zeer lichte mate.
Therapie psychogene stemstoornissen:
1. Medisch:
- Soms medicamenteuze ondersteuning, zoals midocainespray. Spray die verdovend
effect heeft.
- Endoscopische biofeedback. Stemplooien weer aan trillen brengen.
2. Logopedie:
- Reflexmatige of onbewuste fonatie opwekken (vanuit bijvoorbeeld lachen, hoesten,
kuchen, gapen zuchten etc.). Uitbreiden naar accentmethode
- Relaxatie, bijvoorbeeld manuele facilitatie. Vergemakkelijken van stemgeving vanuit
manuele therapie.
- Counseling, therapeut moet enkele counselingsprincipes beheersen. Het
oplossen/hanteren van problemen kan bijvoorbeeld een doel zijn bij counseling.
- Bij valse stemplooistem inspiratoir foneren. Het stemgeluid, stemgeving op
inademing produceer je met je ware stemplooien.
, - Biofeedback Extern instrument gebruiken. Elektromyografie zou je hierbij kunnen
gebruiken. Of video hoe de stemplooien bewegen.
- Visualisatie In gedachte teruggaan naar moment dat de stem nog normaal was.
Een prettige situatie creëren. Van hieruit normale stem weer opbouwen.
3. Psychotherapie
4. Combinatie ook mogelijk
Symptoomgerichte therapie:
Herstellen van de stemfunctie
Voordelen:
Voorkomen van secundair ziektewinst
Patiënt kan normaler functioneren en beter meewerken aan bijvoorbeeld
psychotherapie
Nadelen:
Verwaarlozing psychische problematiek
Recidiveren van stemstoornis
Therapieopbouw:
- Referentiegeluid Oproepen van gewenste stem via kuchen, lachen, schrapen
(onbewust, reflexmatig)
- Kuch verlengen met klinkers ‘uuuh’, ‘oooh’, ‘aaaah’
- (Indien nodig eerst kuch en dan) productie van alle klinkers
- Oefen nonsenssyllaben
- Oefen korte en daarna ook lange woorden (eerst met klinker beginnend)
- Zinnen
- Lezen
- Eenvoudig gesprek
- Gesprek met bekende binnen therapiesituatie
- Transfer naar en generalisatie van de stem in de dagelijkse situatie
Veel audio-opnames maken
Psychotherapeut soms ook nodig.
, Binnen psychotherapie aandacht voor:
- Analyse van actuele conflict
- Gewerkt aan de door angst veroorzaakte remmingen
- Aandacht voor eventuele sociale angst van client.
Verklaringsmodel:
- Goed bespreken met patiënt hoe terugkeer te verklaren is van de stem.
- Essentieel onderdeel na terugkeer van de stem bij de KNO-arts, logopedist en/of
psychotherapeut is:
Antwoord formuleren op vraag waarom stemprobleem verdwenen is
Antwoord moet voor client bevredigend zijn, met voldoende behoud van zelfrespect.
Psychogene stemstoornissen 07-03-2022
Voor elke les in programma kijken welke flitscolleges kijken.
Zeer verschillende stemsymptomen aangetroffen:
- Afonie, dysfonie, een te hoge of te lage stem, spastisch krakterig stemgeluid,
inspiratoir foneren of andere typeringen van afwijkend stemgebruik en spreken.
- Het symptoom alleen is nooit voldoende voor de diagnose ‘psychogeen’.
- Onderzoek door een kno-arts of kno-arts/foniator noodzakelijk, waarmee organische
pathologie wordt uitgesloten.
- Daarnaast kan het zinvol zijn samen met patiënt de psychische oorzaak te
onderzoeken. Doorverwijzen?
In flitscollege is differentiaaldiagnostiek Drost besproken:
Laat het verschil zien tussen psychogene stemstoornissen en:
1. Organische stemstoornissen; KNO-onderzoek
2. Habituele stoornissen; overbelasting stem en vaak gerelateerd aan spreekberoepen
3. Mutatiestoornissen; gerelateerd aan leeftijd, geslacht en puberteit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ambero. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.